Inleiding

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Aan de raad van Wormerland,

Graag bieden wij u als nieuwe gemeenteraad de eerste begroting in uw zittingsperiode aan. 
Na de verkiezingen van maart 2022, de installatie van u als nieuwe gemeenteraad, het sluiten van een nieuw coalitieakkoord en de samenstelling van een nieuw college, wordt er nu hard gewerkt aan de uitwerking van de plannen voor de bestuursperiode 2023-2026. Die plannen en de kosten daarvan, voor zover al calculeerbaar op dit moment, zijn nog niet in deze begroting 2023-2026 opgenomen. 

U krijgt nu een begroting met min of meer doorgaande lijn van afgelopen jaren. De nieuwe (beleids)impulsen vanuit het coalitieakkoord presenteren wij in een collegeprogramma 2023-2026, dat wij in de tijd zodanig uitbrengen dat u tegelijk met of kort na de begroting ook deze kunt behandelen, inclusief de financiële gevolgen voor zover wij die al kunnen doorrekenen. De financiële gevolgen van uw besluiten over het collegeprogramma worden verwerkt in een eerste begrotingswijziging 2023.

Ons oogmerk is u een sluitende begroting in meerjarenperspectief voor te leggen en om toe te werken naar herstel van een verantwoord weerstandsvermogen. Het gesternte waaronder de gemeentefinanciën zich bevinden is wat dit betreft niet gunstig. Veel recente actuele crisissen en annexe economische ontwikkelingen doen ook een aanslag op onze capaciteit en de gemeentelijke inkomsten en uitgaven. Denk aan de coronacrisis, de gevolgen van oorlog in Oekraïne, de energiecrisis, de klimaatcrisis c.a., de inflatie, de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne, de woningschaarste, de toenemende taakstelling voor en versnelling van de opvang van statushouders, de nieuwe taak om bij te dragen aan de rijkstaak voor eerste opvang van asielzoekers, de krapte op de personeelsmarkt, de inkomens- en schuldenproblematiek die toeneemt door de economische omstandigheden enz. De opsomming is niet eens uitputtend. Steeds meer moeten wij ons concentreren op taken ter verzekering van de elementaire menselijke behoeften aan een veilige thuishaven, woonruimte, voldoende inkomen voor elementaire behoeften als voeding, onderwijs, beweging en veiligheid en zorg. Ondanks de intenties van het rijk, moeten wij daar ook zelf capaciteit en geld in steken. Geld en personeel dat dan soms niet in andere ambities kan worden gestoken. Tot slot laat het rijk onzekerheid bestaan over de hoogte van de uitkeringen aan de gemeenten na 2026. 

Al met al zijn er deze bestuursperiode voor uw raad indringende keuzevraagstukken te verwachten. Wij zetten ons in voor goede voorstellen om uw debatten als budgetrechthouder goed te kunnen voeren. Ons gemeentebestuur blijft zich in nauw contact met de plaatselijke samenleving inzetten voor onze ingezetenen en hun noodzakelijke behoeften. Als college zien wij de noodzaak om dat te doen in goede samenwerking en samenspraak met uw raad als hoogste gemeenteorgaan.

Voor nu wensen wij u succes met de bestudering van de stukken, de beeldvorming, de oordeelsvorming en de uiteindelijke besluitvorming die ons richting zal geven in het belang van de steun en ontwikkeling van onze inwoners, instellingen en bedrijven. Alleen zo kan de gemeente blijven bloeien en groeien, ook in tijden van nood.

Wormer, sept/okt 2022


Het college van Wormerland,

de secretaris,        de burgemeester,

 

R. Kool                 A.J. Michel - de Jong

Financieel resultaat

Terug naar navigatie - Financieel resultaat

Hieronder vindt u de relatie tussen de eerder vastgestelde Kadernota 2023 en de uitkomst na het samenstellen van de nieuwe Meerjarenbegroting 2023-2026.

  2023 2024 2025 2026

Saldi Kadernota 2023

-183.841 386.348 101.555 -1.412.962
Hierna bekend geworden mutaties:        
Effecten Meicirculaire 2022 (conform raadsbericht 823099) 1.375.003 1.432.509 2.590.765 1.879.689
Walkanten duurder als gevolg van hogere inflatie, uitstel van beschoeiingenonderhoud en klimaatverandering -48.273 -48.273 -48.273 -48.273
WSV voetbalkooi (raadsbesluit 14 juni 2022) -8.133  -8.133  -8.133  -8.133 
In verband met de vervanging van de Zaanbrug lagere onderhoudskosten oude Zaanbrug 50.167 0 0 0
Stijging kosten jeugd (voornamelijk als gevolg van woonplaatsbeginsel) -54.683  -54.683  -54.683  -54.683 
Diverse actualisaties (o.a. kapitaallasten, rente leningen)  -173.069   -202.218   108.801   483.480 
Verhogen weerstandsvermogen naar ratio 1* -750.000 -1.350.000 0 0
Subtotaal begrotingssaldo (verwerkt in de cijfers)
 207.171   155.550   2.690.032   839.118 
         
Aparte beslispunten:        
In afwijking op bestaand beleid is in de begroting 2023 die voor u ligt, geen OZB-verhoging als gevolg van verlaging Algemene Uitkering i.v.m. WOZ-stijging, begroot. De OZB-opbrengst is alleen verhoogd met de reguliere inflatie. Besluitvorming over deze lastenverlichting voor inwoners is echter een raadsbevoegdheid, zodat dat dit als apart beslispunt is opgenomen.
0 0 0 0
Totaal  207.171  155.550  2.690.032   839.118 

*In deze begroting is het weerstandsvermogen verhoogd tot het door de raad vastgestelde minimale weerstandsvermogen van ratio 1 (status 'voldoende'). De raad heeft echter de wens uitgesproken van ratio 1,5. Verdere verbetering van het weerstandsvermogen vanuit de hierboven genoemde begrotingssaldi zal een onderdeel zijn van de begrotingswijziging die volgt naar aanleiding van het collegeprogramma.

 

Structurele begrotingspositie

In het hoofdstuk Financieel beeld vindt u een overzicht van de incidentele lasten en baten en daaruit voortvloeiend een overzicht van het structureel evenwicht van de begroting. Structureel evenwicht houdt in dat structurele lasten kunnen worden gedekt met structurele baten. Deze structurele begrotingssaldi zijn voor onze toezichthouder, de Provincie Noord Holland, de belangrijkste graadmeter voor haar oordeel over ons toezicht. Voor de meerjarenbegroting 2023-2026 is voor alle jaren sprake van een structureel sluitende begroting.

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

Indeling

In deze begroting vindt u de inmiddels vertrouwde 6 programma's en de (verplichte) paragrafen. Daarnaast zijn in het hoofdstuk Financiële positie een aantal financiële overzichten opgenomen, zoals het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dit verplicht stelt. In de bijlagen staan de begrotingsrichtlijnen zoals vastgesteld bij de Kadernota 2023.

Per programma zijn doelen per programma uitgezet in een “doelenboom”: Elk programma bestaat uit een of meerdere kerndoelen die omschrijven wat het bestuur wil bereiken. Per kerndoel zijn 1 of meerdere operationele doelen benoemd met activiteiten die we gaan uitvoeren in 2023 om deze doelen te halen. Deze ‘doelenboom’ is bij ieder programma eerst schematisch weergegeven en vervolgens tekstueel beschreven. Normaal gesproken bevat de begroting de (beleids)vertaling vanuit het coalitieakkoord/collegeprogramma. Als gevolg van de verkiezingen in 2022 bevat deze begroting 2023 voornamelijk voortgang in bestaand beleid. De nieuwe (beleids)impulsen vanuit het coalitieakkoord/collegeprogramma 2023-2026 worden, samen met de daarmee samenhangende financiële gevolgen, ter besluitvorming aan de raad aangeboden in een eerste begrotingswijziging 2023.

 

Going-concern

De genoemde acties in de programma's 1 tot en met 6 van deze begroting zijn maar een klein deel van het werk dat wordt uitgevoerd door de gemeente. Ongeveer 90% van het werk bestaat uit going-concern werkzaamheden. In de bijlage vindt u een uitgebreide lijst van deze werkzaamheden. Deze lijst is niet volledig, de belangrijkste punten worden benoemd.

 

Kengetallen

De kengetallen opgenomen in deze begroting zijn conform de voorgeschreven kengetallen vanuit de BBV.

 

Verschillenanalyses

Per programma vindt u een financieel overzicht van het totaal van de producten binnen dat programma. Daaronder een verklaring van de verschillen ten opzichte van de begroting 2022 na wijzigingen. Dit betreft verschillen per product van bedragen groter dan € 25.000. Hier worden zowel de lasten als de baten van de begroting 2023 vergeleken met de geactualiseerde begroting 2022. Dit betreft de begroting na wijzigingen vanuit het Voorjaarsbericht 2022.

 

Doorbelasting van de werkorganisatie naar de betreffende producten

Waar het verschil in begroting 2023 versus 2022 te verklaren is door het verschil in het aantal uren wordt in de verschillenanalyse van de programmacijfers veelal verwezen naar deze leeswijzer. 

De kosten die we betalen aan OVER-gemeenten worden naar de diverse producten doorberekend aan de hand van de voorgecalculeerde uren die aan de diverse producten worden besteed. Hierbij maken we (verplicht) onderscheid tussen de primaire uren en de overheaduren. Ten opzichte van 2022 zijn er in sommige gevallen uren verschoven tussen producten. Dit wordt in de verschillenanalyse niet uitgebreid per product toegelicht. Daarnaast is ook het uurtarief hoger dan in de begroting 2022. Oorzaak hiervan is een hogere bijdrage aan OVER-gemeenten vanuit de begroting 2023 ten opzichte van de primaire begroting 2022 van OVER-gemeenten. Door beide zaken, verschuiving van uren en wijziging uurtarief, is op bepaalde producten, waar veel ambtelijke uren aan worden toegerekend, een verschil van meer dan €25.000 te zien. Om het stuk leesbaar te houden wordt dit niet per product apart toegelicht, maar wordt er verwezen naar deze toelichting.