Paragrafen

Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Waar gaat deze paragraaf over?

In de begroting 2022, welke is opgesteld in het najaar van 2021, is de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing opgenomen. In deze paragraaf geven we inzicht in de belangrijkste risico’s bij Wormerland, de bijbehorende beheersmaatregelen en een overzicht van het weerstandsvermogen. Deze paragraaf hebben wij geüpdatet met de laatste inzichten.

Wormerland onderkent de noodzaak van risicomanagement als instrument om risico’s beheersbaar te maken en waar mogelijk te reduceren. Onder risico’s verstaan we het gevaar voor schade of verlies door interne en externe omstandigheden. Het gaat om risico’s waarvoor we geen voorziening vormen, omdat de omvang niet (voldoende) bekend is.

Risicobeheersing

De gemeente Wormerland ziet het belang van risicomanagement. Zo beheersen we de risico’s die de bedrijfsvoering kunnen belemmeren. In de begroting 2022/2023 staan de risico’s voor de gemeente Wormerland uitgebreid beschreven.

Risicomanagementbeleid
Het beleid (uitgangspunten en werkwijze) dat wij voeren ten aanzien van risicomanagement staat in het beleidskader risicomanagement en weerstandsvermogen Wormerland.

Risico-inventarisatie
We hebben de risico’s systematisch in kaart gebracht en beoordeeld. Er zijn 27 risico’s in beeld gebracht (bij begroting 20 risico’s). Verder is inzichtelijk wat de risicoscore (kans x gevolg) is voor en na het implementeren van beheersmaatregelen. Om een risicoweging mogelijk te kunnen maken zijn alle risico’s gewogen op kans van voorkomen en financieel gevolg. Voor de kans en het gevolg zijn scoreklassen gedefinieerd waardoor de uiteindelijke risicoscore ligt tussen de 0 (minimaal) en 25 (maximaal). De gemiddelde risicoscore voor de gemeente Wormerland bedraagt 7,3 (begroot 4,8).

De stijging van het aantal risico's en de gemiddelde risicoscore is lijn met hetgeen we voor 2023 verwachten en in begroting 2023 hebben verwoord.

Beschikbare weerstandscapaciteit

Benodigde weerstandscapaciteit
Met het risicoprofiel van Wormerland kunnen we bepalen hoeveel geld nodig is om alle risico’s te kunnen financieren. De benodigde weerstandscapaciteit berekenen we met een risicosimulatie. In totaal zijn er voor de Wormerland 27 risico’s geïdentificeerd en gekwantificeerd. Als we rekening houden met het verwacht geldelijk gevolg en de aard van het risico stellen we vast dat de benodigde weerstandscapaciteit €6.002.243 bedraagt.

Ratio weerstandsvermogen
In deze paragraaf leggen we een relatie tussen deze twee componenten om het weerstandsvermogen van de werkorganisatie Wormerland te bepalen. De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kunnen we afzetten tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio weerstandsvermogen.

Beschikbare weerstandscapaciteit
Ratio Weerstandsvermogen = -------------------------------------------------------------------
Benodigde weerstandscapaciteit

Voorde gemeente Wormerland betekent dit een ratio weerstandscapaciteit per ultimo 2022 van €3.539.864 / €6.002.243 = 0,6.

Beoordeling ratio weerstandsvermogen
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de volgende waarderingstabel:

De ratio van 0,6 geeft een waardering van E - Onvoldoende.

Terugkijken op de beheersmaatregelen 2022
In 2022 zijn de genomen beheersmaatregelen in de regel afdoende geweest. Bij WMO (zie toelichting programma 3) en Leerlingenvervoer (zie toelichting programma 4) is ondanks de genomen beheersmaatregel(en) in 2022 sprake geweest van (negatieve) financiële effecten.

Continuïteit
Op basis van de door ons uitgevoerde risico-inventarisatie, het beeld van onze meerjarenbegroting en ondanks de weerstandsratio van 0,6 is het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Wormerland vooralsnog van mening dat de normale bedrijfsvoering financieel kan worden voortgezet. Een stringent financieel beleid en continu aandacht voor het beheersen/terugbrengen van de risico’s is daarvoor wel noodzakelijk.

Financiële kengetallen

Vanuit de BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) worden deze financiële getallen opgenomen. Deze moeten meer zicht geven over de financiële positie en de vergelijkbaarheid daarvan met andere gemeenten.

Netto schuldquote

De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie.

Netto schuldquote (bedragen x € 1.000)	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A Vaste schulden	€ 15.347	€ 17.286	€ 17.292
B Netto vlottende schulden	€ 4.190	€ 800	€ 3.802
C Overlopende passiva	€ 2.089	€ 500	€ 3.717
D Financiële activa (incl. verstr. len.)	€ 4.768	€ 4.072	€ 4.583
E Uitzettingen < 1 jaar	€ 7.390	€ 1.500	€ 10.530
F Liquide middelen	€ 451	€ 306	€ 276
G Overlopende activa	€ 437	€ 2.200	€ 3.885
H Totale baten (excl. mut. reserves)	€ 40.019	€ 39.686	€ 46.976
Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/Hx100%	21%	26%	12%

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen

Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven. Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen (bedragen x € 1.000)	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A Vaste schulden	€ 15.347	€ 17.286	€ 17.292
B Netto vlottende schulden	€ 4.190	€ 800	€ 3.802
C Overlopende passiva	€ 2.089	€ 500	€ 3.717
D Financiële activa (excl. verstrekte leningen)	€ 803	€ 803	€ 803
E Uitzettingen < 1 jaar	€ 7.390	€ 1.500	€ 10.530
F Liquide middelen	€ 451	€ 306	€ 276
G Overlopende activa	€ 437	€ 2.200	€ 3.885
H Totale baten (excl. mutaties reserves)	€ 40.019	€ 39.686	€ 46.976
(A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%	31%	35%	20%

Solvabiliteitsratio

Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Deze ratio geeft aan het Eigen Vermogen als percentage van het Totale Vermogen. Hoe hoger de solvabiliteit, hoe beter de financieringspositie van de gemeente.

Solvabiliteitsratio (bedragen x € 1.000)	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A Eigen vermogen	€ 16.788	€ 16.381	€ 17.427
B Balanstotaal	€ 44.629	€ 41.732	€ 50.547
Solvabiliteit (A/B) x 100%	38%	39%	34%

Kengetal Grondexploitatie

Grondexploitatie kan een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De accountant beoordeelt ieder jaar of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. Zoals uit onderstaand staatje blijkt, is er in Wormerland geen sprake van hoge boekwaarden van grondexploitatie ten opzichte van de exploitatie (in dit geval totale baten). Per 1 jan 2018 hebben we alle gronden die deel uitmaakten van de grondexploitaties verkocht, zodat de totale boekwaarde hiervan per 31-12-2021 € 0 is, en het kengetal dus ook.

Kengetallen grondexploitatie (bedragen x € 1.000)	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A Niet in exploitatie genomen bouwgronden	€ 0	€ 0	€ 0
B Bouwgronden in exploitatie	€ 0	€ 0	€ 0
C Totale baten (exclusief mutaties reserves)	€ 40.312	€ 39.686	€ 46.976
Grondexploitatie(A+b)/C x 100%	0%	0%	0%

Structurele exploitatieruimte

Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn.

Structurele exploitatieruimte (bedragen x € 1.000)	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A Totale structurele lasten	€ 39.040	€ 39.615	€ 40.313
B Totale structurele baten	€ 39.654	€ 39.686	€ 42.086
C Totale structurele toevoegingen aan reserves	€ 650	€ 199	€ 685
D Totale structurele onttrekkingen aan reserves	€ 1.807	€ 366	€ 455
E Totale baten (exclusief mutaties reserves)	€ 40.312	€ 39.686	€ 46.976
Structurele expl.ruimte ((B-A)+ (D-C))/E x 100%	4%	1%	3%

Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden

De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t te vergelijken met het landelijk gemiddelde in jaar t-1 en uit te drukken in een percentage.

Belastingcapaciteit: Woonlasten	31-12-2021 Jaarrekening	31-12-2022 Begroting	31-12-2022 Jaarrekening
A OZB-lasten gezin bij gem. WOZ-waarde *	€ 367	€ 373	€ 386
B Rioolheffing gezin (0 - 500 m3)	€ 243	n.n.b.	€ 251
C Afvalstoffenheffing voor een gezin**	€ 336	n.n.b.	€ 341**
D Evt. heffingskorting
E Totale woonlasten gezin bij gem. WOZ-waarde	€ 946	n.n.b.	€978
F Woonlasten landelijk gem. gezin t-1***	€ 773	€ 811	€ 810
Woonlasten t.o.v. landelijk gem. jaar ervoor (E/F) x 100%	122%	n.n.b.	121%

*) Bij de OZB-lasten 2021 is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van € 324.000, tegen het eigenaarstarief (0,11332%). Bij de Jaarrekening 2022 OZB-lasten 2022 is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van € 349.000, tegen het eigenaarstarief (0,11055%). Hierin is niet meegenomen dat een deel van de gezinnen geen eigen woning heeft. Niet bekend is hoe dit bij de landelijk gemiddelde woonlasten is verwerkt.

** De heffing van afvalstoffenheffing is een variabele heffing. Het vastrecht in 2022 bedraagt € 276 voor een meerpersoonshuishouden. Naast dit vastrecht betalen inwoners € 2,18 per ontgrendeling van de (ondergrondse) restafvalcontainer of € 5,66 per aanbieding van een minicontainer van 140 liter of € 8,70 per aanbieding van een minicontainer van 240 liter. Voor de de gemiddelde afvalstoffenheffing 2022 is gerekend met de waarde genoemd op www.waarstaatjegemeente.nl. (2022: €341)

***bron: waarstaatjegemeente.nl

Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Waar gaat deze paragraaf over?

Alle kapitaalgoederen moeten worden onderhouden. De status van het onderhoud bepaalt de kwaliteit van het voorzieningenniveau. Deze paragraaf beschrijft welke werkzaamheden in 2022 zijn uitgevoerd en vormt daarmee een dwarsdoorsnede van de jaarrekening.

Onderhoud Kapitaalgoederen

In onderstaande tabel zijn de van belang zijnde gegevens per kapitaalgoed weergegeven:

Categorie	Beleidskaders	Gewenst niveau¹	Looptijd²	Fin cons?³	Uitgaven 2022 t.l.v. exploitatie/ voorziening/investering	Raming volledig⁴	AOH?⁵	Vold. Res?⁶
Wegen	Planmatig integraal onderhoud	Voldoende	2020-2030		€ 488.601 Investeringen: Wezenland, Noordweg, Torensloot-Zuid en Watermuntstraat	ja	nee	n.v.t.
Openbare verlichting	Invoeren ledverlichting/vervanging masten	Voldoende	2015-2030		€ 54.732 t.l.v. exploitatie	ja	nee	n.v.t.
Riolering	Gemeentelijk rioleringsplan (GRP)	Voldoende	2018-2023		€ 193.029 t.l.v. exploitatie	ja	nee	n.v.t.
Water	Beheerplan walkanten/onderhoud beschoeiing	Voldoende	2022		€ 4.080 t.l.v. exploitatie € 26.042 investering	ja	nee	n.v.t.
Groen	Groenbeheerplan	Voldoende	2010-2030		€ 489.070 t.l.v. exploitatie	ja	nee	n.v.t.
Bruggen en kunstwerken	Civieltechnische kunstwerken Instandhoudingsinspectie en risicoscan uit 2020 (+ vervolgonderzoeken 9 bruggen) + aanvullend MJP voor de mechanische en elektrische installaties van twee bediende ophaalbruggen	Voldoende	2019-2040		€ 114.940 t.l.v. voorziening € 24.809 investering	ja	nee	n.v.t.
Gebouwen	Meerjarenonder-houdsplannen (MOP's)	Goed	2019-2040		€ 280.550 t.l.v. voorziening	ja	nee	n.v.t.

^1. Gewenst kwaliteitsniveau

^2. Beheers- en onderhoudsplannen / looptijd

^3. Financiële consequenties conform plannen

^4.Raming volledig en reëel in begroting

^5.Is er sprake van achterstallig onderhoud (AOH)?

^6. Zo ja, zijn er voldoende reserves/voorzieningen voor het achterstallig onderhoud (AOH)?

Ontwikkelingen

Wegen
In 2022 zijn de Veerdijk bij Bijdam en Noorderweg (30km/h gedeelte in Neck) in onderhoud genomen. Torensloot-Zuid is vertraagd in het aanbestedingstraject en gaat in 2023 in uitvoering. Dit betreft integraal groot onderhoud van de Wandelaarstraat en directe omgeving.

Het project Wezenland is in 2022 opgestart met de voorbereiding waaronder het betrekken van bewoners middels een bewonersavond. In 2023 zal de realisatie starten.

De gemeente Wormerland heeft een intentieovereenkomst ‘Overdracht wegen’ afgesloten met het Hoogheemraadschap waarin partijen de intentie hebben uitgesproken om de wegen en kunstwerken over te dragen aan gemeente Wormerland. In 2022 zijn hierover gesprekken gevoerd met het HHNK. In 2023 zal duidelijker worden hoe deze overdracht ingekleed zal worden.

Openbare verlichting
Het beschikbare budget voor vervanging door duurzame openbare verlichting van €30.000 is in 2022 bijna niet uitgegeven omdat de projecten waar dit zou gebeuren zijn vertraagd in de tijd. Dit betreft de projecten Gele Lisstraat, Sluisstraat en Torensloot zuid. Het desbetreffende budget blijft beschikbaar in de reserve Duurzame vervanging openbare verlichting.

Riolering
Er zijn geen grootschalige werkzaamheden op het gebied van riolering uitgevoerd in 2022. Voor project Wezenland is er in 2022 een aanvullend onderzoek gedaan naar de huidige staat van de riolering als voorbereiding op de realisatie.

Water
De gemeente Wormerland heeft een intentieovereenkomst 'Overname Stedelijk Water' afgesloten met het Hoogheemraadschap waarin partijen de intentie hebben uitgesproken om het onderhoud van het stedelijke water over te dragen van de gemeente naar het HHNK. Stedelijk water bevat onder andere het maaien van waterplanten en baggeren. In 2022 zijn hier gesprekken over gevoerd met het HHNK. In 2023 zal duidelijk worden hoe de overdracht ingekleed zal worden.

Groen
De werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens het groenstructuurplan.

Bruggen en kunstwerken
In 2022 is het reguliere onderhoudsprogramma uitgevoerd. Wel is er een vertraging in de uitvoering van een aantal opdrachten die pas in 2023 zullen worden uitgevoerd.

Gebouwen
Voor het onderhoud aan de gebouwen is een Meerjarenonderhoudsplan (MOP). Uitgangspunt is een onderhoudsniveau van voldoende tot goed.

Paragraaf Grondbeleid

Visie Grondbeleid

De visie voor het in deze gemeente te voeren grondbeleid is door de gemeenteraad verwoord in de vastgestelde Nota Grondbeleid Wormerland. In de nota is uitgesproken dat het grondbeleid moet worden beschouwd als een instrument om andere gemeentelijke beleidsdoelstellingen te realiseren. De gemeente voert geen actieve grondpolitiek en gaat voort met het huidige facilitaire beleid, waarbij gebruikgemaakt wordt van alle ten dienste staande instrumenten en mogelijkheden.
Uitgangspunt blijft dat de gemeente allereerst een intentieovereenkomst sluit met de ontwikkelaar en vervolgens een anterieure overeenkomst, om zo de door de gemeente gemaakte en te maken kosten kan verhalen op de ontwikkelaar. Bij de uitgifte van gronden en panden wordt een marktconforme prijs gehanteerd, die bij meer dan 50 m² door een extern onafhankelijke partij bepaald wordt. Uitsluitend indien sprake is van uitgifte van grond ten behoeve van een maatschappelijke, niet commerciële functie kan een lagere prijs worden gehanteerd in bijzondere door het college te bepalen gevallen.

Geen bouwgrondexploitaties meer

Er zijn geen gronden meer in eigendom die vallen onder de bouwgrondexploitatie.

Aantal nieuwe woningen per locatie

Voor de periode 2022-2025 stonden in de begroting 2022 de volgende locaties gepland:

Locaties:	Begroting 2022 gepland aantal te realiseren woningen 2022-2025	Jaarrekening 2022 werkelijk aantal gerealiseerde woningen in 2022
Watermuntstraat	circa 14*	14 (al gereedgemeld in jaarrekening 2021)
Gele Lisstraat	circa 94*	0
Portiekblokken Spatterstraat	circa 6*	6 (al gereedgemeld in jaarrekening 2021)
Wormervelden	circa 220	0
Zaandriehoek	circa 270 (actueel 220)	0
Sluisstraat en vm school Oostknollendam	circa 16	0
Veerdijk 56	circa 6	6
Veerdijk 57	circa 15	15
Veerdijk 58	circa 39	39
Veerdijk 59	circa 3	9
Lepelbladstraat	circa 12	0
TOTAAL	circa 698 in 4 jaar	69

*) Deze aantallen betreft het saldo van nieuwbouw minus sloop

De nieuwbouw van woningen vindt voornamelijk plaats op locaties binnen de bestaande kernen. Bouwen binnen bestaand stedelijk gebied blijft daarbij het uitgangspunt, immers het behoud van het groene en landelijke karakter is een belangrijke peiler. De komende jaren vindt (vervolg)nieuwbouw plaats op diverse (grotere) locaties. Wormervelden, de Zaankom, Verduurzaming Sportaccommodaties en de Zaandriehoek zijn hier voorbeelden van. De woningprogramma’s van nieuwbouw- en herstructureringsopgaven worden getoetst aan de hand van de streefpercentages voor de inrichting van woningbouwprogramma’s zoals opgenomen in het koersdocument van de omgevingsvisie. Voor de woningbouwprogrammering ligt het accent in hoge mate op ‘betaalbaar wonen’.

Ontwikkelingen 2022
Vanaf 2 november 2022 is de bouwvrijstelling komen te vervallen, wat heeft geleid tot gevolgen voor alle bouwprojecten in Wormerland. Ontwikkelaars zijn nu verplicht om voor elk project een Aerius-berekening aan te leveren, waardoor er extra voorbereidingstijd nodig is. Bovendien kan het voorkomen dat ontwikkelaars hun bouwtijd moeten spreiden over meerdere jaren om te voldoen aan de stikstofnormen.

Gele Lisstraat
De gesprekken met WormerWonen zijn in een ver gevorderd stadium. Het streven is om in Q2 2023 de anterieure overeenkomst te ondertekenen en daaropvolgend het bestemmingsplan in procedure te brengen.

Wormervelden
Voor de laatste fase van het project Wormervelden is een ontwikkelaar gevonden door de initiatiefnemer.

Zaandriehoek
In Q4 2022 is gestart met het verwijderen van het groen en het aanleggen van het riool. Waarna in Q2 2023 met de voorbelasting van het perceel kan worden gestart. Nu de plannen concreter worden is de meest recente schatting van het aantal woningen teruggebracht naar 220.

Sluisstraat en vm school Oostknollendam
De aanvraag voor de bouw van 7 koopwoningen is eind 2020 ingediend en eind oktober 2022 weer ‘geactiveerd’ door het indienen van aanvullende stukken. Voor deze aanvraag geldt de uitgebreide procedure, de gemeenteraad zal naar verwachting in Q2 van 2023 het verzoek krijgen om een verklaring van geen bedenking af te geven. Daarna wordt de concept-omgevingsvergunning voor 6 weken ter inzage gelegd. De omgevingsvergunning voor de bouw van 8 huurwoningen is van rechtswege verleend.

Lepelbladstraat
In verband met externe factoren is dit project nog niet gerealiseerd.

Paragraaf Verbonden partijen

Algemeen

In deze paragraaf geven wij u het totaaloverzicht van onze samenwerkingsverbanden. Deze staan uitgesplitst per programma.

De gemeenschappelijke regelingen voeren het beleid en het beheer op de betreffende terreinen uit voor de gemeente. In het algemeen geldt dat voor een gemeenschappelijke regeling wordt gekozen indien de gemeente dit beleid niet alleen, dan wel niet doeltreffend en doelmatig kan uitvoeren. Via deze 'verbonden partijen' (samenwerkingsverbanden) werken wij met andere partijen samen om onze lokale ambities en doelen te bereiken.

Waarom samenwerking?

De gemeente Wormerland werkt al jaren intensief samen met de gemeente Oostzaan. Deze samenwerking draagt bij aan het realiseren van onze lokale doelen en ambities en dient dus een publiek belang. Het dienen van het publiek belang is bij al onze samenwerkingsverbanden het uitgangspunt.

De organisaties waarin wij deelnemen, dus onze verbonden partijen, maken voor ons beleid of voeren voor ons beleid uit. In principe zouden wij dat ook zelf kunnen doen. Er zijn vier redenen waarom wij een aantal van onze taken toch door een verbonden partij laten oppakken:

via samenwerkingsverbanden kan worden samengewerkt aan beleidsuitdagingen die gemeentegrensoverschrijdend zijn of die voor meerdere gemeenten van groot belang zijn;
sommige taken vragen specialistische kennis die onze eigen organisatie niet kan bieden;
het beleggen van taken bij een samenwerkingsverband kan efficiënter/goedkoper zijn dan de taken in de eigen organisatie te beleggen, waardoor voor minder geld minstens dezelfde (maar vaak een hogere) kwaliteit geleverd kan worden;
voor sommige beleidsterreinen is het wettelijk verplicht om een samenwerkingsverband op te richten.

De ambtelijke organisatie zorgt ervoor dat de afstemming tussen gemeente en regionale samenwerkingsverbanden goed verloopt.

Wat is een verbonden partij precies?
Een verbonden partij is een privaat- dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een financieel én bestuurlijk belang heeft:

• de gemeente financiert (samen met de andere deelnemers) de verbonden partij. Mocht de verbonden partij onverhoopt failliet gaan of zijn financiële verplichtingen niet na kunnen komen, dan is de gemeente aansprakelijk;

• de gemeente heeft zeggenschap door vertegenwoordiging (via bijvoorbeeld de burgemeester, een collegelid of een raadslid), dan wel via hoofde van stemrecht, in het bestuur van de verbonden partij.

Een belangrijk onderscheid is het verschil tussen publiekrechtelijke en privaatrechtelijke verbonden partijen. Daarnaast bestaat er nog een mengvorm, de zogenaamde publiek-private samenwerkingsverbanden (PPS-constructies).

Motie 'Gemeenschappelijke Regelingen'
Op 25 juni 2019 heeft de gemeenteraad van Wormerland een motie 'Gemeenschappelijke Regelingen' aangenomen. Naar aanleiding van deze motie is een kaderstellende raadswerkgroep ingesteld ter invulling van de formele rol van de raad als kadersteller, controleur en volksvertegenwoordiger voor de taken ondergebracht in diverse Gemeenschappelijke Regelingen. De raadswerkgroep heeft een 'Concept Nota verbonden partijen gemeente Wormerland' gemaakt. In de raad van 21 december 2021 is een initiatiefvoorstel aangenomen die heeft geleid tot een update van deze 'Concept Nota verbonden partijen gemeente Wormerland'. De raadswerkgroep kreeg ook draagvlak in de nieuw gekozen gemeenteraad en ging voortvarend aan de slag met de afgesproken aanbevelingen en de voorbereidingen op de invoering van de nieuwe Wet gemeenschappelijke regelingen per 1-7-2022. Er zijn veel keuzevraagstukken bij de aanpassing van de gemeenschappelijke regelingen aan die nieuwe wet . De werkgroep probeert m.b.t. die keuzen samen met de ambtelijke organisatie te komen tot regionale samenwerking en bundeling van de keuzen.

Nieuwe wet Gemeenschappelijke regelingen (wGR)
In 2022 zijn de ambtelijke voorbereidingen ten aanzien van de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen gestart. Er is in beeld gebracht welke wijzigingen de wet bevat en op welke onderdelen onze gemeenschappelijke regelingen moet worden gewijzigd. Daarover zijn presentaties gehouden voor de raden van Wormerland en Oostzaan en voor de ambtelijke dienst. Op ambtelijk niveau zijn diverse werkgroepen ontstaan met verschillende deelnemers waarmee wordt samengewerkt. In 2023 krijgt dit verder vorm, ook op bestuurlijk niveau. Na inventarisatie zullen concept-regelingen worden opgesteld en voor zienswijzen worden aangeboden aan de raden.

Verbonden partijen

Programma 1 Dienstverlening

Geen verbonden partijen.

Programma 2 Ruimtelijke ontwikkeling

	Nationaal Landschap Laag-Holland
Site	http://www.laagholland.nl/nationaal-landschap
Kerngegevens	Nationaal Landschap Laag Holland
Missie	De organisatie Laag Holland voert de regie over het Nationaal Landschap. Visievorming op de vele thema’s (landschap, landbouw, natuur, water, recreatie, communicatie) vindt in de stuurgroep plaats.
Visie	Laag, lager, laagst. Mens en natuur hebben in Laag Holland samengewerkt om iets heel moois onder de zeespiegel te maken. Dat vind je terug in de openheid, de prachtige rechte lijnen, en de beschermde stads- en dorpsgezichten. Daarom is Laag Holland een nationaal landschap. Dat betekent dat het landschap intact moet blijven. Geen grootschalige nieuwbouw dus, maar oude molens, droogmakerijen, weidse uitzichten, en ruimte voor rust en natuur.
Doel / openbaar belang	Nationaal Landschap Laag Holland is een samenwerkingsverband tussen diverse partijen (provincie, gemeenten, hoogheemraadschap, natuur- en landbouworganisaties) dat zich inzet voor het behoud van de kernkwaliteiten van Nationaal Landschap Laag Holland.
Ontwikkelingen	De regiegroep Laag Holland heeft in 2022 onder andere gewerkt aan de volgende onderwerpen: Afsluiting Innovatieprogramma Veen en start VIP-NL Landschap Noord-Holland en de agrarische natuurvereniging Water, Land en Dijken hebben een groot onderzoeksprogramma bodemdaling/klimaat afgerond, onder de naam Innovatie Programma Veen (IPV), in samenwerking met PNH, HHNK en de gemeente Zaanstad. Een nieuw programma wordt landelijk voortgezet onder de naam VIP-NL. Vanuit het IPV is een deelrapport Landschapsonderzoek opgeleverd. Er is verder gewerkt aan het Integraal gebiedsprogramma Laag Holland. Vanuit de groep is actief informatie gestuurd aan de deelnemers van de regiegroep Laag Holland. Via dit platform konden deelnemers ook hun reactie geven op het product. De Regionale Veenweidestrategie 1.0 (RVS 1.0) is voortgezet en na vaststelling door GS en aanbieding aan het Rijk gaat de RVS 1.0 landen in het integrale gebiedsprogramma Laag Holland en in het Nationaal Programma Landelijk Gebied.
Financiën	Er zijn geen specifieke gegevens bekend voer de financiële huishouding van Nationaal Landschap Laag Holland, omdat deze post is opgenomen in de boekhouding van de provincie Noord-Holland.
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Geen

	GR Recreatieschap Twiske-Waterland
Site	http://www.hettwiske.nl
Kerngegevens	Recreatieschap Twiske-Waterland, gevestigd in Haarlem. 31.000 hectare werkgebied, waarvan 718 hectare beheergebied met 200 hectare water. Het werkgebied van het recreatieschap bestaat uit de gemeenten Amsterdam (Noord), Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad en het grondgebied van de voormalige gemeente Graft-de Rijp (nu gemeente Alkmaar). Deze gemeenten (met uitzondering van Alkmaar) participeren samen met Provincie Noord-Holland in de gemeenschappelijke regeling Recreatieschap Twiske-Waterland.
Missie	Recreatie in het gebied Twiske-Waterland versterken. Het doel van de Gemeenschappelijke Regeling is: het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie; in samenhang met het vorenstaande tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu; het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifiek en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt en het verwerven van inkomsten uit het recreatiegebied ter verwezenlijking en instandhouding van de direct hiervoor genoemde doelstellingen.
Visie	Twiske-Waterland is ingericht als recreatiegebied om gemeenten en natuurgebieden te ontlasten en aantrekkelijke recreatiemogelijkheid te bieden aan recreanten uit omliggende gemeenten en de regio. Het recreatieschap heeft drie hoofdactiviteiten: - Beheren en in stand houden van de ingerichte gebieden en voorzieningen; - Beheren en in stand houden routenetwerken en boerenlandpaden; - Actueel houden en vernieuwen van het aanbod om aan te sluiten bij wensen en behoeften van de recreant.
Doel / openbaar belang	Het besturen en beheren van recreatiegebieden. Gezien de ligging en het gebruik van het gebied door de inwoners heeft de provincie/gemeente een direct maatschappelijk belang bij het realiseren van de doelen en neemt daarom deel aan de gemeenschappelijke regeling.
Ontwikkelingen	Bestuurlijke ontwikkelingen Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart werden nieuwe vertegenwoordigers aangewezen door de raden. In de najaarsvergadering van het recreatieschap werd vervolgens de nieuwe samenstelling van het bestuur bekrachtigd. Beleidsverslag/ Ontwikkelingen In 2022 werden de volgende zaken uitgevoerd: -Het updaten van het uitvoeringsprogramma; -Het uitvoeren van meerjarig ecologisch onderzoek; -Het effectueren van een nieuwe governance structuur. Einde coronamaatregelen in 2022 In 2022 werden de coronamaatregelen langzaamaan versoepeld na een harde lockdown. Uiteindelijk vervielen de laatste maatregelen in maart 2022. Daarmee kwamen buitenlandse bestemmingen weer in beeld voor de recreant. Tekenend voor de behoefte om van de herwonnen mogelijkheden gebruik te maken, waren de lange rijen wachtenden op Schiphol. Daarmee daalde het aantal bezoeken in de vakantieperioden naar ‘normale’ waarden. De opheffing van de coronamaatregelen maakte in 2022 ook het brede scala van groepsactiviteiten, evenementen en ook de twee festivals weer mogelijk: de behoefte om aan die festivals deel te nemen bleek onverminderd groot. Tijdens de drie festivaldagen kwamen er 8.000 bezoekers meer op af dan vóór Corona, in 2019. Dat leidde tot meer inkomsten dan begroot. De verklaring voor de hogere bezoekersaantallen wordt gevonden in het ‘inhaaleffect’ én de aankondiging dat de 13e editie van Welcome to the Future tegelijk ook de laatste zou worden. Verder dienden zich de gebruikelijke verzoeken voor sportclinics en -evenementen en schoolactiviteiten weer aan. Ook het bezoek aan de horeca, speelvoorzieningen en het klimpark zijn in 2022 weer terug naar ‘normaal’. Financieel resultaat De jaarrekening van Twiske-Waterland laat over 2022 een positief resultaat zien van € 141.000. Dit is € 299.000 hoger dan het begrote resultaat € 158.000 negatief. Dit is het gevolg van: -Hogere parkeeropbrengsten (€ 100.000 positief); -Minder inzet RNH voor reguliere werkzaamheden (€ 97.000 positief); -Hogere opbrengsten evenementen (€ 65.000 positief); -Hogere baten door rente en tegemoetkoming kosten groene boa’s (€ 37.000 positief).
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 5.091.543
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 5.232.582
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 468.982
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 615.680
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 15.576
Resultaat van de GR 2022	€ 141.039
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Laag risico. Risico's waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen: stormschade, natuurbrand en vandalisme. De kwantificering van de risico's leidt tot een gewenst weerstandsvermogen van € 427.400. De huidige algemene reserve (weerstandscapaciteit) is € 3.312.729 en ligt ruim boven het benodigde weerstandsvermogen.

Programma 3 Sociaal Domein

Geen verbonden partijen.

Programma 4 Maatschappelijke ontwikkeling

	Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD)
Site	ggdzw.nl
Kerngegevens	Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zaanstreek-Waterland, Zaandam
Missie	GGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid en de sociale veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop, met specifieke aandacht voor bevordering van participatie en ondersteuning van de eigen regie van mensen. Als uitvoeringsorganisatie van de gemeenten sluit de GGD aan bij de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het sociaal domein.
Visie	De GGD werkt vanuit de bedoeling dat mensen in Zaanstreek-Waterland gezond en veilig kunnen leven. Daarbij zetten in op de volgende speerpunten: • Preventie • Kennis, kunde en ervaring • Verbinding De GGD gaat voor doorontwikkeling van de eigen kwaliteiten, aansluiten bij en inspelen op nieuwe ontwikkelingen, hantering van een helder afwegingskader voor de uitvoering van contract-taken, investeren in verbinding.
Doel / openbaar belang	Bevorderen en uitvoeren van de collectieve preventie en andere activiteiten in het kader van de gezondheidszorg.
Ontwikkelingen	2022 was een bewogen jaar. De eerste helft stond nog in het teken van Corona. Dit betekent dat er extra, flexibel personeel was dat Bron- en Contactonderzoek of vaccinaties volbracht. Ook ‘eigen’ personeel werd hiervoor ingezet. In het midden van het jaar werd de verplichting betreffende een Coronatest afgeschaft en vanaf het najaar is dit te merken in de hoeveelheid mensen die zich lieten onderzoeken. In 2022 zijn er tevens maatschappelijke gevolgen door de oorlog in Oekraïne en de meer dan verwachtte hoeveelheid vluchtelingen uit andere landen. Hierdoor zijn er in Zaanstreek-Waterland meer nieuwkomers wat bijvoorbeeld te merken is in de zorg voor kinderen (consultatiebureau, VTO Vroeghulp). Er is een achterstand in de inspectie kinderopvang. Dit wordt veroorzaakt door personeelsgebrek, ziekteverzuim en het inspectieproces. In 2022 is er voor Oostzaan en Wormerland in samenwerking met de GGD succesvol een ketenaanpak Valpreventie ingericht. Hierdoor zijn beide gemeenten koplopers voor wat betreft de valpreventie.
Eigen Vermogen 1 jan 2022	€ 1.129.649
Eigen Vermogen 31 dec 2022	€ 1.044.244
Vreemd Vermogen 1 jan 2022	€ 13.628.182
Vreemd Vermogen 31 dec 2022	€ 11.413.297
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 634.077
Resultaat van de GR 2022	-/- € 74.125
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Als zich in de regio calamiteiten voordoen die een bedreiging vormen voor de volksgezondheid (bijvoorbeeld uitbraak infectieziekte), of in het kader van de rampenbestrijding inzet vragen van de GGD, zullen hieruit kosten voortvloeien. Met deze kosten is in de begroting geen rekening gehouden. In dit kader kan de coronacrisis worden aangehaald. Deze crisis heeft echter niet geleid tot financiële risico’s. Vanaf het allereerste begin van de crisis was duidelijk dat de GGD de uit deze crisis voortkomende extra kosten niet zelf zou kunnen dragen. Hiervoor is financiële ondersteuning van het rijk ontvangen. Vanuit de strategische risico-inventarisatie worden drie risico’s benoemd door de GGD: - beleidsveranderingen van de gemeenten; - veranderde werkwijze politie; - veranderende werkwijze GGZ. De gewenste omvang van de algemene reserves om voldoende weestandscapaciteit te hebben is 5% van de gemeentelijke bijdragen. De algemene reserve is €65.322 lager dan de gewenste omvang.

Programma 5 Leefomgeving

	Omgevingsdienst IJmond (OD IJmond)
Site	www.odijmond.nl
Kerngegevens	Omgevingsdienst IJmond voert namens en vóór veertien gemeenten en de provincie Noord-Holland taken uit op het gebied van milieutoezicht en handhaving. Zij ondersteunen en adviseren inwoners en bedrijven op het gebied van milieuvergunningen.
Missie	OD IJmond draagt bij aan het bereiken en in stand houden van een veilige en duurzame fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit binnen ons werkgebied. Daarbinnen inspireren zij burgers en bedrijven tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Het resultaat is een landelijk vooruitstrevende en toekomstbestendige voorbeeldorganisatie waar partners met vertrouwen mee samenwerken.
Visie	OD IJmond werkt, als onderdeel van het openbaar bestuur, samen met burgers, bedrijven en overheden aan een evenwichtige en duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving. Naast vergunningverlening, toezicht en handhaving bij bedrijven, adviseren wij over de verschillende aspecten van de fysieke leefomgeving en duurzaamheid binnen het ruimtelijke domein. In de uitvoering van taken vervullen zij een proactieve, regisserende en vooral verbindende rol. Als procesregisseur met kennis van zowel inhoud als uitvoering bevordert OD IJmond een integrale aanpak binnen het ruimtelijk domein en koppelen wij de juiste partijen aan elkaar. Daarbij is kwalitatieve en adequate dienstverlening leidend. Initiatieven van burgers en bedrijven vragen van OD IJmond een open houding, gericht op wederzijds vertrouwen. Als kennisorgaan anticipeert OD IJmond hierop en faciliteert met een helder inzicht in het speelveld, binnen de kaders van de wet- en regelgeving. Via deze werkwijze bouwt OD IJmond, namens haar gemeenten en provincie, elke dag aan een landelijk vooruitstrevende en toekomstbestendige voorbeeldorganisatie.
Doel / openbaar belang	De beleidslijnen die door de gemeenten Beemster, Beverwijk, Haarlem, Heemskerk, Purmerend, Uitgeest en Velsen en de Provincie Noord-Holland in hun milieubeleidsplannen en overeenkomsten zijn neergelegd, bepalen welke werkzaamheden uitgevoerd worden en worden vastgelegd In het uitvoeringsprogramma van OD IJmond. De ODIJmond heeft zelf geen milieubeleidsdoelstellingen en is een uitvoerende dienst.
Ontwikkelingen	Met het Jaarverslag 2022 geeft de Omgevingsdienst IJmond inzicht in wat de Omgevingsdienst IJmond in opdracht van de gemeentebesturen en het provinciebestuur in 2022 heeft uitgevoerd. De werkzaamheden van de Omgevingsdienst IJmond zijn vooral gericht op het uitvoeren van de ‘klassieke’ milieutaken voor de deelnemers o.b.v. de gemeentelijke Milieubeleidsplannen die voor een periode van vier jaar worden opgesteld. Naast dit basistakenpakket geeft de Omgevingsdienst IJmond voor een groot aantal gemeenten ook uitvoering aan de overige milieutaken (zowel vergunningverlening, toezicht en handhaving als milieuadvisering en beleidsvoorbereiding en uitvoering). Tot slot wordt in een aantal gemeenten ook toezicht verricht t.a.v. brandveiligheid, Bouw- en Woningtoezicht, de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO), Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) en Drank- en Horecawetgeving. Enkele highlights uit het Jaarverslag 2022 zijn: • Begin 2022 was onze samenleving nog in lockdown. In het begin van de lente eindigden de meest ingrijpende Conona-maatregelen. • Daarnaast waren er gemeenteraadsverkiezingen. Dit zorgde voor een nieuwe bezetting van het AB en DB van de ODIJ. • Er is een uitvoeringsplan 2022 opgesteld en in uitvoering gebracht. • Door uitstroom van personeel en de vraag van gemeenten naar extra taken blijft het een uitdaging om in deze krappe arbeidsmarkt personeel te werven. In september 2022 is (weer) een junioren traject gestart. De ODIJ is een lerende organisatie en is constant bezig om nieuwe medewerkers op te leiden. Intern opleiden van nieuwe collega’s blijft het onderscheidend vermogen van de ODIJ. • Intern opleiden van nieuwe collega’s blijft het onderscheidend vermogen van de ODIJ. • In 2022 is gestart met drone toezicht. Hierdoor kan extra informatie over activiteiten worden verzameld. Denk hierbij aan milieu, bouw en bodemtoezicht. Aspecten kunnen bijvoorbeeld dak inspecties, lucht emissies, afval, verontreiniging, terrein of gevelinspecties zijn. • In 2022 heeft de ODIJ samen met partners ondermijningscontroles uitgevoerd.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 648.213
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 734.217
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 11.095.048
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 11.100.945
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 120.896
Resultaat van de GR 2022	€ 121.955
Mogelijke risico’s voor de gemeente	geen

	Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar e.o. (VVI) (contract met de Huisvuilcentrale (HVC) )
Site	hvcgroep.nl
Kerngegevens	Gemeente Wormerland is partner van de gezamenlijke regeling Vuilverbrandingsinstallatie Alkmaar en omstreken (VVI). Vanuit de VVI is de NV HVC opgericht (www.hvcgroep.nl/gemeenten). De gemeenteraad kan een zienswijze geven op de begroting van de VVI. Op deze wijze kan de Raad de regie houden. VVI heeft geen personeel in dienst. Ondersteuning (secretariaat en financiële administratie) wordt geleverd door personeel van HVC.
Missie (HVC)	De gemeenschappelijke regeling wordt getroffen ter behartiging van het belang van de verwerking van de door de deelnemende gemeenten ingevolge de Afvalstoffenwet verkregen afvalstoffen. Het lichaam tracht dit te bereiken door de oprichting en instandhouding van een vuilverbrandingsinstallatie in de gemeente Alkmaar met inbegrip van een stortplaats voor niet voor verbranding in deze installatie in aanmerking komende afvalstoffen.
Visie (HVC)	De bestuursorganen van het lichaam oefenen de bevoegdheden uit, die ingevolge de Afvalstoffenwet voor de verwerking van afvalstoffen aan de raden van de deelnemende gemeenten zijn opgedragen.
Doel / openbaar belang (HVC)	De basis voor het afvalbeheer vormt de Dienstverlenings-overeenkomst (DVO), die tussen de gemeente Wormerland en HVC is afgesloten en waarin de inhoud, de omvang en garanties van de afvalbeheertaken zijn vastgelegd. De DVO is ingegaan op 1 januari 2009 voor onbepaalde tijd. Hiermee is zeker gesteld op een verantwoorde wijze en met een zo hoog mogelijk milieurendement tegen verantwoorde kosten het Wormerlandse afval wordt verwerkt.
Ontwikkelingen	De hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval is in 2022 met zo’n 40% afgenomen. Dit is het gevolg van de invoering van het recycle tarief. Hiermee is een belangrijke stap gezet richting het behalen van de VANG-doelstelling: in 2022 is er gemiddeld 122 kilo restafval per persoon opgehaald. Het uiteindelijke doel is 100 kilo. Door de invoering van het recycletarief zijn bewoners bewuster geworden van de hoeveelheid afval die zij produceren. Steeds meer bewoners zien het belang in van het goed scheiden van afval en dat dit naast milieuvoordelen ook beter is voor hun eigen portemonnee.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 24.000
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 24.000
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 918.000
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 925.000
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 0
Resultaat van de GR 2022	€ 0
Mogelijke risico’s voor de gemeente	De risico’s van de gemeenschappelijke regeling VVI houden hoofdzakelijk verband met de continuïteit van de afvalverwerking en het financiële risico van het aandeelhouderschap A in NV HVC. Een ander risico, dat in ogenschouw dient te worden genomen betreft conformiteit met regelgeving op het gebied van staatssteun, mededinging, Wet Markt en Overheid en aanbesteding. Op basis van aandeelhouderschap kunnen gemeenten een gezamenlijk beleidsstandpunt innemen richting VVI; De gemeenteraad kan haar controlerende en toezichthoudende taak op HVC uitoefenen door een zienswijze te geven op de begroting en jaarrekening van de VVI; Garantstelling voor investeringen van de HVC: gemeente Wormerland staat per 2018 op basis van het aantal aandelen garant en niet meer voor het volledige bedrag van de gegarandeerde leningen.

	Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW ) (incl. Regionale Brandweer Zaanstreek-Waterland (RBZW) en GHOR/CPA)
Site	veiligheidsregiozaanstreekwaterland.nl
Kerngegevens	Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland, Zaandam
Missie	De partners in de veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland gaan ‘arm in arm voor veiligheid’ om het samenwerkingsverband te bestendigen en uit te bouwen. Dit samenwerkingsverband helpt maatschappelijke verstoringen voorkomen of beperken in het belang van en samen met de burgers.
Visie	• Wij werken adequaat en effectief samen op het gebied van integrale veiligheid; • Wij treden adequaat en snel op bij rampen en crises; • Wij gaan in onze organisatievorming mee in de ontwikkelingen rond bestuurlijke schaalvergroting; • Wij hebben wederzijds werkbare afspraken met de nieuwe politieregio; • Wij werken actief samen met de burger opdat deze bewust en zelfredzaam handelt.
Doel / openbaar belang	Het bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van brandweer/GHOR/CPA-taken in ruime zin met inbegrip van het beperken en bestrijden van rampen en zware ongevallen en overigens een goede hulpverlening bij een ongeval of een ramp te bevorderen in het gebied met negen deelnemende gemeenten. De Veiligheidsregio/RWBZ voert regiotaken op het gebied van preventie, preparatie en alarmcentrale. Daarnaast is de gemeentelijke crisisorganisatie regionaal georganiseerd als gevolg van de wet op de Veiligheidsregio’s. Deze processen worden steeds verder geprofessionaliseerd. De nafase van een crisis blijft een taak van de gemeente. De VRZW ondersteunt gemeenten om deze taken te organiseren. Samen voor veilig De focus ligt op het gezamenlijk beperken van risico's en beheersen van (de effecten van) crises: Gezamenlijk, omdat veiligheid geen exclusieve taak is van de veiligheidsregio. Samen met inwoners, instellingen en bedrijven kunnen we Zaanstreek-Wateland veiliger maken; Beperken van risico's, omdat volledige beheersing van risico's niet realistisch is; Beheersen van effecten omdat, als het dan toch misgaat, de veiligheidsregio optreedt om de continuïteit van de samenleving te waarborgen. Onze speciale aandacht hebben kwetsbare doelgroepen, die niet- of verminderd zelfredzaam zijn.
Ontwikkelingen	Opvang ontheemden Oekraïne Het Rijk heeft de 25 veiligheidsregio’s betrokken bij het realiseren van opvang voor gevluchte Oekraïners, vanwege de inval van Rusland in Oekraïne. Voor de regio Zaanstreek-Waterland betekende dit het verwezenlijken van gemeentelijke (crisis)noodopvanglocaties voor 2.592 Oekraïense ontheemden. De VrZW heeft een coördinerende rol gekregen om de gemeenten te ondersteunen bij het realiseren van locaties. Eind 2022 worden in de regio Zaanstreek-Waterland rond de 1.285 Oekraïense ontheemden opgevangen in gemeentelijke noodopvanglocaties. VrZW heeft ondersteund met het leveren van een structuur voor bestuurlijke afstemming en er is capaciteit geleverd voor de benodigde crisiscommunicatie. Crisisnoodopvang asielzoekers Op 24 juli 2022 heeft het Veiligheidsberaad besloten om akkoord te gaan met de opdracht om per veiligheidsregio van 1 juli tot 1 oktober crisisnoodopvang te realiseren met een capaciteit van 225 opvangplekken. VrZW heeft deze opvangplekken gerealiseerd in de atletiekhal van A.V. Lycurgus in Assendelft. Deze locatie is 22 juli open gegaan en 30 september weer overgedragen aan de atletiekvereniging. Voor de opvang van asielzoekers is een projectorganisatie ingesteld onder regie van VrZW. Verbindingen in netwerken De samenwerking, nodig voor de verschillende crisisactiviteiten, heeft het netwerk intern, met de verschillende ketenpartners en benodigde externe partijen, op zowel regionaal, bovenregionaal en landelijk niveau, enorm versterkt. Veranderende wet- en regelgeving: Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging Bouwen (WKB) De minister heeft de datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging Bouwen in 2022 opnieuw opgeschort, ditmaal naar 1 juli 2023. Vanuit de veiligheidsregio wordt actief afstemming en samenwerking gezocht met de gemeenten en andere relevante partijen, zoals de omgevingsdiensten, waardoor kennis van elkaars producten en werkprocessen ontstaat. Evaluatie Wet veiligheidsregio’s Met de contourennota Versterking Crisisbeheersing en Brandweerzorg geeft de Rijksoverheid opvolging aan de aanbevelingen uit het rapport ‘Evaluatie Wet veiligheidsregio’s’ van 4 december 2020. De definitieve contourennota is op 6 december 2022 door het ministerie van Justitie en Veiligheid gepubliceerd en gedeeld met de Tweede Kamer. In de contourennota staat de vraag centraal hoe we ervoor kunnen zorgen dat de crisisbeheersing in Nederland toekomstbestendig blijft, met het oog op de aanpassing van de Wet veiligheidsregio’s. Brede toekomstige beschouwing brandweerzorg Op 7 oktober 2022 heeft het Algemeen Bestuur van VrZW het Regionaal repressief dekkingsplan 2022-2025 vastgesteld. Daarbij zijn vier knelpunten geconstateerd. Inmiddels is de inwerktreding van de Omgevingswet opnieuw uitgesteld naar 1 januari 2024 die de continuïteit van de brandweerzorg onder druk zetten: het in de toekomst niet meer mogen kazerneren en consigneren van vrijwilligers vanwege Europese regelgeving, de afnemende beschikbaarheid van duikteams en redvoertuigen, de bereikbaarheid van posten in de stedelijke omgeving die steeds lastiger wordt en het dalende aanbod van voldoende vrijwilligers. Daarnaast wordt sinds voorjaar 2022 geconstateerd dat regelmatig posten te weinig sterkte hebben. Er is sprake van circa 5% dooralarmeringen doordat de bezetting van tankautospuiten niet compleet is. Het Algemeen Bestuur heeft daarom op 28 oktober 2022 opdracht gegeven om de inrichting van de repressieve brandweerzorg via een geleidelijke weg meer toekomstbestendig te maken. Om dit te realiseren is het noodzakelijk toe te groeien naar een meer beroepsmatige inrichting van de repressieve organisatie. Rekeningsaldo 2022 Deze jaarrekening over boekjaar 2022 sluit met een voordelig saldo van €21.705. Voor het positieve exploitatieresultaat van €21.705 wordt voorgesteld dit uit te keren aan de deelnemende gemeenten (de gemeente Wormerland ontvangt hiervan € 1.101 retour).
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 2.082.000
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 1.804.000
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 17.041.000
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 22.117.000
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 1.351.734
Resultaat van de GR 2022	€ 21.705
Mogelijke risico’s voor de gemeente	geen

	Vervoerregio Amsterdam
Site	https://vervoerregio.nl/
Kerngegevens	Jodenbreestraat 25, 1011 NH Amsterdam
Doel / openbaar belang	Samenwerking versterken op het gebied van verkeer en vervoer, bevorderen van bereikbaarheid
Missie	Verkeer en vervoer ondersteunt de ruimtelijk-economische ontwikkelingen en de ontplooiingskansen van mensen. Dat vraagt om intensieve samenwerking afstemming tussen het mobiliteitsbeleid en de andere beleidsvelden.
Visie	Het versterken van de samenwerking op het gebied van Verkeer en Vervoer in regio Amsterdam-Almere
Ontwikkelingen	Het is inmiddels alweer meer dan anderhalf jaar geleden dat Nederland werd geconfronteerd met de COVID-19-pandemie. Deze pandemie heeft grote gevolgen voor onze mobiliteit, in het bijzonder op het gebruik van het OV. Het aantal OV-reizigers nam enorm af, terwijl de kosten voor de vervoerders op hetzelfde niveau bleven. Intussen kiezen mensen vaker voor alternatieven zoals de fiets en de auto. Daarnaast zien we dat steeds meer thuis wordt gewerkt en dat goederen meer en meer aan huis bezorgd worden. Het is duidelijk dat onze samenleving nog lang met de gevolgen van de pandemie moet leven. Ook de impact op de mobiliteit en het OV zullen we de komende jaren blijven voelen. Ondanks de lagere passagiersaantallen door Corona, zijn de lijnen 67 en 121 blijven rijden. In juni 2022 is de concessie Zaanstreek Waterland (ZAWA) aanbesteed. Deze is door EBS gewonnen. Lijn 167 en 121 worden samengevoegd per 10 december 2023. De VRA is in februari 2023 verhuisd naar Amsterdam-Noord: adres: Termini 179, 1025 XM Amsterdam. In dit pand is ook de MRA te vinden.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 221.863
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 0
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 333.131.004
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 399.452.055
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 0
Resultaat van de GR 2022	€ 0
Mogelijke risico’s voor de gemeente	geen

Programma 6 Bestuur en organisatie

	Cocensus
Site	cocensus.nl
Kerngegevens	Openbaar lichaam genaamd 'gemeenschappelijke regeling Cocensus', gevestigd te Hoofddorp, gemeente Haarlemmermeer
Missie	Cocensus is de partner voor het integraal waarderen, heffen en invorderen van decentrale belastingen en heffingen.
Visie	Cocensus heeft een bedrijfsmatige grondslag en zal tegen een zo laag mogelijk tarief en zo hoog mogelijke kwaliteit haar diensten integraal aanbieden. De belangrijkste waarden hierbij zijn: · klantgericht · kwalitatief · innovatief · efficiënt en effectief · resultaatgericht · integriteit
Doel / openbaar belang	Cocensus is een gemeenschappelijk regeling (GR) van de gemeenten Haarlem, Haarlemmermeer, Hillegom, Beverwijk, Oostzaan, Wormerland, Alkmaar, Bergen, Dijk en Waard, Den Helder, Uitgeest, Castricum, Heiloo. In deze GR zijn de uitvoeringswerkzaamheden in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en de heffing en invordering van gemeentelijke belastingen ondergebracht. Cocensus verzorgt het bestandsonderhoud, de heffing, de invordering, de behandeling van bezwaar- en beroepschriften en de behandeling van verzoeken om kwijtschelding.
Ontwikkelingen	De exploitatie van Cocensus over 2022 sluit af met een overschot van € 489.745. Dit overschot wordt veroorzaakt door onder andere de volgende posten: - lagere personeelslasten vanwege niet vervulde vacatureruimte; - lagere huisvestingskosten met name onderhoudskosten van het pand; - lagere kosten inzake het project WOZ m3 – m2; - hogere overige baten door onder andere inkomsten met betrekking tot de toeslagenaffaire No cure no pay- bureaus In 2022 is het aantal ontvangen WOZ-bezwaren ten opzichte van belastingjaar 2021 afgenomen met 1.390 bezwaarschriften, een daling van ruim 12,6%. Echter, de trend is dat steeds meer bezwaren worden ingediend door zogenaamde 'no cure no pay'-bureaus. Deze bureaus dienen namens eigenwoningbezitters bezwaar in tegen de hoogte van de WOZ-waarde. Deze bureaus kosten gemeenten veel tijd en geld. In totaal werden 4.869 WOZ-bezwaren ingediend door deze 'no cure no pay'-bureaus. Dit aantal staat gelijk aan 51,8% van het totaal aantal WOZ-bezwaren. Deze bezwaren zijn juist vanwege het verdienmodel vele malen intensiever wat betreft de behandeling, waardoor de hoeveelheid werk toch is toegenomen. Bestemming overschot 2022 Het Algemeen Bestuur heeft besloten om van het positieve resultaat van de jaarrekening van Cocensus ad €489.745 als volgt te verdelen: • €255.000 toe te voegen aan de algemene reserve ter versterking van het weerstandsvermogen, dat hiermee uitkomt op een bedrag van €505.000 conform de risicoanalyse in de paragraaf weerstandsvermogen. Waarvan €136.000 gelabeld is voor de afhandeling van de bezwaren ingediend door de 'no cure no pay’- bureaus (NCNP). • € 234.745 wordt naar rato van de bijdragen 2022 aan de deelnemende gemeenten uitgekeerd. Voor Wormerland gaat dit om een bedrag van € 5.476,52.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 803.928
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 739.745
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 15.895.419
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 16.228.117
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 350.500
Resultaat van de GR 2022	€ 489.745
Mogelijke risico’s voor de gemeente	In het verlengde van de ISO-certificering vindt jaarlijks bij Cocensus een uitgebreide risico-inventarisatie plaats. Deze inventarisatie met de daaraan gekoppelde beheersmaatregelen wordt elk half jaar besproken in het MT van Cocensus en éénmaal per jaar in de vergadering van het Dagelijks en Algemeen Bestuur van Cocensus. De beheersmaatregelen worden jaarlijks in de externe ISO-audit tegen het licht gehouden. Naar aanleiding daarvan worden weer separaat een inventarisatie en de bijbehorende (al dan niet aangepaste) beheersmaatregelen voorgelegd aan het Bestuur. Hierdoor is het risicomanagement geborgd binnen de organisatie van Cocensus. Cocensus heeft een zeer beperkt weerstandsvermogen (de algemene reserve is contractueel gemaximeerde op € 250.000). Dit houdt in dat financiële tegenvallers in rekening worden gebracht bij de deelnemers.

	Waterlands Archief
Site	www.waterlandsarchief.nl
Kerngegevens	ISW, Waterlandlaan 81 te Purmerend.
Missie	De doelstellingen voor het Waterlands Archief zijn: - Uitbreiding en verbetering van de digitale dienstverlening. - Verbreding educatie en verbetering presentatie. - Werken aan digitale duurzaamheid en toegankelijkheid.
Doel / openbaar belang	Het Waterlands archief heeft als doelstelling een zo breed mogelijk publiek te interesseren voor de cultuurhistorie van de regio Waterland en het onderzoek hiernaar zoveel mogelijk te stimuleren.
Ontwikkelingen	In 2022 heeft het Waterlands Archief (hierna: WA) gewerkt aan het, in december 2020, vastgestelde uitvoeringsplan “Van archiefbewaarplaats naar informatieknooppunt”. Dit uitvoeringsplan beslaat de periode 2022-2025. Het WA heeft verschillende maatschappelijke functies: collectief geheugen, duurzaam toegankelijke bron van informatie, betrouwbare informatiebron, toezichthouder en expertisecentrum. Toezicht op informatiebeheer is inmiddels naast inspectie vooral ook adviseren over ‘archiveren by design’. Beheer van informatie is niet langer uitsluitend het beheren van overgebrachte informatie maar ook ‘bewaren aan de bron’. Een aantal uitgelichte punten waaraan uitvoering is gegeven in 2022 zijn: -In 2022 is er gestart met de werkzaamheden om de traditionele studiezaal geschikt te maken als ontmoetingspunt voor bezoekers. Het is de bedoeling om in dit ontmoetingspunt rondleidingen, lezingen, evenementen en exposities te organiseren in samenwerking met andere culturele instellingen. -Begin 2022 is de website van het WA vervangen vanwege de eisen die sinds 2020 gesteld worden aan de toegankelijkheid van websites voor mensen met een visuele beperking. -Bij de gemeenten was het WA aanwezig met educatieve programma’s, exposities en boekpresentaties. Daarnaast geeft het WA regelmatig publicaties uit over historische onderwerpen. -Er is in 2022 een producten- en dienstencatalogus opgesteld waarin de producten- en diensten worden omschreven zoals metadata op orde brengen en metadata opstellen. Specifiek adviseert het WA over de Omgevingswet (met bijzondere aandacht voor ruimtelijke plannen). De Woo De Wet open overheid (Woo) en de modernisering van de Archiefwet hebben de komende jaren grote invloed op het werk dat de archiefdiensten doen. Vanwege deze wetgeving ondersteunt het Waterlands Archief de aangesloten overheden met het vormgeven van een open overheid met open overheidsdata. De basis hiervoor is het voldoen aan de Archiefwet. Door Linked Open Data als techniek toe te passen wordt een belangrijke stap gezet om de data straks geautomatiseerd op te vragen en aan elkaar te koppelen. Gemeenschappelijke Regeling De Gemeenschappelijke Regeling Waterlands Archief diende aangepast te worden. Dit vanwege de fusie van de gemeente Beemster met de Gemeente Purmerend, de wijzigingen van de Wet gemeenschappelijke regelingen en de WNRA (Wet normalisering rechtspositie ambtenaren). Na instemming van alle aangesloten overheden zijn de wijzigingen in de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling Waterlands Archief verwerkt. Digitalisering archief Voor het digitaliseren van bouwvergunningen heeft de raad in de kadernota 2019 € 61.000 beschikbaar gesteld uit de Algemene Reserve. Hiervan is in 2022 € 52.486,00 besteed. Het restantbudget blijft beschikbaar voor 2023. Eind 2022 zijn uit dit budget al de volgende archieven van gemeente Wormerland gedigitaliseerd en online beschikbaar gesteld: Wormer (1903-1936), Wormer (1937-1970), Wormer (1971-1980), Wormer (1981-1990) en Wormerland (1991-2000). Zodoende is het volledige bouwarchief van Wormerland en haar rechtsvoorgangers tot 2000 nu al online te raadplegen bij het Waterlands Archief. Er staat nog een deel archief bij gemeente Wormerland wat overgedragen dient te worden en gedigitaliseerd, hiervoor is het gebruik van het restantbudget noodzakelijk.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 220.452
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 323.695
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 177.699
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 183.729
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 194.044
Resultaat van de GR 2022	€ 50.381
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Er zou een risico kunnen schuilen in de mogelijkheid dat de kosten van de digitalisering door onvoorziene omstandigheden toch hoger zullen kunnen uitkomen dan verwacht.

	OVER-gemeenten
Site	over-gemeenten.nl
Kerngegevens	OVER-gemeenten, Oostzaan en Wormerland.
Missie	Het zo optimaal mogelijk organiseren van het samenspel tussen colleges, bestuur en organisatie als noodzakelijke voorwaarde voor het functioneren van de serviceorganisatie voor meerdere gemeenten; Het zo optimaal mogelijk organiseren van de dienstverlening aan inwoners, bedrijven en instellingen; Het zo optimaal mogelijk organiseren van de bedrijfsmatige ondersteuning als noodzakelijke voorwaarde voor het goed functioneren van de klantgerichte processen; Het zo optimaal mogelijk inzetten van personeel, zodanig dat een constante kwaliteit geleverd kan worden.
Visie	OVER-gemeenten is een: vraag gestuurde dienstverlener; een toegangspoort tot de overheid; een aantrekkelijke werkgever; een innovatieve, 'anders' denkende organisatie; een aantrekkelijke partner.
Doel / openbaar belang	Op 17 juni 2008 heeft de gemeenteraad van Wormerland besloten in te stemmen met de samenwerking van Wormerland en Oostzaan. Om de uitvoering van beleidsmatige, uitvoerende en organisatorische opgaven te borgen en de dienstverlening verder te verbeteren, is de gemeenschappelijke regeling OVER-gemeenten opgericht. OVER-gemeenten werkt binnen de door de gemeenteraad van Wormerland voor de samenwerking vastgestelde kaders. Deze kaders zijn: Elke gemeente behoudt haar bestuurlijke zelfstandigheid; Elke gemeente stelt haar eigen beleids- en uitvoeringskader vast; De samenwerking heeft als doel het blijvend borgen van dienstverlening, kwaliteit, continuïteit, bestuurskracht en betaalbaarheid; De dienstverlening van elke gemeente blijft lokaal (front-offices); Vanuit het uitgangspunt van “handhaven van de bestuurlijke zelfstandigheid van de twee gemeenten” blijft elke gemeente thans en in de toekomst verantwoordelijk voor haar eigen financiële positie.
Ontwikkelingen	Organisatorisch In 2022 heeft de wereld om ons heen en interne ontwikkelingen voor verschillende nieuwe uitdagingen en ontwikkelingen gezorgd. Dit heeft een behoorlijke impact gehad op OVER-gemeenten. Zo is erin 2022 een nieuwe hiërarchische laag gecreeërd. Het aantal afdelingen ging terug van zeven naar drie, aangestuurd door een afdelingshoofd, met daaronder tien teams aangestuurd door een teamleider. Daarnaast waren er veel vacatures in 2022. De werving van nieuwe vaste medewerkers in de eerste helft van 2022 was zeer zeer succesvol. De grillige arbeidsmarkt heeft ervoor gezorgd dat de werving in de tweede helft van 2023 stagneerde. Deze stagnatie heeft als gevolg dat niet alle vacatures, waarvoor geld was gereserveerd in onze begroting, konden worden vervuld. Tegelijkertijd ontstonden er ook een aantal nieuwe vacatures door het vertrek van collega’s. Zowel het feit dat er vele nieuwe (deels onervaren) werknemers zijn bijgekomen als het feit dat veel vacatures nog niet zijn ingevuld heeft forse consequenties voor de organisatie en het zittende personeel. Zo is er een hogere werkdruk met uitval en oplopend ziekteverzuim in de tweede helft van 2022 als gevolg. Ook heeft de vluchtelingencrisis in 2022 voor veel aanvullende werkzaamheden en werkdruk gezorgd. Tot slot noemen we nog andere grote opgaven met forse impact, zoals de implementatie van de omgevingswet en het organiseren van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 en de gevolgen daarvan (nieuwe raad, nieuw college). Financieel De jaarrekening 2022 sluit met een positief saldo van €1.958.947, waarvan €475.000 terugvloeit naar de deelnemende gemeenten waarvan (€294.500 voor de gemeente Wormerland). De accountant heeft een goedkeurende verklaring verstrekt voor getrouwheid en een afkeurende verklaring inzake rechtmatigheid. Met betrekking tot getrouwheid zijn er geen fouten en onzekerheden geconstateerd. De afkeurende verklaring voor rechtmatigheid heeft te maken met het niet naleven van de Europese aanbestedingsrichtlijnen.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 996.034
Eigen Vermogen 31 december 2022	€ 2.600.614
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 3.055.658
Vreemd Vermogen 31 december 2022	€ 2.003.753
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 11.340.743
Resultaat van de GR 2022	€ 1.958.947
Mogelijke risico’s voor de gemeente	Het risico’s voor de gemeente zit met name in de financiering van OVER-gemeenten. Zijn de financiële middelen wel voldoende voor de uitvoering van de taken. Hierin zijn twee zorgelijke ontwikkelingen te benoemen. Enerzijds de organisatorische ontwikkelingen binnen OVER-gemeenten, zoals het forse personeelsverloop. Ten tweede benoemen we de overdracht van taken van het rijk naar de gemeenten zonder dat het Rijk daarvoor voldoende middelen beschikbaar stelt.

	Stichting Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland (RIJK)
Site	https://www.stichtingrijk.nl/
Kerngegevens	Raadhuisplein 1, 2101 HA Heemstede
Missie	Het creëren van voordelen op zowel financieel, kwalitatief als procesmatig gebied voor zelfstandige gemeenten, onder andere door het faciliteren van een regionaal inkoopbureau en voorts al hetgeen met één en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
Visie
Doel / openbaar belang	RIJK is er voor gemeenten die het beste uit de markt willen halen. Voor gemeenten die constant streven naar het bereiken van de beste waarde voor de beschikbare financiële middelen. Voor gemeenten die inkoop willen inzetten voor het realiseren van beleid.
Ontwikkelingen	Stichting Rijk valt niet onder de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (Wgr) en heeft andere regels m.b.t. informatieverstrekking aan hun verbonden partijen dan de Wgr voorschijft. De vaststelling van de Jaarstukken van Stichting Rijk vindt jaarlijks plaats in juni. Deze tabel is gevuld met informatie uit de voorlopige jaarrekening 2022. De deelnemersbijdrage werd in 2022 (wederom) niet verhoogd.
Eigen Vermogen 1 januari 2022	€ 1.084.199
Eigen Vermogen 31 december 2022	Concept jaarstukken 2022 (vaststelling volgt in juni 2023): € 1.084.199
Vreemd Vermogen 1 januari 2022	€ 900.630
Vreemd Vermogen 31 december 2022	Concept jaarstukken 2022 (vaststelling volgt in juni 2023): € 371.347
Bijdrage gemeente aan GR 2022	€ 89.623
Resultaat van de GR 2022	Concept jaarstukken 2022 (vaststelling volgt in juni 2023): € 0
Mogelijke risico’s voor de gemeente	geen

Paragraaf Financiering

Waar gaat deze paragraaf over?

Deze paragraaf geeft transparantie van de treasuryfunctie (financiering) van decentrale overheden. Er worden zo duidelijk mogelijk de plannen, feiten en visie over financiering uiteengezet.

De Wet Financiering Decentrale Overheden (wet FIDO) schept een duidelijker kader voor de treasuryfunctie en levert een bijdrage aan de kredietwaardigheid van de openbare lichamen en bevordert de transparantie van de treasuryfunctie. Deze wet kent twee instrumenten op het gebied van de treasuryfunctie:
- het treasurystatuut,
- de financieringsparagraaf

De doelstelling van het treasurystatuut is om bestaande verantwoordelijkheden en bevoegdheden te formaliseren en expliciet vast te stellen. De gemeenteraad kan dan goed invulling geven aan zijn verordenende en controlerende bevoegdheid. Het tweede instrument, de financieringsparagraaf, heeft als doel inzicht te geven in de algemene interne en externe ontwikkelingen die van belang zijn voor de treasury en de concrete plannen op het gebied van risicobeheer, financieringspositie en leningen en uitzettingenportefeuille.

Door de raad is op 29 januari 2019 een geactualiseerd treasurystatuut vastgesteld. In dit statuut zijn de organisatie rondom het opstellen van het treasurybeleid, de planning & control(P&C)-cyclus, de organisatie rondom de uitvoering van treasury-activiteiten en de interne en externe controle geregeld. Het treasurystatuut wordt eens in de 4 jaar geactualiseerd.

Ontwikkelingen
Bij interne ontwikkelingen gaat het onder andere over het afstoten van bedrijfsonderdelen of het oppakken van nieuwe activiteiten. In 2022 was van geen van beide sprake. Ten aanzien van de externe ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de treasuryfunctie, zoals de internationale economische ontwikkeling en de geld- en kapitaalmarkt, laten wij ons primair adviseren door onze ‘huisbankier’ de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). Onze adviseurs aldaar volgen de ontwikkelingen nauwlettend en hebben ook de knowhow op dit gebied.

Leningenportefeuille

Hier wordt de ontwikkeling van de portefeuille van de langlopende leningen in het jaar 2022 weergegeven.

Mutaties leningenportefeuille	Raming 2022	Werkelijk 2022
Stand per 01-01-2022	15.340	15.340
Aflossingen (regulier) in 2022	-988	-1.054
Aflossingen (vervroegd) in 2022	0	0
Nieuw aangetrokken leningen 2022	3.000	3.000
Stand per 31-12-2022	17.352	17.286

(bedragen x €1.000)

De in 2022 nieuw aangetrokken lening van €3.000.000 hebben we aan kunnen trekken voor een rentepercentage van 1,17%.

Alle langlopende leningen zijn onderhandse leningen, met een rentevaste looptijd. Het gemiddelde renteniveau van de leningenportefeuille bedroeg in 2022 1,32%.

Risicobeheer

De Wet FIDO verplicht de kasgeldlimiet en de renterisiconorm in beeld te brengen. De provincie gebruikt deze bij het uitoefenen van haar toezichthoudende functie. De kasgeldlimiet betreft het renterisico van de vlottende schuld. De renterisiconorm betreft het renterisico van de langlopende schuld.

Kasgeldlimiet voor 2022	Bedragen
Omvang primaire begroting over 2022(=grondslag)	39.536
- in procenten van de grondslag	8,5%
(1) Toegestane kasgeldlimiet	3.361
(2) Omvang vlottende korte schuld	3.803
(3) Vlottende middelen:	10.805
Contante gelden in kas	5
Tegoeden in rekening courant	270
Overige uitstaande gelden < 1 jaar	10.530
Toets kasgeldlimiet:
(4) Totaal netto vlottende schuld (2)-(3)	-7.002
Toegestane kasgeldlimiet (1)	3.361
Ruimte (+) / Overschrijdingen (-): (1)-(4)	10.363

(bedragen x€1.000, per 31-12-2022)

Renterisiconorm		2022
1a	Renteherziening op vaste schuld o/g (opgenomen geld)	0
1b	Renteherziening op vaste schuld u/g (uitgegeven geld)	0
1c	Renteherziening op vaste schuld (1a-1b)	0
2	Betaalde aflossingen reguliere leningen	1.054
3	Renterisico op vaste schuld (1)-(2)	-1.054

	Berekening renterisiconorm:
4	Begrotingstotaal primair (excl. mutaties in reserves)	39.536
5	Normpercentage (ministerieel vastgesteld)	20%

	Toets renterisiconorm:
6	Renterisiconorm (4*5)	7.907
7	Renterisico op vaste schuld (3)	-1.054
	Ruimte (+) / Overschrijding (-): (6)-(7)	8.961

(bedragen x€1.000)

In de renterisiconorm wordt rekening gehouden met de renterisico’s die gemeenten lopen over nieuw af te sluiten leningen ter vervanging van afgeloste leningen. De renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt zorgen ervoor dat de gemeente een ogenschijnlijk gering risico loopt (zie rentevisie).

Solvabiliteit

De solvabiliteit geeft aan de mate waarin een onderneming met eigen middelen (eigen vermogen) is gefinancierd. In het bedrijfsleven is deze ratio van belang om te zien in hoeverre de onderneming in staat is om aan haar financiële verplichtingen (betalingen) kan voldoen door inzet van haar eigen vermogen. Voor een gemeente is de hoogte van de solvabiliteit van minder belang dan voor een bedrijf. Toch geeft het een aardig inzicht in de vermogensverhoudingen.

Hoe hoger de solvabiliteit, hoe beter de financieringspositie van de gemeente. Afhankelijk van de directe opbrengstwaarde van de activa ligt de minimumnorm voor het bedrijfsleven op een waarde tussen de 25% en 40%. De solvabiliteit wordt berekend door het eigen vermogen te delen door het totale vermogen x 100%.

In onderstaand schema is de solvabiliteit berekend op basis van de vastgestelde jaarrekeningen.

Jaar (per 31-12)	Eigen vermogen	Vreemd vermogen	Totaal vermogen	Solvabiliteit
2009	€ 14.791	€ 20.818	€ 35.609	41,54%
2010	€ 13.707	€ 23.072	€ 36.779	37,27%
2011	€ 16.144	€ 22.471	€ 38.616	41,81%
2012	€ 17.338	€ 22.983	€ 40.322	43,00%
2013	€ 18.974	€ 22.188	€ 41.162	46,10%
2014	€ 18.548	€ 21.400	€ 39.948	46,43%
2015	€ 21.303	€ 20.153	€ 41.456	51,38%
2016	€ 20.975	€ 19.204	€ 40.179	52,20%
2017	€ 21.156	€19.143	€ 40.299	52,49%
2018	€ 19.217	€ 22.299	€ 41.515	46,29%
2019	€ 17.980	€ 25.771	€43.751	41,10%
2020	€ 16.396	€ 27.903	€ 44.299	37,01%
2021	€ 16.788	€ 28.134	€44.629	37,62%
2022	€ 18.769	€ 31.778	€ 50.547	37,13%

(bedragen x 1.000)

Paragraaf Lokale heffingen

Waar gaat deze paragraaf over?

De gemeentelijke heffingen zijn, naast de doeluitkeringen van het Rijk en de algemene uitkering uit het gemeentefonds, een belangrijke bron van inkomsten. Er zijn twee gemeentelijke heffingen: retributies en belastingen. Bij de retributies is er sprake van een tegenprestatie van de gemeente en mogen de geraamde opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten voor de uitoefening van de taak, dit betekent dat de kostendekkendheid niet meer mag zijn dan 100%. Bij belastingen is er geen directe relatie met een prestatie van de gemeente. Belastingen worden gezien als een algemeen dekkingsmiddel.

De belastingen en retributies bedragen ongeveer 20% van de totale inkomsten.

De gemeente Wormerland heeft de uitvoering van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) en het opleggen van de aanslagen en de invordering van onroerende zaakbelasting (OZB) , roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting, afvalstoffenheffing, rioolheffing, hondenbelasting, forensenbelasting, grafrechten en leges omgevingsvergunningen ondergebracht in de gemeenschappelijke regeling Cocensus. Ook de afhandeling van de kwijtscheldingsverzoeken en bezwaar- en beroepschriften vinden plaats door Cocensus.
Voor de uitvoering van belastingregelingen in 14 gemeenten brengt Consensus de gemeenten een bijdrage in rekening. Voor de gemeente Wormerland is de bijdrage over 2022 € 346.000.

Actuele ontwikkelingen

Precariobelasting
Per 1 juli 2017 is de wet tot afschaffing van de precariobelasting op nutsnetwerken in werking getreden. Tot en met 2021 is nog precariobelasting geheven als gevolg van een overgangsregeling. Vanaf 2022 wordt geen precariobelasting meer geheven.

Waarderingsmethodiek
Tot en met 2020 gold nog de methodiek van waardering onroerende zaken per kubieke meter. Vanaf 2021 geldt de verplichte wijziging van de waarderingsmethodiek naar vierkante meters.

Gemeentelijke belastingen

Belastingen hebben een algemeen karakter. Een directe relatie tussen de belasting en de gemaakte kosten van de gemeente is in het algemeen niet aanwezig. Uitgangspunt bij het vaststellen van de belastingtarieven is dat deze trendmatig worden verhoogd met de verwachte inflatie. Voor het jaar 2022 is een inflatie van 1,4 % gehanteerd.

Onroerende Zaakbelasting (OZB)
De grondslag voor de OZB wordt gevormd door de waarde van het onroerend goed, die jaarlijks wordt vastgesteld. De WOZ-waarden voor het belastingjaar 2022 zijn gebaseerd op het prijspeil 1 januari 2021. In de gemeente Wormerland betalen alleen de eigenaren van woningen OZB en niet de gebruikers van woningen. Anders is dit bij de niet-woningen, daar worden zowel eigenaar als gebruiker aangeslagen voor onroerende zaakbelasting.

Wormerland hanteert het uitgangspunt dat de totale opbrengst van de onroerende zaakbelasting gelijk blijft en alleen vermeerderd wordt met inflatie en areaaluitbreiding. Echter, naast de gemeente draait er echter nog een andere partij aan de knoppen, namelijk het rijk. Een stijgende WOZ-waarde heeft namelijk een negatief effect op de Algemene uitkering uit het gemeentefonds. Het rijk gaat er vanuit dat bij een stijging van de WOZ-waarde de inkomsten van de gemeente stijgen door een hogere opbrengst OZB. Om de totale opbrengsten voor de gemeente gelijk te houden is een compensatiestijging van het OZB-tarief noodzakelijk. In 2022 is de stijging van het OZB-tarief in verband met de verlaging van de Algemene uitkering 3,5%. Bij individuele aanslagen kan deze stijging verschillen. Die verschillen in individuele aanslagen ontstaan als de waarde van een woning meer of juist minder in waarde is gestegen dan het Wormerlandse gemiddelde.

Roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting (RWWB)
Eigenaren en gebruikers van onroerend goed betalen gemeentelijke belastingen in de vorm van de onroerende zaakbelasting (OZB). Het is wettelijk mogelijk om ook voor eigenaren en gebruikers van roerende woon- en bedrijfsruimten (zoals woonboten en woonwagens) een gelijke belasting in te voeren, te weten de Roerende Woon- en bedrijfsruimtebelasting (RWWB). Om eigenaren en gebruikers van roerend en onroerend goed gelijk te behandelen is het tarief van die belasting gelijk aan het tarief van de OZB.

Hondenbelasting
Onder de naam “hondenbelasting” heft de gemeente een belasting op het houden van honden binnen de gemeente. De belastingplichtige is de houder van de hond. Het aantal honden is bepalend voor de opbrengst van de belasting.

Gemeentelijke retributies

Onder de naam retributies heft de gemeente tarieven voor diverse typen van dienstverlening. Bij retributies is sprake van een directe relatie tussen de heffing en de gemeentelijke taakuitoefening. De geraamde opbrengsten mogen niet hoger zijn dan de geraamde kosten voor die taakuitoefening. De belastingplichtige is de aanvrager van de dienst of degene voor wie de dienst is verleend. Geregeld is er landelijk publiciteit over de gemeentelijke tarieven en de verschillen daartussen. Die verschillen ontstaan in de regel als gevolg van de gemaakte beleidskeuzes. Om die beleidskeuzes zo transparant mogelijk vast te leggen gebruiken we de beschikbare VNG-modellen.

Rioolheffing
De kosten die de gemeente maakt als uitvloeisel van de watertaken worden op burgers en bedrijven verhaald via de rioolheffing. De kosten die uit die watertaken voortvloeien (op het gebied van afvalwaterinzameling, afvalwatertransport en afvoer van overtollig regen- en grondwater) zijn berekend in het Gemeentelijk Riolerings Plan 2018-2023 (GRP 2018-2023). De investeringen die hieruit voortvloeien worden, via de kapitaallasten, doorberekend in de tarieven. Zoals in het GRP besloten is, stijgt de rioolheffing jaarlijks met 2% vermeerderd met de inflatie (in 2022 1,4%).

	Rekening 2021	Begroting 2022	Rekening 2022
Baten totaal	1.863	1.903	1.953
Lasten totaal	-1.155	-1.406	-1.026
Overhead	-164	-214	-215
Btw-correctie	-118	-217	-126
Voorziening mutaties*	-426	-66	-586
Saldo	0	0	0

(bedragen x € 1.000)

*) een negatief bedrag betekent een toevoeging aan de egalisatievoorziening riolering. De lasten in dat betreffende jaar zijn lager dan de opbrengsten.

In de rioolrechten mag als last meegenomen worden de btw die gedeclareerd kan worden bij het Btw-compensatiefonds (BCF), zowel de exploitatie-btw als de investerings-btw. Immers de gemeenten worden gekort op de Algemene uitkering uit het gemeentefonds voor de btw die gemeenten kunnen declareren bij het BCF. Dit is de wettelijke compensatie die gemeenten kunnen opvoeren in hun rioolheffing.

Afvalstoffenheffing
Onder de naam afvalstoffenheffing wordt een recht geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente op grond van de Wet Milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijk afval heeft. Bij het bepalen van de hoogte van de afvalstoffenheffing wordt rekening gehouden met het feit dat op begrotingsbasis de baten niet hoger mogen zijn dan de lasten. Er wordt gestreefd naar een kostendekkendheid van 100%. In 2020 had er al meer onttrokken moeten worden aan de voorziening dan er beschikbaar was. De voorziening is dan ook per eind 2020 leeg. Hiermee is de bufferfunctie om toekomstige nadelige verschillen tussen kosten en opbrengsten m.b.t. de afvalstoffenheffing te kunnen compenseren niet beschikbaar. Dit betekent dat indien de kosten de komende jaren de baten overstijgen dit saldo ten laste van de exploitatie komt. Dit is in 2022 wederom het geval. De kosten overstijgen de baten ook in 2022. De werkelijke kosten 2022 op het product afval waren €274.113 hoger dan de opbrengsten.

	Rekening 2021	Begroting 2022	Rekening 2022
Baten totaal	2.543	2.787	2.615
Lasten totaal	-2.160	-2.250	-2.244
Overhead	-76	-121	-121
Btw-correctie	-455	-415	-476
Voorziening mutaties*	-0	-1	0
Saldo **	147	0	226
Kostendekkendheid	94%	100%	92%

(bedragen x€1.000)

*een negatief bedrag betekent een toevoeging aan de egalisatievoorziening riolering. De lasten in dat betreffende jaar zijn lager dan de opbrengsten.
**een positief saldo betekent dat de lasten in dat betreffende jaar zijn hoger dan de opbrengsten en dat de voorziening niet toereikend is.

In de afvalstoffenheffing mag als last meegenomen worden de btw die gedeclareerd kan worden bij het Btw-compensatiefonds (BCF), zowel de exploitatie-btw als de investerings-btw. Immers de gemeenten worden gekort op de Algemene uitkering uit het gemeentefonds voor de btw die gemeenten kunnen declareren bij het BCF. Dit is de wettelijke compensatie die gemeenten kunnen opvoeren in hun afvalstoffenheffing.

Begraafrechten
Deze rechten zijn voor 2022 met het reguliere inflatiepercentage van 1,4% verhoogd. Bij begraafrechten bereiken we niet de 100% kostendekkendheid.

	Rekening 2021	Bijgestelde begroting 2022	Rekening 2022
Baten totaal	195	167	187
Lasten totaal	-131	-139	-138
Overhead	-95	-86	-86
Saldo	30	58	38
Kostendekkendheid	86%	74%	83%

(bedragen x €1.000)

Kwijtscheldingsbeleid

De gemeente kan kwijtschelding verlenen aan personen die niet in staat zijn om hun belasting te voldoen. Hiervoor zijn bij wet bepaalde normen aangegeven. De gemeenteraad kan in afwijking op de wettelijke normen eigen beleid hierop voeren. Jaarlijks wordt bij het vaststellen van het 'Besluit Kwijtscheldingsregels' (Tarievennota) vastgelegd in welke mate de gemeente Wormerland afwijkt van deze wettelijke normen. Alleen een inkomensgrens toetsen is niet voldoende om te bepalen of iemand in aanmerking komt voor (gedeeltelijke) kwijtschelding. Ook factoren als bezittingen, eigen vermogen en bepaalde uitgaven die iemand heeft spelen mee. Kwijtschelding wordt alleen verleend voor onroerende zaakbelasting, roerende woon- en bedrijfsruimtebelasting, hondenbelasting, forensenbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrechten.

	Rekening 2021	Begroting 2022	Rekening 2022
Bezwaar WOZ	267	300	194*
Bezwaar overige heffingen	72	80	78
Beroep WOZ	0	5	2
Beroep overige heffingen	0	0	1
Lasten regeling kwijtschelding	€ 152.000	€ 157.000	€ 135.000

*Het aantal WOZ bezwaren is ten opzichte van 2021 afgenomen met 27,4 %.

Opbrengsten belastingen en retributies

In onderstaande tabel wordt aangegeven welke opbrengsten en retributies er zijn en hoeveel de inkomsten daarvan bedragen. Tevens wordt aangegeven het uiteindelijke totale netto resultaat van de heffingen.

Belastingen/retributies	Rekening 2021	Begroting 2022 (gewijzigd)	Rekening 2022
Belastingen
OZB woningen	2.584	2.747	2.760
OZB niet-woningen	1.019	1.006	1.035
Roerende woon- en bedrijfsruimten	18	23	18

Precariobelasting	318	0	0
Hondenbelasting	93	91	92
Forensenbelasting	21	29	31
Toeristenbelasting	31	24	36
Totaal belastingen	4.084	3.886	3.972

Retributies
Rioolrechten	1.863	1.903	1.944
Afvalstoffenheffing	2.364	2.458	2.442
Begrafenisrechten	195	167	187
Leges omgevingsvergunningen	188	265	301
Leges vergunningen (APV)	11	38	26
Leges burgerzaken	207	209	221
Leges pontveren	46	38	29
Totaal retributies	4.874	6.519	5.150

Kwijtscheldingen	-152	-157	-135
Totaal netto-opbrengsten	8.806	10.248	8.987

(Bedragen x € 1.000)

In het taartdiagram hieronder ziet u een visuele vertaling van de inkomsten belastingen en retributies 2022 uit de tabel hierboven.

Leges

Algemeen
De tarieven voor 2022 zijn primair aangepast aan de hand van het inflatiepercentage van 1,4 %, tenzij nader beperkt door wettelijke tariefstellingen.

De leges zijn onderverdeeld in drie titels;

Titel 1: algemene dienstverlening (verstrekkingen uit de basisregistratie personen, burgerlijke stand, rijbewijzen, reisdocumenten, bestuursdocumenten, verkeer en vervoer),
Titel 2: dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning,
Titel 3: dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn (horeca, prostitutiebedrijven, evenementenvergoeding en overige vergunningen. Een groot deel hier bestaat uit evenementenvergunningen. Vanwege de maatschappelijke betekenis is dit vaak niet kostendekkend).

Maximaal is 100% kostendekkend toegestaan.

Leges: titel 1: algemene dienstverlening

	Rekening 2021	Begroting 2022 (incl. wijz.)	Rekening 2022
Baten totaal	207	276	288
Lasten totaal	-764	-1.006	-992
Overhead	-310	-416	-416
Saldo	-867	-1.145	-1.120
Kostendekkendheid	19%	19%	20%

(bedragen x€1.000)

Leges: titel 2: dienstverlening vallend onder omgevingsvergunning

	Rekening 2021	Begroting 2022 (incl. wijz.)	Rekening 2022
Baten totaal	188	265	438
Lasten totaal	-321	-407	-579
Overhead	-294	-348	-348
Saldo	-503	-490	-490
Kostendekkendheid	30%	35%	47%

(bedragen x€1.000)

Leges: titel 3: dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn

	Rekening 2021	Begroting 2022 (incl. wijz.)	Rekening 2022
Baten totaal	28	57	45
Lasten totaal	-145	-153	-151
Overhead	-139	-173	-173
Saldo	-256	-269	-279
Kostendekkendheid	10%	18%	14%

(bedragen x€1.000)

Paragraaf Bedrijfsvoering

Waar gaat deze paragraaf over?

De activiteiten op het gebied van bedrijfsvoering worden uitgevoerd door OVER-gemeenten. Dit is de gezamenlijke werkorganisatie van de gemeente Wormerland en de gemeente Oostzaan. In deze paragraaf leest u een beknopte samenvatting van de Jaarrekening 2022 van OVER-gemeenten. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de Jaarrekening van OVER-gemeenten.

Algemeen

In 2022 werd de nieuwe indeling van de organisatie een feit en werden we, twee jaar na het uitbreken van de coronapandemie, opnieuw geconfronteerd met een nieuwe crisis. Dit keer de vluchtelingencrisis voor ontheemden uit Oekraïne. Ook hierbij moest OVER-gemeenten snel schakelen en zorgde dit voor veel aanvullende intensieve activiteiten naast het reguliere werk.

Personeel en organisatie

Begin 2022 waren er veel vacatures. De werving van nieuwe vaste medewerkers in de eerste helft van 2022 was zeer zeer succesvol. De grillige arbeidsmarkt heeft ervoor gezorgd dat de werving in de tweede helft van 2023 stagneerde. Deze stagnatie heeft als gevolg dat niet alle vacatures, waarvoor geld was gereserveerd in onze begroting, konden worden vervuld. Tegelijkertijd ontstonden er ook een aantal nieuwe vacatures door het vertrek van collega’s. Zowel het feit dat er vele nieuwe (deels onervaren) werknemers zijn bijgekomen als het feit dat veel vacatures nog niet zijn ingevuld heeft forse consequenties voor de organisatie en het zittende personeel. Zo is er een hogere werkdruk met uitval en oplopend ziekteverzuim in de tweede helft van 2022 als gevolg. Ook heeft de vluchtelingencrisis in 2022 voor verhoging van werkdruk gezorgd.

In 2022 is een nieuwe hiërarchische laag gecreeërd. Het aantal afdelingen ging terug van zeven naar drie, aangestuurd door een afdelingshoofd, met daaronder tien teams aangestuurd door een teamleider.

Naast de reeds genoemde vluchtelingencrisis waren er nog andere grote opgaven met forse impact, zoals de implementatie van de omgevingswet en het organiseren van de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 en de gevolgen daarvan (nieuwe raad, nieuw college, nieuw bestuur).

Informatievoorziening
In 2022 hebben er binnen informatievoorziening en automatisering positieve ontwikkelingen plaatsgevonden. De automatisering is verder geprofessionaliseerd en ondergebracht bij een nieuwe Service Provider. Hierdoor realiseren we een verhoogde beschikbaarheid en bij deze tijd passend beveiligingsniveau. Het applicatielandschap is opgeschoond en wordt verder ontwikkeld op de organisatiebehoeften. De technische- en functionele eisen sluiten steeds verder aan op de ICT-visie van OVER-gemeenten en zijn steeds meer toekomstbestending. De informatiefunctie is versterkt door de komst van een nieuwe adviseur informatievoorziening. Informatievoorziening wordt de komende periode steeds verder voorbereid op de transformatie van analoog naar digitaal, dit gebeurt gefaseerd. De komende periode blijft de hybride situatie (analoog naast digitaal) bestaan en in afstemming met de archiefdiensten vragen we voor steeds meer onderdelen vervanging aan. Dit jaar heeft de Provincie weer een audit uitgevoerd bij OVER-gemeenten met als resultaat; ‘enige verbetering noodzakelijk’. Dit betekent voor dit jaar een voldoende voor het informatie- en archiefbeheer. Dit positieve resultaat motiveert het team documentaire informatievoorziening om de volgende stap te zetten in haar professionalisering, maar het team heeft hierbij wel last door de structurele onderbezetting.

BIO en ENSIA
De vereisten op het gebied van de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) en ENSIA (Eenduidige Normatiek Single Information Audit) zijn verder doorgevoerd, maar dit vraagt de komende periode nog verdere inspanning om aan de vereisten en de audits te kunnen voldoen. Preventie heeft daarbij een grote rol gespeeld. Er is een jaarlijkse security test uitgevoerd door een externe partij (pentest, vulnerability test) en de aanbevelingen daaruit zijn opgevolgd.

Aanbesteding, migratie en ontwikkeling datacentrum
In 2022 is fase 1 volgens planning succesvol opgeleverd. In deze fase zijn de processen en documentatie bij de ServiceProvider ingericht en de processen binnen OVER-gemeenten aangepast op deze werkwijze. De eerste stappen van de optimalisatie en doorontwikkeling zijn ingezet en worden komend jaar verder doorgevoerd. In het tempo van de markt zijn de verdere ver-SaaSing van applicaties, het uitbesteden van technisch applicatiebeheer en transitie naar meer beheerde SaaS- en PaaS-diensten ingezet en zullen de komende jaren verder worden doorgevoerd. Dit sluit aan op de ICT-visie van OVER-gemeenten, waarbij de rol van ICT verschuift van operatie/beheer naar regie.

Financieel

De jaarrekening 2022 sluit met een positief saldo van €1.958.947. De accountant heeft een goedkeurende verklaring verstrekt voor getrouwheid en een afkeurende verklaring inzake rechtmatigheid. Met betrekking tot getrouwheid zijn er geen fouten en onzekerheden geconstateerd. De afkeurende verklaring voor rechtmatigheid heeft te maken met het niet naleven van de Europese aanbestedingsrichtlijnen.

Extra gemeentelijke bijdrage 2022

Naar aanleiding van het Voorjaarsbericht 2022 van OVER-gemeenten, welke op 19 april 2022 door het AB is vastgesteld, is de gemeentelijke bijdrage structureel verhoogd met €625.897. Onderdeel van deze extra gemeentelijke bijdrage was het transitiebudget van € 500.000 in 2022 en € 500.000 in 2023. Deze gelden waren bedoeld om tijdelijke ‘dubbele’ kosten uit te dekken wanneer vast personeel wordt aangenomen op een plek waar voorheen werd ingehuurd. Dit transitiebudget voor 2022 is voor het overgrote deel niet nodig gebleken (€475.000). Dit wordt terugbetaald aan de deelnemende gemeenten. De gemeente Wormerland ontvangt hiervan €294.500 retour.

Frauderisico

Het college van burgemeester en wethouders is zich bewust van de frauderisico’s die de gemeente loopt en bespreekt dit thema periodiek. De gemeente heeft een frauderisicoanalyse opgesteld (Beleidskader Voorkomen en bestrijden Misbruik en Oneigenlijk gebruik, vastgesteld in de raad van sept 2022) en concludeert dat de belangrijkste risico's zijn ondervangen door de inrichting van de administratieve organisatie. Het college van burgemeester en wethouders heeft geen concrete aanwijzingen of vermoedens dat zich fraudes hebben voorgedaan in het afgelopen boekjaar.

Paragraaf Wet open overheid (Woo)

Waar gaat deze paragraaf over?

In artikel 3.5 (Openbaarheidsparagraaf) van de Wet open overheid (Woo) is voorgeschreven dat in de begroting aandacht besteed moet worden aan de beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet. In de jaarstukken dienen we verslag te doen van de uitvoering ervan, mede in relatie tot de in de begroting genoemde beleidsvoornemens. Deze verplichte paragraaf in de komende begrotingen en jaarstukken vloeit voort uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Deze voorgeschreven rapportering over de uitvoering van deze wet is bedoeld om een impuls te geven aan de actieve openbaarheid. Hoewel deze paragraaf nog niet in de Begroting 2022 staat, geldt deze verplichting wel reeds voor de Jaarrekening 2022.

Wet open overheid (Woo)

In 2022 is gestart met de implementatie van de Wet open overheid (Woo). De Woo bestaat uit actieve en passieve openbaarmaking.

Passieve openbaarmaking

De passieve openbaarmaking is belegd bij juridische zaken. In 2022 heeft de vertaling van Wob naar Woo plaatsgevonden. Passieve openbaarmakingsverzoeken worden conform de Woo opgepakt.

Actieve openbaarmaking
Op 1 mei 2022 is de Woo gedeeltelijk ingegaan. Hierbij is het noodzakelijk dat op basis van elf categorieën (gefaseerd) informatie actief openbaar gemaakt wordt door de overheid.
De fasering voor het eerste jaar (2022) is bijna geheel gerealiseerd:

1. Wet- en regelgeving (via Overheid.nl)
2. Organisatiegegevens
3. Raadsstukken
4. Bestuursstukken
5. Wob of Woo verzoeken

De punten 1 t/m 4 zijn gerealiseerd en terug te vinden op de websites van de gemeenten. Aan het punt 5 publiceren van Wob of Woo verzoeken is nog niet voldaan en zal in 2023 opgepakt worden. De informatie met betrekking tot Wob of Woo verzoeken is echter wel opvraagbaar indien men daarom verzoekt.

Vervolgstappen

In 2023 zal de werkgroep Woo verdergaan met de implementatie van de Woo. Er is binnen juridische zaken een Woo-coördinator aangewezen. Ook wordt voorgesorteerd op het laten uitvoeren van een nulmeting, zodat in kaart wordt gebracht waar de organisatie op dit moment staat. Dit vertrekpunt kan dan worden meegenomen in de verdere vertaling van de Woo. Verder wordt de gemeentelijke website nog aangepast, waar inwoners ook online een Woo-verzoek kunnen indienen en de behandelde verzoeken kunnen inzien.

Paragraaf Covid-19

Waar gaat deze paragraaf over?

Het jaar 2022 begon nog met vol op Coronamaatregelen. Door de mildere variant konden de meeste maatregelen in het eerste kwartaal worden afgeschaald. Toch zijn er op allerlei vlakken nog uitgaven gedaan die het gevolg zijn van deze maatregelen.

In deze paragraaf informeren we u over de gevolgen financiële gevolgen van de coronapandemie. Het coronabudget is ondergebracht Programma 6.
In onderstaande tabellen ziet u welke coronagelden er vanuit het Rijk dan wel van uit de raad beschikbaar zijn gesteld als coronabudget.
Ook in het jaar 2022 zijn er nog extra uitgaven gedaan, en minder inkomsten gerealiseerd, als gevolg van Corona.

Wat heeft het gekost?

In onderstaand overzichten zetten we uiteen welke gelden de raad beschikbaar heeft gesteld in verband met de extra gemaakte kosten in verband met de Coronapandemie en waaraan deze gelden zijn uitgegeven.

Waar hebben we het aan besteed?

In de tabel hieronder zijn de extra kosten 2022 als gevolg van de coronapandemie uiteengezet. Dit zijn de kosten exclusief de gemaakte kosten voor extra toezichthouden en handhaven en de extra kosten voor de CTB (Corona Toegangsbewijzen). Dit zijn aparte regelingen welke worden gedeclareerd bij het Rijk (zgn. sisa-regelingen).

Gedeeltelijke aframing coronabudget in 2022
In december 2022 is het coronabudget afgeraamd met € 200.000. Dit geld is beschikbaar gesteld als een eerste reservering voor inflatiearmoede. De prognose van het nog benodigde coronabudget laat voldoende ruimte voor deze reservering.

Doorkijk naar 2023
Ondanks dat de coronamaatregelen al enige tijd zijn afgelopen zijn er nog financiële afwikkelingen te verwachten in 2023. We zullen in 2023 dit coronabudget afsluiten. Voor de incidentele coronakosten is de rijkscompensatie voldoende gebleken. Voor de, lastig te kwantificeren, structurele financiële effecten heeft de gemeente Wormerland weinig ruimte in de begroting en rekenen we op rijkscompensatie.

Paragraaf Oekraïnecrisis

Oekraïnecrisis

Vanaf begin maart 2022 hebben wij als gemeente, als gevolg van de oorlog in Oekraïne, de taak om bij te dragen aan de opvang van Oekraïners in de regio. Dit heeft een flinke inzet gevraagd van de gehele organisatie. Alle afdelingen hebben hun aandeel gehad in deze forse opgave. En nog steeds is het alle hens aan dek om de 159 vluchtelingen uit Oekraïne in Wormerland en Oostzaan adequaat te huisvesten, begeleiden en te voorzien van financiële middelen. Vooralsnog is er geen zicht op vrede in Oekraïne. Dit betekent een voortzetting van de huidige opvang en dito intensieve extra werkzaamheden voor de OVER-organisatie.

Tijdelijke crisisopvang sporthal Wormer (Hub)
Van 8 maart tot 12 juli 2022 is Sporthal Wormer in de Spatterstraat in functie geweest als crisisnoodopvang. In deze periode zijn ruim 3.000 vluchtelingen opgevangen. De insteek is geweest om deze vluchtelingen in principe 1 nacht te verzorgen, te registreren en de vluchtelingen door te geleiden naar een meer structurele locatie voor langer verblijf. De totale kosten van de opvang in de Sporthal bedragen € 1.662.877. Hiervan is reeds € 1.575.852 gedeclareerd bij de Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland (VrZW). De definitieve afrekening volgt in 2023. Met de gemeente Oostzaan is de afspraak gemaakt om eventueel niet vergoede kosten met betrekking tot deze opvang 50/50 te verdelen.

Nood- en kortdurende opvang
Direct na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne kwam een grote stroom vluchtelingen op gang. Ook in Wormerland hebben we direct mensen een dak boven het hoofd geboden. In eerste instantie is gebruik gemaakt van hotels, B&B’s, recreatiewoningen en ook zijn direct 7 appartementen in de Gele Lisstraat ingericht. Aangezien opvang bij hotels en B&B’s niet geschikt zijn voor langere opvang is een leegstaand kantoorpand aan de Rigastraat gehuurd en verbouwd.

Langdurige huisvesting
Momenteel vangen wij in de gemeente Wormerland 114 vluchtelingen op (stand januari 2023). Deze plekken zijn verdeeld over gemeentelijke opvang, B&B’s, hotels en gastgezinnen. Daarnaast heeft gemeente Wormerland 32 woonunits aangeschaft voor langdurige huisvesting vanaf medio 2023.
De gemeente ontvangt een vergoeding van het Rijk op basis van werkelijke kosten voor transitie, verbouwing en realisatie van gebouwen voor opvang van deze vluchtelingen.
De exploitatiekosten worden door het Rijk vergoed op basis van het normbedrag. Deze was bij aanvang van de oorlog gesteld op 100 euro per beschikbaar gesteld bed (plek) per dag. Vanaf 16 oktober 2022 is het normbedrag aangepast naar 83,- per plek per dag.

Overige zaken
Naast de huisvesting hebben wij op verschillende onderdelen stappen gezet om de opvang zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. Zo zijn er nu afspraken met burgerzaken: dinsdag- en donderdagmiddag tussen 13:00 en 15:00 is het moment voor de nieuwe vluchtelingen om zich in te schrijven. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over leefgeld, school, werk, taalles en vervoer. Deze zaken moeten ook uit het normbedrag worden gefinancierd.

Leerlingenvervoer Oekraïne
Gemeenten hebben de regie en verantwoordelijkheid voor het leerlingenvervoer aan Oekraïense leerlingen. Voor deze taak hebben we voor 2022 een tegemoetkoming ontvangen van € 23.025 van het rijk (september- en decembercirculaire 2022). Deze gelden zijn een vergoeding voor de periode maart 2022 t/m december 2022.

Financiën

De financiën zijn een doorlopend proces. Het principe van 100% kostendekkendheid wordt hierbij gehanteerd. De gemaakte kosten van de noodopvang in Wormer en uitgaven voor de huisvesting en de units zijn 100% declarabel. De uitvoeringskosten dienen te worden gefinancierd uit een vast normbedrag per gerealiseerde opvangplek per dag. Tot en met 15 oktober 2022 bedroeg dit bedrag per gerealiseerde opvangplek € 100 per dag. Recent is in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid onderzoek gedaan naar de hoogte van dit normbedrag. Als gevolg hiervan wordt het bedrag vanaf 16 oktober 2022 bijgesteld naar € 83 per dag. Achteraf vindt een verrekening met het Rijk plaats op basis van werkelijke kosten.
In het Voorjaarsbericht 2022 heeft de raad een voorschot van € 250.000 vanuit de Algemene Reserve beschikbaar gesteld om eventuele niet vergoedde kosten te kunnen dekken. In 2022 is deze onttrekking uit de Algemene Reserve ook weer teruggestort omdat we meer voorschot van het rijk hebben ontvangen hebben dan we kosten hadden tot 2022.