Inleiding

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Aanbiedingsbrief

Aan de raad van Wormerland,

Voor 2024-2027 is de afspraak een basisbegroting en een eerste begrotingswijziging in samenhang aan de gemeenteraad voor te leggen.
 
Deze aanbiedingsparagraaf slaat op de concept basisbegroting 2024-2027. Bij de concept eerste begrotingswijziging is ook een aanbiedingsbrief opgenomen, die m.n. op die voorgestelde begrotingswijziging betrekking heeft.

Met alle andere gemeenten verkeren wij al meerdere jaren in zwaar weer, door o.a. crisissen, toenemende rijkstaken, prijsstijgingen, krapte op de arbeidsmarkt en verslechterende financiële verhoudingen met het Rijk. De taken en uitgaven nemen toe, maar het Rijk biedt de gemeenten feitelijk te weinig middelen om ze goed op te pakken.  De Vereniging van Nederlandse Gemeenten voert ook namens ons al tijden stevige onderhandelingen met het Rijk om haar leden meerjarig perspectief te bieden om de eigen en opgelegde taken goed te kunnen blijven uitvoeren. Alle noodkreten ten spijt, biedt het actuele rijksbeleid voor de financiële verhoudingen geen of zeer onvoldoende perspectief voor de jaren na 2025. De verwachting is dat het Rijk de vraag doorschuift naar een nieuw kabinet dat na de verkiezingen in november naar verwachting in 2024 aantreedt.
Wij volgen in de begrotingsvoorstellen aan uw raad het VNG advies aan alle gemeenten om de begrotingen 2024 en 2025 sluitend te krijgen en om de tekorten te laten zien die in 2026 en 2027 ontstaan als gevolg van de terugloop van rijksmiddelen.

In de kadernota is aangegeven dat wij voor nieuwe uitgaven onderscheid maken in de categorieën onontkoombaar, noodzakelijk en gewenst.

In deze basisbegroting zijn de onontkoombare uitgaven verwerkt. Samen met de doorlopende basisinkomsten en -uitgaven kunnen wij de bestaande dienstverlening naar onze inschatting op peil houden in 2024 en 2025. In de brief bij de eerste begrotingswijziging gaan wij nader in op de verdere uitgaven, m.n. de al eerder inzichtelijke noodzakelijke en wenselijke uitgaven vanuit de kadernota en uitgaven die sinds de vaststelling van de kadernota in zicht kwamen.

Het goede nieuws is dat wij u een sluitend begrotingsvoorstel voorleggen voor de jaren 2024 en 2025 en dat daarmee de lopende dienstverlening kan worden voortgezet en er ook nog gehoor kan worden gegeven aan nieuwe noodzakelijke en gewenste uitgaven die gericht zijn op maatschappelijke voorzieningen die van belang zijn voor de lokale samenleving die wij als gemeentebestuur goed willen bedienen. Daarop is tenslotte de lokale democratie gericht. Wij kunnen naar ons inzicht de taak als eerste overheid voor de ingezetenen in die jaren naar behoren uitvoeren. Voor de jaren na 2025 zijn wij, samen met de andere gemeenten, sterk afhankelijk van een nieuwe regering en het parlement. Wij hopen dat zij zich na hun aantreden z.s.m. met verstand en gevoel voor de burger sterk maken voor financieel draagvlak dat de gemeenten meerjarig echt nodig hebben voor na 2025.

Het college wens de raad goede beraadslagingen en een breed gedragen uitkomst in besluiten toe.


Wormerland, 26 september 2023


Het college van Wormerland,

de secretaris,        de burgemeester,

 

R. Kool                 A.J. Michel - de Jong

Financieel resultaat

Terug naar navigatie - Financieel resultaat

Hieronder vindt u de relatie tussen de eerder vastgestelde Kadernota 2024 en de uitkomst na het samenstellen van de nieuwe Meerjarenbegroting 2024-2027.

  2024 2025 2026 2027
Saldi Kadernota 2024 (alleen 'Onontkoombaar')
-1.528.076  -1.586.335  -1.356.743 -2.383.320
Hierna bekend geworden mutaties:        
Effecten Meicirculaire 2023 (conform raadsbericht 910917) 1.438.782  1.511.898 656.233 1.469.108
Stelposten BCF-gelden en Jeugd in Algemene Uitkering 249.354 249.354 463.917 408.765
Stijging kosten Jeugdhulp, als gevolg van woonplaatsbeginsel -184.000 -184.000 -184.000 -184.000
Actualisering kapitaallasten ('24 groot voordeel door uitstel van 2 projecten: Wezenland en Noorderweg) 211.248 38.381 11.838 867
Hogere verwachte energielasten openbare verlichting -80.000 -80.000 -80.000 -80.000
Actualisering rentelasten ('24 groot voordeel door later aantrekken lening) 301.300 -10.700 -10.633 76.433
Diversen -8.315 26.588 -39.026 -115.558
         
Subtotaal begrotingssaldo (verwerkt in de cijfers)
400.293
-34.814
-538.414
-807.705
         
Aparte beslispunten:        
Hier verwijzen we naar de separaat voorgestelde 1e begrotingswijziging welke gelijktijdig met de begroting wordt aangeboden ter besluitvorming in een apart raadsvoorstel.

-202.625

412.433 -1.777.564 -375.180
Totaal 197.668
377.618   -2.315.978
-1.182.885

Structurele begrotingspositie
Structureel evenwicht houdt in dat structurele lasten kunnen worden gedekt met structurele baten. Deze structurele begrotingssaldi zijn voor onze toezichthouder, de Provincie Noord-Holland, de belangrijkste graadmeter voor haar oordeel over ons toezicht. Voor 2024 is er sprake van een structureel sluitende begroting. Meerjarig is structureel sluitend zijn een zorg waarover de VNG in gesprek is met het rijk.

Invulling PM-posten uit het Collegeprogramma
In het Financieel beeld van het Collegeprogramma, welke op 1 november 2022 in de Raad is vastgesteld, stonden nog een aantal zogenaamde PM-posten (pro memorie). Dit voor zaken die we wel op ons af zagen komen, maar waarvan de financiële impact nog niet kon worden ingeschat. In de bij deze begroting gelijktijdig aangeboden eerste begrotingswijziging vindt u een overzicht van PM-posten die nog niet in de primare dan wel de 1e begrotingswijziging zijn opgenomen.

Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

Indeling

In deze begroting vindt u de inmiddels vertrouwde 6 programma's en de (verplichte) paragrafen. Daarnaast zijn in het hoofdstuk Financiële positie een aantal financiële overzichten opgenomen, zoals het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dit verplicht stelt. In de bijlagen staan de begrotingsrichtlijnen zoals vastgesteld bij de Kadernota 2024.
Per programma zijn doelen per programma uitgezet in een “doelenboom”: Elk programma bestaat uit een of meerdere thema's die omschrijven wat het bestuur wil bereiken. Per thema zijn één of meerdere doelen benoemd met activiteiten die we gaan uitvoeren in 2024 om deze doelen te halen. Deze ‘doelenboom’ is bij ieder programma eerst schematisch weergegeven en vervolgens tekstueel beschreven. De begroting is de (beleids)vertaling vanuit het coalitieakkoord/collegeprogramma.

Going-concern
De genoemde acties in de programma's 1 tot en met 6 van deze begroting zijn maar een klein deel van het werk dat wordt uitgevoerd door de gemeente. Ongeveer 90% van het werk bestaat uit going-concern werkzaamheden. In de bijlage vindt u een uitgebreide lijst van deze werkzaamheden. Deze lijst is niet volledig, de belangrijkste punten worden benoemd.

Kengetallen
De kengetallen opgenomen in deze begroting zijn conform de voorgeschreven kengetallen vanuit de BBV.

Verschillenanalyses
Per programma vindt u een financieel overzicht van het totaal van de producten binnen dat programma. Daaronder een verklaring van de verschillen ten opzichte van de begroting 2023 na wijzigingen. Dit betreft verschillen per product van bedragen groter dan €25.000. Hier worden zowel de lasten als de baten van de begroting 2024 vergeleken met de geactualiseerde begroting 2023. Dit betreft de begroting na wijzigingen vanuit het Voorjaarsbericht 2023.

 

Doorbelasting van de werkorganisatie naar de betreffende producten

Waar het verschil in begroting 2024 versus 2023 te verklaren is door het verschil in het aantal uren wordt in de verschillenanalyse van de programmacijfers veelal verwezen naar deze leeswijzer. 
De kosten die we betalen aan OVER-gemeenten worden naar de diverse producten doorberekend aan de hand van de voorgecalculeerde uren die aan de diverse producten worden besteed. Hierbij maken we (verplicht) onderscheid tussen de primaire uren en de overheaduren. Ten opzichte van 2023 zijn er in sommige gevallen uren verschoven tussen producten. Dit wordt in de verschillenanalyse niet uitgebreid per product toegelicht. Daarnaast is ook het uurtarief hoger dan in de begroting 2024. De oorzaak hiervan is we een hogere bijdrage aan OVER-gemeenten betalen dan de primaire begroting 2023 van OVER-gemeenten. Door beide zaken, verschuiving van uren en wijziging uurtarief, is op bepaalde producten, waar veel ambtelijke uren aan worden toegerekend, een verschil van meer dan €25.000 te zien. Om het stuk leesbaar te houden wordt dit niet per product apart toegelicht, maar wordt er verwezen naar deze toelichting.