Programma 5 - Leefomgeving

In dit programma worden de doelen en acties en uitgaven en inkomsten geraamd van de activiteiten die Wormerland ontplooit voor het woon-, werk- en leefklimaat binnen onze gemeente. Bij het beheer van de openbare ruimte gaat het zowel om het planmatige beheer als om het ad hoc (dagelijkse) onderhoud. In programma 5 valt qua begroting ook de afdeling Openbare Orde & Veiligheid.

Wormerland is een groene gemeente met dorpen in een open landschap tussen de Zaan en Purmerend. Onze gemeente heeft een aantrekkelijk leefklimaat met een schone en veilige leefomgeving. We willen de gemeente duurzaam onderhouden, en waar nodig verder ontwikkelen en voor de toekomst behouden.

Onze ambitie is een gezonde, veilige en goed onderhouden leefomgeving voor onze inwoners, de bedrijven en verenigingen en een goede bereikbaarheid voor onze bezoekers. In de gemeente Wormerland zorgen we ervoor dat onze openbare ruimte schoon, heel en veilig is.

We hebben een voldoende onderhouden woon- en werkomgeving, die voldoet aan de behoeften van inwoners, bedrijven en verengingen. Wat we doen (en niet doen) moet ertoe leiden dat onze inwoners de inrichting en het onderhoud van de openbare ruimte met een voldoende waarderen.

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 2022.

Product	Verschil	Toelichting
042 Rampenbestrijding	€ 51.000	De lasten zijn voor 2023 hoger, voornamelijk door reguliere inflatiestijging.
060 Wegen	€ 141.000	De lasten voor 2023 zijn hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst. Daarnaast zijn de kapitaallasten voor 2023 hoger dan in 2022.
061 Bruggen en kunstwerken	€ 65.000	De lasten voor 2023 zijn hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst.
071 Kaden en oevers	€ 55.000	Het reguliere budget voor schouwen en maaien van walkanten moet met €48.000 worden verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door een onvermijdelijke indexatie van 18,8% van de eenheidsprijzen, klimaatverandering waardoor in hete zomers vaker moet worden geschouwd en uitstel van baggerwerkzaamheden, waardoor een aantal watergangen handmatig moet worden onderhouden in plaats van machinaal.
101 Speelplaatsen	€ 28.000	De lasten voor 2023 zijn hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst. Daarnaast zijn de kapitaallasten voor 2023 hoger dan in 2022.
120 Openbaar groen	€ 34.000	Naast de reguliere ophoging van het budget met inflatie zijn de lasten voor 2023 hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst.
125 Openbare ruimte algemeen	€ 63.000	Naast een ophoging van €5.000 van het budget in verband met de gestegen brandstofprijzen zijn de lasten voor 2023 hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst.
200 Afval	€115.000 lasten €132.000 baten	Vanaf 2022 betalen burgers het recycle-tarief voor restafval. De begrote lasten en baten voor 2023 zijn gebaseerd op de conceptbegroting van HVC, de begroting van Cocensus, doorberekening van ambtelijke uren en voor een deel op de prognoses die we bij de invoering van het recycletarief hebben gedaan. Er zijn namelijk nog geen recente gegevens over de frequentie van het aanbieden van restafval over 2022 tot nu toe. De lasten zijn voor 2023 hoger dan in 2022 door reguliere inflatie, hogere kosten HVC en hogere ambtelijke kosten. De baten zijn eveneens hoger, voornamelijk door de reguliere inflatie, maar ook doordat binnen dit product de lasten en de baten gelijk moeten zijn, met andere woorden: alle lasten moeten  opgebracht worden door ontvangen subsidie voor de PMD (Plastic Metaal en Drankenkartons) en de ontvangen reinigingsrechten.
210 Rioolbeheer	€ 179.000 lasten € 179.000 baten	De begrote lasten 2023 zijn hoger door de reguliere inflatie en actualisatie van de kapitaallasten. Ook de begrote baten zijn door inflatie op de rioolrechten hoger dan in 2022. Dit product is per saldo €0, waardoor er een zeer geringe toevoeging aan de egalisatievoorziening is van ruim €2.000.
220 Milieubeleid algemeen	€ -34.000	De gemeente Wormerland heeft voor 3,5 jaar een Duurzaamheidsmanager begroot. Het jaar 2023 is het laatste (halve) jaar van deze kosten. De begrote kosten 2023 zijn €39.000 lager dan in 2022 omdat 2023 een half jaar betreft. Daarnaast worden er €17.000 minder kosten van de werkorganisatie doorberekend aan het product 'Milieubeleid algemeen' dan in de begroting 2022. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst. Tot slot is de bijdrage aan ODIJmond verhoogd vanaf 2023 met €22.000 ten opzichte van 2022. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt doordat met inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet er een aantal bodemtaken verschuiven van de provincies naar de gemeenten. Deze taken zullen door de omgevingsdienst worden uitgevoerd.
225 Klimaatbeleid	(lasten) € -26.000       (baten) € -31.000	In 2022 is een incidenteel budget begroot voor "Aquathermie" (€87.000), voor de Transitievisie Warmte (€10.000) en voor gesubsidieerde lasten voor "stimulerend energietoezicht bedrijven" (€29.000). Omdat deze lasten in 2023 niet meer begroot zijn zorgt dit voor een begrotingsverschil ten opzichte van 2022. Daarnaast zijn de lasten voor 2023 hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie (€102.000). Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst. In 2022 is een incidentele budgetten begroot voor "stimulerend energietoezicht bedrijven" ad €29.000. Omdat deze bate in 2023 niet meer begroot is, zorgt dit voor een begrotingsverschil ten opzichte van 2022.
230 Begraafplaatsen	€ 338.000	De lasten voor 2023 zijn hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst. Vanaf 2023 laten we op dit product ook de doorberekening van de overheadkosten zien ad €222.000. Dit betreft een administratieve verschuiving van product 'Overhead' (Programma 6) om transparanter te zijn in de toerekening van de kosten aan dit product i.v.m. de kostendekkendheid van leges (max 100%). Deze kosten namen we altijd al mee in de berekening van de kostendekkendheid van de leges zoals ook te zien is in de Paragraaf Lokale Heffingen in deze begroting in de tabel 'Begraafrechten'.
278 Beheer panden en gronden	€ -141.000	De baten waren in 2022 incidenteel hoger dan vanaf 2023 door de raming van de verkoopopbrengst van grond in 2022.

Toelichting op mutaties tussen de saldi eind 2022 en eind 2023.

Reserve brandweerkazerne Wormer

Aan deze reserve wordt jaarlijks het bedrag aan kapitaallasten van de opstallen van de brandweerkazerne onttrokken van ruim € 27.000 per jaar.

 

Reserve Duurzaamheid

Conform de nota Duurzaamheid wordt er ieder jaar een budget van € 25.000 vanuit deze reserve beschikbaar gesteld voor duurzaamheidsinitiatieven. Daarnaast wordt er in 2023 €42.000 onttrokken ten behoeve van de Duurzaamheidsmanager die Wormerland voor 3,5 jaar in dienst heeft genomen. Het jaar 2023 is het laatste (halve) jaar dat deze kosten voor de duurzaamheidsmanager uit deze reserve gedekt worden.

 

Reserve Duurzame vervanging openbare verlichting

Ieder jaar wordt er € 30.000 vanuit deze reserve beschikbaar gesteld voor het vervangen van openbare verlichting door ledverlichting.

 

Reserve onderhoud vaarwegen

De jaarlijkse toevoeging bedraagt € 90.000. We verwachten in 2023 aan het baggeren van vaarwegen eveneens € 90.000 uit te geven.

 

Reserve speelplaatsen

De jaarlijkse toevoeging bedraagt € 60.000. We verwachten in 2023 € 65.000 uit te geven aan het onderhoud van speelplaatsen.

 

Reserve Fonds Duurzaamheidsleningen

Deze reserve is ingesteld voor het verstrekken van duurzaamheidsleningen. We verwachten voor 2023 geen mutaties in deze reserve. De hoogte van de reserve bepaalt het maximaal beschikbare bedrag waar leningen voor verstrekt kunnen worden. Per 1 januari 2022 was er nog €171.000 beschikbaar voor het verstrekken van duurzaamheidsleningen aan particulieren en €449.600 voor duurzaamheidsleningen aan verenigingen, stichtingen en huurders.

 

Reserve Nog uit te voeren werken

Deze reserve is ingesteld om beschikbaar gestelde gelden voor projecten die aan het eind van enig boekjaar nog niet zijn afgerond te reserveren voor de afronding in het jaar daarna. Er is op dit moment nog geen zicht op de bedragen die in 2023 hierin zullen muteren.

 

Reserve Zaanbrug

Deze reserve gaat pas aangesproken worden in het jaar nadat de nieuwe brug gereed is. De verwachting is dat de Zaanbrug eind 2023 gereedkomt, dus dan starten de jaarlijkse afschrijvingslasten in 2024. Deze afschrijvingslasten worden aan deze reserve onttrokken.

Toelichting op mutaties tussen de saldi eind 2022 en eind 2023

Bruggen en kunstwerken

Zowel de jaarlijkse toevoeging aan deze voorziening, als de verwachte uitgaven in 2023, bedragen €181.000.

 

Egalisatievoorziening Afval

Per eind 2021 is de egalisatievoorziening leeg en is de bufferfunctie die deze voorziening beoogt nihil en dienen de inkomsten aan afvalstoffenheffing dus minimaal gelijk te zijn aan de verwachte lasten. Vanaf het jaar 2022 rekenen we met een recycletarief voor restafval. Omdat 2022 het eerste jaar met dit recycletarief is en de Begroting 2023 al in de zomer van 2022 is opgesteld kunnen we nog niet terugvallen op ervaringscijfers en is reëel ramen vanaf 2023 nog lastig. Onder voorbehoud van deze genoemde onzekerheden zijn de baten en lasten 2023  geactualiseerd en verwachten we in 2023 een toevoeging aan de voorziening van € 10.000 te kunnen doen. 

 

Egalisatievoorziening Riolering

Voor het jaar 2023 verwachten we op het product Rioolbeheer een voordelig saldo van € 2.136, welke wordt toegevoegd aan deze voorziening.