Programma 5 - Leefomgeving

In dit programma worden de doelen en acties en uitgaven en inkomsten geraamd van de activiteiten die Wormerland ontplooit voor het woon-, werk- en leefklimaat binnen onze gemeente. Bij het beheer van de openbare ruimte gaat het zowel om het planmatige beheer als om het ad hoc (dagelijkse) onderhoud. In programma 5 valt qua begroting ook de afdeling Openbare Orde & Veiligheid.

Wormerland is een groene gemeente met dorpen in een open landschap tussen de Zaan en Purmerend. Onze gemeente heeft een aantrekkelijk leefklimaat met een schone en veilige leefomgeving. De gemeente willen we duurzaam onderhouden, en waar nodig verder ontwikkelen en voor de toekomst behouden.

Onze ambitie is een gezonde, veilige en goed onderhouden leefomgeving voor onze inwoners, de bedrijven en verenigingen en de bezoekers met een goede bereikbaarheid.

In de gemeente Wormerland zorgen we ervoor dat onze openbare ruimte schoon, heel en veilig is.

We hebben een voldoende onderhouden woon- en werkomgeving, die voldoet aan de behoeften van inwoners, bedrijven en verengingen. Wat we doen (en niet doen) moet ertoe leiden dat onze inwoners de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte met een voldoende waarderen.

HEBBEN WE DE GEPLANDE DOELEN UIT DE BEGROTING 2022 GEREALISEERD?

 

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan € 25.000 van de producten ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 2022.

Product	Baten of lasten	Verschil	Toelichting
060 Wegen	lasten	€ 38.543 (voordeel)	Enkele in december 2022 geplande opdrachten voor het kleinschalig onderhoud aan wegen zijn uitgesteld i.v.m. weersomstandigheden wat een voordeel van € 53.000 betekent. Ondanks dat deze werkzaamheden in december in verband met vorst niet konden plaatsvinden is de eerste helft van de winter zacht te noemen waardoor er €20.000 minder is uitgegeven aan gladheidsbestrijding. Naast bovengenoemde voordelen ten opzichte van begroot is ook een nadeel te noemen op het product wegen: Voor het wegbeheer door het hoogheemraadschap hebben we bijna €411.000 betaald in 2022. Dit is €33.000 meer dan begroot was in verband met hogere indexatie. Er loopt een onderzoek met de Waterlandse gemeentes voor overdracht van deze 48 km wegen per januari 2025 aan het hoogheemraadschap.
063 Openbare verlichting	lasten	€ 72.787 (voordeel)	Dit voordeel heeft twee oorzaken: in het Najaarsbericht is het budget voor energieverbruik opgehoogd met €60.000 voor de jaren 2022 en 2023. Aangezien de jaarlijkse afrekening in de zomer is, hebben we in 2022 slechts voor een half jaar hogere lasten, waardoor €32.200 budget hiervan overblijft. Daarnaast is het budget voor vervanging door duurzame openbare verlichting van €30.000 bijna niet uitgegeven omdat de projecten waar dit zou gebeuren zijn vertraagd in de tijd (Gele Lisstraat, Sluisstraat en Torensloot zuid). Het desbetreffende budget blijft beschikbaar in de reserve Duurzame vervanging openbare verlichting.
070 Waterpartijen en -gangen	lasten	€ 85.160 (voordeel)	Een meevaller in uitvoering baggerwerkzaamheden ten opzichte van de begrote kosten. Deze kosten worden vereffend met de Bestemmingsreserve Onderhoud vaarwegen.
120 Openbaar groen	lasten	€ 52.237 (voordeel)	Het contract voor het onderhoud openbaar groen in de openbare ruimten is € 50.000 lager dan begroot. Er zijn eind 2022 opdrachten verstrekt voor het verwijderen Japanse Duizendknoop en renoveren en inboeten plant- en boomvakken waarvan de uitvoering is vertraagd. We zullen de raad een voorstel doen tot reservering van deze gelden zodat deze opdrachten in 2023 uitgevoerd kunnen worden.
200 Afval	lasten         baten	€ 116.261 (nadeel)       € 92.391 (nadeel)	Het betaalde voorschot aan HVC is € 44.000 hoger dan begroot. De eindafrekening hiervan volgt nog in 2023. Begroot is op basis van de basisbegroting 2022 HVC. Eind sept 2021 ontvingen we een aangepaste begroting 2022 van HVC. De gemeentebegroting is hierop niet bijgesteld. In 2022 hebben we ruim € 87.000 meer incidentele projectkosten i.v.m. de invoering van het recycletarief dan begroot, voornamelijk door wijziging van afvalcontainers. De geschatte opbrengst 2022 van plastic, blik en drankenkarton (PBD) is lager dan begroot. De vergoeding die we ontvangen per ton is de afgelopen jaren gedaald en is in 2022 lager dan begroot. De verlaging wordt veroorzaakt door de in mindere mate bruikbaarheid van het PBD.
210 Rioolbeheer	lasten   baten	€ 118.266 (nadeel) € 118.266 (voordeel)	Door uitstellen van meerjarenonderhoudsplannen is er incidenteel minder onderhoud gepleegd. De niet uitgegeven middelen worden toegevoegd aan de voorziening riolering.
220 Milieubeleid algemeen	lasten	€ 70.283 (voordeel)	De kosten voor de 2e duurzaamheidmanager delen we met de gemeente Oostzaan. Dit betekent een voordeel van € 30.000. Daarnaast is de bijdrage in de GR ODIJmond  €35.000 lager dan begroot. ODIJmond heeft de GR-bijrage 2022 verlaagd van €155.944 (ontwerpbegroting 2022) naar €120.896 (bijgestelde begroting 2022). Deze verlaging van de bijdrage was niet in de begroting 2022 van de gemeente Wormerland verwerkt.
225 Klimaatbeleid	lasten	€ 111.728 (voordeel)	Voor de Uitvoeringsregeling Stimulerend energietoezicht Noord-Hollandse bedrijven (SEB) is zijn het Voorjaarsbericht € 29.064 budgettair neutraal zowel inkomsten en als uitgavenbudget geraamd. De lasten en baten komen echter niet allemaal ten laste van 2022, maar gespreid over de jaren 2022 t/m 2025. Hierdoor is op dit product bij zowel lasten als baten een voordeel te noemen van €25.000. Jaarlijks wordt er €25.000 begroot voor duurzaamheidsinitiatieven begroot. Hiervan is in 2022 voor slechts €4.000 uitgegeven. Dit betekent een voordeel van €21.000 op het product Klimaatbeleid. Deze €4.000 is onttrokken uit de reserve Duurzaamheid. De uitgaven met betrekking tot Aquathermie (hiertoe behoort ook het opstellen van twee Wijkuitvoeringsplannen) worden op dit product verantwoord. Deze kosten komen ten laste van de reserve Duurzaamheid. In 2021 is € 100.000 beschikbaar gesteld voor Aquathermie. Dit is deels in 2021 besteed. Het restant van dit budget is in het Voorjaarsbericht 2022 beschikbaar gesteld om alsnog in 2022 uit te geven (€ 86.910). Voor het jaar 2022 zijn de werkelijke kosten €61.000 lager dan begroot, omdat er uitsluitend kosten zijn gemaakt voor het Wijkuitvoeringsplan Plaszoom & Molenbuurt (€26.000). De potentiestudie Aquathermie heeft al in 2021 plaatsgevonden. De werkelijke kosten worden onttrokken uit de reserve. Tot slot was er in 2022 €10.000 begroot voor de Transitievisie Warmte. Hier zijn in 2022 geen kosten voor gemaakt. De Transitievisie Warmte is al in 2020 afgerond en in februari 2021 vastgesteld door de raad. Na afronding van de TVW zijn hiervoor geen kosten meer gemaakt.
278 Beheer panden en gronden	lasten     baten	€ 35.527 (nadeel)   €30.695 (voordeel)	Het energieverbruik gemeentehuis € 12.600 hoger dan begroot. Daarnaast is er een afrekening geweest van verkopen grond op de Watermuntstraat van € 5.000. Tot slot zijn de waterschapslasten €5.000 hoger dan begroot. Het voordeel aan de batenkant is voornamelijk ontstaan wegens de (niet begrote) verkoop van 2 garages op de Molstraat in Wormer.

Reserve speelplaatsen
De jaarlijkse toevoeging bedraagt € 60.000. De werkelijk uitgegeven onderhoudskosten voor speelplaatsen in 2022 zijn bijna € 107.000. Dit bedrag is aan de reserve onttrokken.

Reserve onderhoud vaarwegen
De jaarlijkse toevoeging bedraagt € 90.000. Conform bestaand beleid zijn de werkelijke kosten van 2022 voor baggeren, bijna € 5.000, aan de reserve onttrokken.

Reserve Nog uit te voeren werken
Deze reserve is ingesteld om beschikbaar gestelde gelden voor projecten die aan het eind van enig boekjaar nog niet zijn afgerond te reserveren voor de afronding in de jaren daarna. Aan deze reserve is vanuit de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2021 €641.742 toegevoegd om in de komende jaren uit te kunnen geven. Dit zijn restbudget van 2021 van het coronabudget, toerisme, omgevingsvisie en wijkbudget participatie). Naast deze toevoeging uit de resultaatbestemming is er in 2022 € 532.047 toegevoegd. Deze toevoeging bestaat uit: € 6.000 voor 'Opleidingen griffie'; € 3.000 voor 'Motie menstruatiearmoede pilot 1 jaar'; €15.000 voor 'Deelname G1000 burgerberaad thema wonen'; €33.918 zijnde het restbudget 'Collegewissel'; €29.680 reservering gelden kunstonderhoud (amendement 'Beeldende kunst' - Begroting 2020 - raadsbesluit nov 2019); €144.449 zijnde het restantbudget 2022 voor implementatie van de omgevingswet en tot slot €300.000 als voorfinanciering voor het bouw- en woonrijp maken van het perceel aan de Poelweg ten behoeve van de ontwikkeling van tijdelijke woningen (woonunits) voor Oekraïense vluchtelingen, spoedzoekers en statushouders (deze gelden zijn in 2022 uit de algemene reserve beschikbaar gesteld).

Aan de reserve is in 2022 €675.065 onttrokken. Deze onttrekkingen betreffen werkelijke uitgaven (€570.267) van eerder gereserveerde budgetten en een deel vrijvalt (waar geen uitgaven meer van verwacht worden). De werkelijke uitgaven zijn onder andere kosten gemaakt voor corona, aanbesteding datacenter, buurtcamping, sanering Sluisstraat, burgemeesterswissel, omgevingsvisie, toerisme, en digitalisering bouwvergunningen. Het deel dat vrijvalt uit deze reserve bedraagt €104.798. De twee grootste oorzaken hiervan zijn de vrijvallende budgetten door meevallende kosten budget burgemeesterswissel en het stopzetten van het project aanpak bodemdaling Wormer- en Jisperveld (dit geld is teruggevloeid in de reserve Duurzaamheid).

Reserve brandweerkazerne Wormer
Aan deze reserve wordt jaarlijks het bedrag aan kapitaallasten van de opstallen van de brandweerkazerne onttrokken. Deze bedragen € 27.201 per jaar.

Fonds Duurzaamheidsleningen
Deze reserve is ingesteld voor het verstrekken van duurzaamheidsleningen. De hoogte van de reserve bepaalt het maximaal beschikbare bedrag waar leningen voor verstrekt kunnen worden. In 2022 waren de mutaties aan deze reserve bijna nihil.

Reserve Duurzaamheid
De raad heeft in september 2019 € 285.000 beschikbaar gesteld om ten laste van de reserve Duurzaamheid voor 3,5 jaar een programmamanager Duurzaamheid en Klimaat aan te trekken. De kosten hiervoor voor 2022 zijn € 50.748, welke aan de reserve zijn onttrokken.
In de Meicirculaire 2022 heeft het Rijk € 167.147 beschikbaar gesteld voor de uitvoeringskosten van het Klimaatakkoord. Dit geld dient ter ondersteuning van de decentrale overheden bij het realiseren van de Regionale Energie Strategieën (RES) en op de ondersteuning van gemeenten bij de Transitievisie Warmte. Deze middelen zijn toegevoegd aan de reserve Duurzaamheid zoals besloten in het Najaarsbericht 2022. De Transitievisie Warmte is al in 2020 afgerond en in februari 2021 vastgesteld door de raad. In 2022 zijn hiervoor geen kosten meer gemaakt. In 2022 zijn er wel uitgaven geweest met betrekking tot Aquathermie. Deze kosten (€26.000) zijn gemaakt voor de Wijkuitvoeringsplannen Plaszoom & Molenbuurt.  Deze kosten zijn ten laste van de reserve Duurzaamheid zijn gebracht.

Tot slot wordt er vanuit deze reserve jaarlijks € 25.000 beschikbaar gesteld voor duurzaamheidsinitiatieven, in 2022 is hiervan voor € 4.000 gebruik gemaakt.

Reserve Zaanbrug
Deze reserve is bedoeld om toekomstige afschrijvingslasten van de Zaanbrug te dekken zodat deze lasten niet op het begrotingssaldo drukken. Om dit te waarborgen moet de hoogte van deze reserve gelijk te zijn aan de verwachte kosten voor de bouw van de Zaanbrug. In 2022 is het beschikbaar gestelde krediet voor de Zaanbrug niet verhoogd en is dus ook geen mutatie in de reserve Zaanbrug in 2022.

Reserve Duurzame vervanging openbare verlichting
Ieder jaar wordt er € 30.000 vanuit deze reserve beschikbaar gesteld voor het vervangen van openbare verlichting door ledverlichting. Het uitgavenpatroon om tot duurzame vervanging van openbare verlichting te komen verloopt grilliger dan de begroting. Zo waren in 2021 de lasten hoger dan begroot in verband met de duurzame herinrichting van de openbare verlichting Watermuntstraat-Koningsvarenstraat. In 2022 zijn geen kosten gemaakt ten laste van deze reserve.

Egalisatievoorziening Riolering
Aan deze egalisatievoorziening wordt jaarlijks het saldo van het product Riolering toegevoegd of onttrokken. Dit jaar bedraagt de toevoeging aan de voorziening € 585.945. De werkelijke opbrengsten 2022 op het product riolering overstijgen namelijk de werkelijke kosten met € 585.945.

 

Egalisatievoorziening Afval
Aan deze egalisatievoorziening wordt jaarlijks het saldo van het product Afval toegevoegd of onttrokken. De werkelijke kosten 2022 overstijgen de opbrengsten van het product afval met €290.473. De onttrekking in 2022 aan de voorziening zou daarom €290.473 bedragen, echter was de voorziening begin 2022 al nihil.


Bruggen en kunstwerken
De basis voor deze voorziening is de instandhoudingsinspectie en risicoscan uit 2020. Naar aanleiding van deze inspectie is er een onderhoudsprogramma gemaakt. Naar aanleiding van dit onderhoudsprogramma wordt er vanaf 2021 jaarlijks € 180.704 toegevoegd aan deze voorziening. De werkelijke kosten in 2022 m.b.t. bruggen en kunstwerken bedroegen € 114.940. Deze kosten zijn in 2022 onttrokken aan de voorziening.

Dit zijn de verplichte indicatoren vanuit de BBV.

Omschrijving	Rekening 2021	Begroting 2022	Rekening 2022
Veiligheid
Aantal verwijzing Halt per 10.000 jongeren (Bron:bureau Halt)	n.b*	n.b.*	n.b.*
Aantal winkeldiefstallen per 1.000 inwoners (Bron: CBS)	0,307	n.b.*	0
Aantal geweldsmisdrijven per 1.000 inwoners (Bron: CBS) **	1,042	n.b.*	0
Aantal diefstallen uit woningen per 1.000 inwoners (Bron: CBS)	6,07	n.b.*	6,60
Aantal vernielingen en beschadigingen in openbare ruimte per 1.000 inwoners (Bron:CBS)*	3,004	n.b.*	0
Milieu en Volksgezondheid
Omvang huishoudelijk restafval aantal KG per inwoner (Bron: CBS)	188 kg	116	127
% Hernieuwbare energie (zon/wind/warmte) (Bron: RWS)	n.b.*	n.b.*	n.b*

*De gevraagde cijfers zijn niet bekend via Halt, RWS en CBS

**de genoemde aantallen betreffen het aantal mishandelingen