Programma 6 - Bestuur en organisatie

In dit programma noemen we de doelen, acties en ramen we de uitgaven en inkomsten van de activiteiten die de gemeente Wormerland ontplooit op de terreinen van de bestuursorganen, communicatie, juridische zaken, algemene financiële zaken en belastingen.

Wormerland is een zelfstandige gemeente die dicht bij haar inwoners, ondernemers en verenigingen staat, met een krachtig en slagvaardig bestuur. Hierdoor houden wij ons goed staande in het complexe regionale krachtenveld, waarin schaalvergroting vaak een rol speelt. Zowel de raad, het college en de ambtelijke organisatie spannen zich in voor (regionale) samenwerkingsvormen die eraan bijdragen dat onze gemeente bestuurlijk zelfstandig kan blijven.

Het thema bestuurlijke toekomst is actueel en heeft een relatie met het financiële meerjarenperspectief en de ontwikkelingen binnen de gemeenschappelijke regeling OVER-gemeenten, de organisatie van waaruit de gemeente wordt ondersteund. De raad heeft op 30 juni 2020 een motie aangenomen om het behoud en de versterking van de bestuurlijke toekomst van de gemeente verder te verkennen. De toekomst van de regio, die van OVER-gemeenten en die van de gemeente Wormerland zijn nauw aan elkaar verbonden en vragen om heldere besluiten over de toekomst van Wormerland.

De kwaliteit van bestuurlijke besluitvorming is gebaat bij goede afstemming tussen de gemeenteraad, het college en verbonden partijen. Binnen het besluitvormingsproces is ruimte voor inbreng van inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden.

Wij werken aan de maatschappelijke opgaves, waarbij participatie voorop staat. Hierbij stellen we ons open op, waarbij helpt dat de lijnen tussen bestuur en samenleving kort zijn.

We voeren verantwoord financieel beleid en vinden het belangrijk een evenwichtig risicomanagement te voeren, omdat de omgeving continu verandert en steeds complexer wordt. We zoeken hierbij een gezonde balans tussen risico’s afwegen en ondernemend zijn.

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 2022.

Product	Verschil	Toelichting
012 Gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsprojecten	€ 30.000	De behoefte aan menskracht bij de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is toegenomen. Zaanstreek-Waterland dient jaarlijks 1.9 fte om niet te leveren, oftewel €213.000. Deze last komt voor 4,8% (€10.200) ten laste van de gemeente Wormerland. De gemeente Purmerend gaat deze fte's namens de gemeente Wormerland leveren en de gemeente Wormerland zal financieel bijdragen aan de gemeente Purmerend. Naast bovenstaand is het verschil grotendeels ontstaan doordat in het Voorjaarsbericht 2022 van de gemeente Wormerland de bijdrage voor de samenwerkingsagenda incidenteel is afgeraamd (€16.000). Vanaf 2023 betalen we deze kosten weer wel aan de Metropoolregio Amsterdam (MRA).
017 Communicatie	€ 36.000	De stijging van de lasten in 2023 ten opzichte van 2022 komt doordat vanaf 2023 de kapitaallasten gestegen zijn in verband met de afschrijving van de investeringen t.b.v. de nieuwe website.
025 Organisatie	€ -697.000	In de begroting 2023 is het saldo van de hulpkostenplaats Werkorganisatie een stuk lager dan in 2022.  Dit verschil wordt voornamelijk veroorzaakt door de bijraming van de bijdrage 2022 aan OVER-gemeenten zoals verwerkt in het Voorjaarsbericht 2022 van de gemeente Wormerland. Deze extra lasten worden in 2022 niet over de producten verdeeld in de begroting 2022. Dit is een administratieve exercitie. Dit is echter wel een reden waarom er nu in de begroting 2023 hogere doorberekeningen dan in 2022 vanuit de werkorganisatie op diverse producten te zien zijn.
027 Overhead	€ -323.000	Dit is de tegenhanger van hetgeen hierboven is beschreven. Daarnaast is de begroting 2023 van OVER-gemeenten ook hoger dan voor 2022, waardoor er meer overheadkosten zijn. Dit betreft de salariskosten van de mensen die niet in het primaire proces werkzaam zijn. Ook heeft er vanaf 2023 een administratieve wijziging plaatsgevonden in de transparantie van de doorberekening van de overheadkosten naar de diverse producten waarin kostendekkendheid een rol speelt. Dit betreft een budgettair neutrale administratieve verschuiving. Deze kosten namen we altijd al mee in de berekening van de kostendekkendheid van de diverse leges zoals ook te zien is in de Paragraaf Lokale Heffingen in deze begroting.
028 Corona	€ -76.000	Het coronabudget in 2022 is gevormd door de compensatie die we vanuit het Rijk hebben ontvangen. Vanaf 2023 is er (vooralsnog) geen coronabudget.
281 Vastgoedbestand	(lasten) € -56.000   (baten) € -890.000	In dit product zijn de aan- en verkoop van de woningen aan de Zandweg opgenomen. Dit betreft eenmalige opbrengsten (€889.900) die we vooralsnog in 2022 hebben begroot en de daarmee samenhangende begrote incidentele kosten in 2022 (€69.000). Daarnaast zijn de lasten voor 2023 €14.000 hoger dan in de begroting 2022 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de leeswijzer, als onderdeel van de Inleiding, een algemeen geldende tekst.
282 Onroerende zaakbelasting	€ 95.000	De OZB-opbrengst 2023 is met het inflatiepercentage van 2,2% gestegen ten opzichte van 2022. Daarnaast is er een stelpost voor OZB ivm areaaluitbreiding, die voor 2023 €13.000 bedraagt, voor nieuwe woningen die in de loop van 2022 naar verwachting worden opgeleverd.
291 Algemene Uitkering	(lasten) € 122.000         (baten) € 1.981.000	Aan de lastenkant van het product 'Algemene uitkering' zijn gelden gereserveerd waar claims te verwachten zijn naar aanleiding van de ontvangen rijksgelden waar nog geen raadsbesluit over is gevallen op het moment van het opstellen va de begroting 2023 (zomer 2022). Om de dekking van die te verwachten kosten te reserveren in de begroting ramen we deze op het product "Algemene uitkering" tot besluitvorming hierover heeft plaatsgevonden. Het gaat hier om extra ontvangen BOA-gelden en gelden voor de verlenging van de inhuur van een GGZ-psycholoog. De raad is hierover geïnformeerd in het Raadsbericht "Meicirculaire 2022 Wormerland (incl def herijking)" (Kenmerk 823099). De raming van de Algemene Uitkering 2023 in bovenstaande financiële tabel is een stuk hoger dan in 2022. Dit komt onder andere doordat de positieve effecten van de Meicirculaire 2022 voor het jaar 2022 (€444.000) nog niet in de begroting 2022 verwerkt zijn. De effecten voorde begroting 2022 worden in het Najaarsbericht 2022 pas verwerkt. Naast bovenstaande mutatie ontvangen we vanaf 2023 €1.547.000 meer Algemene Uitkering dan in 2022, voornamelijk ontstaan door de effecten van de Meicirculaire 2022 en de Herijking van het gemeentefonds per 1 januari 2023.
292 Financiering	€ 29.000	De lasten voor rente langlopende geldleningen zijn ruim €23.000 hoger dan voor 2022, dit komt doordat we in 2022 een lening hebben afgesloten waarover we in 2023 voor het eerst rente betalen.

Toelichting op mutaties tussen de saldi eind 2022 en eind 2023

Algemene Reserve

Van de extra ontvangen rijksgelden naar aanleiding van de Septembercirculaire 2021 heeft de raad in december 2021 besloten hiervan in 2022 € 750.000 en in 2023 € 250.000 toe te voegen aan de Algemene Reserve om het weerstandsvermogen van de gemeente Wormerland te verhogen. De gewenste ratio 1 ("voldoende") is hiermee nog niet bereikt. De Algemene Reserve is na deze toevoeging nog steeds te laag.  Belangrijk uitgangspunt is dat de Algemene Reserve niet als algemeen dekkingsmiddel ingezet kan worden zolang de hoogte van de Algemene Reserve onvoldoende is (< ratio 1). Zie voor de uitgebreide toelichting in de paragraaf 'Weerstandsvermogen en risicobeheersing' in deze begroting.

 

Egalisatiereserve Algemene Uitkering

De hoogte van de algemene uitkering fluctueert enorm door wijzigingen op de rijksbegroting (samen-de-trap-op/af-methode). Deze fluctuaties in onze belangrijkste inkomstenbron bemoeilijken het begroten en daarmee samenhangend de beleidskeuzes die de raad kan maken. Om deze fluctuaties (deels) op te vangen heeft de raad in december 2021 besloten een structurele toevoeging van € 250.000 aan de Egalisatiereserve Algemene uitkering te doen om zo meer begrotingsrust te creëren en risico’s te beperken. 

Toelichting op mutaties tussen de saldi eind 2022 en eind 2023

Voorziening pensioenen wethouders

De jaarlijkse toevoeging bedraagt € 123.000. De geraamde pensioenuitgaven bedragen voor 2022 €112.000.

 

Voorziening personele maatregelen

Vanuit deze in 2018 gevormde voorziening is in 2019 het laatste bedrag betaald. Er zijn dus geen claims en er is ook geen saldo meer aanwezig vanaf eind 2019.

 

Voorziening wachtgelden gewezen wethouders

In het Najaarsbericht 2022 zal deze voorziening geactualiseerd worden naar aanleiding van de collegewisseling in 2022.