Programma 3 - Sociaal domein

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Wat willen we bereiken?

Iedereen in Wormerland mag en kan meedoen, dat is de ambitie van het programma Sociaal Domein. We werken aan bestaanszekerheid, gezond leven en opgroeien en aan maatschappelijke ondersteuning met daar waar mogelijk zorg op maat.
Het is belangrijk dat onze inwoners verbonden (kunnen) zijn met de samenleving en zich gesteund voelen bij het vervullen van zorgtaken. In de dorpsgemeenschappen gaat veel zorg naar elkaar uit. Wie zorg of hulp nodig heeft, krijgt zo snel mogelijk – en zo nodig op maat – een goede oplossing. We zorgen ervoor dat inwoners die ondersteuning nodig hebben dit gemakkelijk en dichtbij vinden. We sluiten aan bij de leefwereld van inwoners om bij hun situatie passende ondersteuning te kunnen bieden. Integraal beleid en een goed op elkaar afgestemde uitvoering zijn hiervoor essentieel. Het gaat dan niet alleen om de wettelijke taken binnen het sociaal domein, maar ook om de samenhang met bijvoorbeeld sport, cultuur, onderwijs, omgeving en economie.

We ontwikkelen een integraal beleidskader met vier centrale thema’s. Dit werken we in de komende jaren uit om de voorwaarden te scheppen voor een integrale uitvoering:

1.    Voor en met elkaar
Dit thema richt zich op ondersteuning van de sociale betrokkenheid van de dorpsgemeenschappen, op zo goed en lang mogelijk thuis kunnen wonen van kwetsbare inwoners, en op mantelzorgondersteuning.

2.    Iedereen kan meedoen
Dit thema richt zich onder andere op armoede- en schuldenproblematiek en op het verlichten van eenzaamheid.

3.    De kracht van preventie
Dit thema richt zich op het bevorderen van een gezonde leefstijl en op een sterke basis voor jeugd.

4.    Passende ondersteuning en zorg
Dit thema richt zich op de ontwikkeling van passende hulp voor inwoners, de ontwikkeling van de Integrale Toegang en samenwerking met onze partners.

Programma 3: Doelenboom
Thema Doel Acties 2026
THEMA 1 DOEL 1.1 1.1.1 - Uitvoering geven aan Woonzorgprogramma
Voor en met elkaar Ondersteunen lang thuis wonen
THEMA 2 DOEL 2.1 2.1.1 - Uitvoeren Plan armoedebestrijding
Iedereen kan meedoen Armoedebestrijding 2.1.2 - Voorbereiden realisatie inwonerspas
DOEL 2.2 2.2.1 - Aanpak laaggeletterdheid
Aanpak laaggeletterdheid
DOEL 2.3 2.3.1 - Beleidsplan Schuldhulpverlening 2024–2028
Schuldenproblematiek aanpakken
DOEL 2.4 2.4.1 - Voortzetten van preventieve huisbezoeken inclusief extra aandacht voor valpreventie
Verlichten van eenzaamheid
DOEL 2.5 2.5.1 - Uitvoering van nieuwe wetgeving participatie
Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
DOEL 2.6 2.6.1 - Doorontwikkelen doorbraakmethode
Toepassen menselijke maat
THEMA 3 DOEL 3.1 3.1.1 - Uitvoeren Sportakkoord II (2022 – 2026)
Preventie Bevorderen gezonde leefstijl
DOEL 3.2 3.2.1 - Voeren van maatschappelijk debat van speciaal naar normaal
Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd
THEMA 4 DOEL 4.1 4.1.1 - Structureel voortzetten respijtzorg
Passende zorg en ondersteuning Mantelzorg ondersteunen 4.1.2 - Beschermd wonen van Zaanstad naar Wormerland
DOEL 4.2 4.2.1 - Inzetten op veranderopgaven Hervormingsagenda jeugd
Jeugdhulp
4.2.2 - Aanbesteding specialistisch jeugdhulp
THEMA 5 DOEL 5.1 5.1.1 - Opstellen nieuw beleidsplan Sociaal Domein 2027 t/m 2032 en uitvoeringsagenda 2027-2028
Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein Integraal werken binnen de beleidsdomeinen
5.1.2 - Uitvoering geven aan de uitvoeringsagenda 2025-2026 en evaluatie beleidsplan Koers Sociaal Domein 2023-2026

P3 THEMA 1: Voor en met elkaar

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Toelichting

Veel inwoners voelen zich met elkaar verbonden en zien naar elkaar om. Dit noemen we ook wel sociale betrokkenheid. Deze betrokkenheid en het behouden ervan of zelfs het vergroten, is belangrijk. Als mensen elkaar kennen en zich met elkaar verbonden voelen, is de kans groter dat zij rekening willen houden met en zich willen inzetten voor elkaar. Met een goede sociale betrokkenheid snijdt het mes aan twee kanten. Je verbonden voelen met je naasten draagt bij aan mentale gezondheid. Bij een groep horen en sociale contacten hebben, vinden veel mensen fijn. En het kan eenzaamheid tegengaan. Daarnaast kan verbondenheid een laagdrempelig vangnet vormen met oog voor elkaar.

De drie speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van de onderlinge sociale betrokkenheid
•    Inwoners kunnen zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen
•    Versterken mantelzorgondersteuning

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Doel

P3 DOEL 1.1: Ondersteunen lang thuis wonen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 1: Voor en met elkaar - Doel - P3 DOEL 1.1: Ondersteunen lang thuis wonen

De gemeente ondersteunt inwoners in het faciliteren om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Dit is het hoofddoel van de Wet maatschappelijke ondersteuning van 2015. De gemeente doet dit op twee manieren. 1. via de maatwerkvoorzieningen waarvoor een indicatie nodig is (dagbesteding, begeleiding, hulp bij het huishouden, hulpmiddelen, woningaanpassingen, trapliften, aanvullend openbaar vervoer, enzovoorts). 2. Via voorliggende voorzieningen (mantelzorgondersteuning, inzet vrijwilligers, tafeltje dekje, Belbus, enzovoorts). Deze voorliggende voorzieningen worden meestal door de welzijnsorganisaties georganiseerd.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Toelichting

Mee kunnen doen heeft te maken met thema 1: ‘Voor en met elkaar’. Het vraagt om verbindingen tussen inwoners onder elkaar en tussen (maatschappelijke) organisaties en inwoners waarbij men respect heeft voor elkaar, naar elkaar omkijkt en voor elkaar zorgt. We gaan uit van inwoners die er zelf voor kunnen zorgen dat ze meedoen. Maar we weten dat er soms (tijdelijk) grenzen zitten aan de zelfredzaamheid. We weten ook dat niet alle problemen te voorkomen of op te lossen zijn en dat er mensen zijn die te maken hebben met een beperking. Ook zijn er mensen die niet volledig zichzelf kunnen zijn omdat anderen ze dan niet accepteren. Daarom zetten wij ons in voor inwoners die, op sommige gebieden, niet of niet volledig mee kunnen doen. 
Het kan bijvoorbeeld gaan om bemiddeling naar passend werk, het (beter) leren lezen en schrijven, een openbare ruimte geschikt maken voor rolstoelen of een bijdrage leveren aan de acceptatie van diversiteit in seksualiteit en gender.

De twee speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van inwoners die (tijdelijk) financieel niet zelfredzaam zijn en/of schulden hebben.
•    Effectieve aanpak van eenzaamheid.

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel

P3 DOEL 2.1 Armoedebestrijding

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.1 Armoedebestrijding

De hoge inflatie is over de afgelopen periode wel gedaald maar het aantal mensen (en kinderen) die in armoede verkeren stijgt nog steeds. De belangrijkste oorzaken zijn nog steeds de hoge energieprijzen en de stijging van de kosten van levensmiddelen. Dit raakt de mensen met een laag inkomen extra hard. Bovendien wonen mensen met lagere inkomens vaker in slechter geïsoleerde huurwoningen: dat betekent meer stoken om het warm te houden. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.2: Aanpak laaggeletterdheid

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.2: Aanpak laaggeletterdheid

Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruiken van een computer of smartphone. In het dagelijks leven moeten mensen vaak lezen, schrijven, rekenen of omgaan met de computer. Een gebrek aan basisvaardigheden kan grote nadelen hebben. Met de arbeidsmarktregio is in 2020 een regionaal plan Aanpak Laaggeletterdheid opgesteld. Wij maken samen met het onderwijs en de bibliotheek, een lokale vertaling van dit plan waarin taalstimulering op het werk en binnen het gezin centraal staat. Ook het herkennen van laaggeletterdheid door hulp- en dienstverleners krijgt aandacht.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.3: Schuldenproblematiek aanpakken

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.3: Schuldenproblematiek aanpakken

We willen dat inwoners die onder de armoedegrens leven en/of schulden hebben weer grip krijgen op hun situatie, volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving en uiteindelijk (weer) zelfredzaam worden. We werken aan het voorkomen van schulden en armoede onder inwoners, met speciale aandacht voor jongeren. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.4: Verlichten van eenzaamheid

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.4: Verlichten van eenzaamheid

Eenzaamheid overkomt jong en oud. Eenzaamheid komt in lichte of sterke mate voor. Je kunt je af en toe eenzaam voelen of voor lange tijd. Hoe eenzaamheid voelt en wat het met je doet, is voor iedereen anders. Een veelgebruikte definitie van eenzaamheid is: ‘’het subjectief (persoonlijk) ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties’’. Het kan dus gaan om het aantal contacten en/of de kwaliteit van de contacten. Bestrijding van eenzaamheid ligt op twee domeinen: volksgezondheid en welzijn. De eerste is belegd bij GGD ZaWa en de tweede is belegd bij Welzijn Wonen Plus. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.5: Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.5: Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Het stimuleren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt doen we met ondersteunende maatregelen die als doel hebben mensen actief en naar vermogen te laten participeren in de arbeidsmarkt.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 2.6: Toepassen menselijke maat

Terug naar navigatie - P3 THEMA 2: Iedereen kan meedoen - Doel - P3 DOEL 2.6: Toepassen menselijke maat

Het gaat met name om het bewustzijn te vergroten bij zowel diegenen die de regelgeving uitvoeren als bij diegenen die het beleid opstellen. De aanbevelingen uit het rekenkamercommissierapport ‘Voor de inwoners’ nemen we hierin mee. Daarnaast worden organisatiebreed ambassadeurs getraind in het toepassen van de doorbraakmethode door instituut publieke waarden.

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 3: Preventie

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Toelichting

Het is belangrijk dat we problemen zoveel mogelijk voorkomen. Of dat ze zo klein mogelijk blijven en/of in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Dit is goed voor de inwoner(s) waar het om gaat. Maar ook voor de samenleving. Volgens een rapport van de VNG zitten hier drie gedachten achter:
•    Preventie is efficiënter en goedkoper dan achteraf problemen oplossen.
•    In een inclusieve samenleving kunnen alle inwoners meedoen. Preventief werken helpt daarbij.
•    De maatschappij kan er last van hebben als iemand zich niet volgens de geldende normen gedraagt.

De gemeente werkt onder meer samen met inwoners, vrijwilligers, het onderwijs en professionele hulpverleners aan preventie.
De twee speerpunten zijn:
•    Het bevorderen van een gezonde leefstijl.
•    Een sterke basis voor de jeugd.

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel

P3 DOEL 3.1: Bevorderen gezonde leefstijl

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel - P3 DOEL 3.1: Bevorderen gezonde leefstijl

Bij een gezonde leefstijl denken wij aan gezond eten, goed voor jezelf zorgen, voldoende bewegen, sociale contacten en een zinvolle besteding van je dag hebben. Met een gezonde leefstijl kun je de gezondheid beïnvloeden. Daarbij is gezondheid meer dan ‘niet ziek zijn’. Gezondheid gaat ook over veerkracht, meedoen in de maatschappij, zingeving van het leven en over de omgeving waarin je leeft. Inwoners zijn zelf verantwoordelijk voor hoe ze leven. Maar ook de maatschappij heeft belang bij mensen met een gezonde leefstijl. Zo vergroot een gezonde leefstijl het mee kunnen doen in de maatschappij. En het verlaagt de maatschappelijke kosten (bijvoorbeeld zorgkosten en uitkeringen).

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 DOEL 3.2: Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Terug naar navigatie - P3 THEMA 3: Preventie - Doel - P3 DOEL 3.2: Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Een sterke basis wil zeggen: een omgeving waarin kinderen gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. Uiteraard met hun opvoeders. Maar er zijn allerlei medeopvoeders. Bijvoorbeeld, familie, buren, kinderopvangmedewerkers, leerkrachten, jongerenwerkers, en cultuur- en sportbegeleiders. Samen zorgen zij voor een sterke basis waar kinderen, jongeren en hun ouders gestimuleerd worden. En gesteund als het even wat moeilijker is. Het versterken van de sociale basis is opgenomen als opgave in de hervormingsagenda jeugd en een meerjarenplan wat niet alleen jeugd betreft maar het gehele sociaal domein bestrijkt. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 4: Passende zorg en ondersteuning

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende zorg en ondersteuning - Toelichting

Vrijwel alle inwoners hebben op een bepaald moment in hun leven behoefte aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Inwoners die niet in staat zijn om dit te organiseren, worden geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing.
Het ontvangen van passende ondersteuning klinkt simpel. Maar hier zit een hele wereld achter. Het is belangrijk om te bepalen hoe je denkt over en kijkt naar deze ondersteuning. Dit zorgt ervoor dat we allerlei verschillende processen inrichten volgens dezelfde doelen en uitgangspunten. Onderstaande punten zijn hierbij voor ons heel belangrijk. Ze gelden voor de gemeentelijke processen (bijvoorbeeld beleidsontwikkeling, dienstverlening en inkoop). Maar ook voor de werkzaamheden van onze partners waarmee wij een inkoop- of een subsidierelatie hebben.

De twee speerpunten zijn:
•    Het bieden van passende ondersteuning volgens onze visie.
•    Een soepele overgang van 18- naar 18+.

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende zorg en ondersteuning - Doel

P3 DOEL 4.2: Jeugdhulp

Terug naar navigatie - P3 THEMA 4: Passende zorg en ondersteuning - Doel - P3 DOEL 4.2: Jeugdhulp

Jongeren en hun gezinnen kunnen op een bepaald moment in hun leven behoefte hebben aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Wanneer het niet lukt om dit zelfstandig te organiseren, worden zij geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing. Samen met de jongere en het gezin wordt de hulpvraag in beeld gebracht. Er is een aanbod aan lokale, vrij toegankelijke voorzieningen. Wanneer dit niet toereikend is, is er specialistische jeugdhulp. De behoefte aan ondersteuning loopt soms door tot na het bereiken van 18-jarige leeftijd. Hier ondersteunen wij bij indien nodig op maat. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Toelichting

In 2023 is er een nieuw plan voor het sociaal domein vastgesteld. Dit gaat om het integraal beleidskader - Koers sociaal domein 2023-2026 ‘Samen voor elkaar’. In dit plan staan de aandachtspunten van de gemeente voor het sociaal domein beschreven en laten we zien hoe we dit domein vorm willen geven. De verbinding met de inwoners staat voorop en we bekijken vraagstukken steeds meer in samenhang. Veel heeft met elkaar te maken. 

•    We willen een betere dienstverlening leveren: digitaal en fysiek
•    Onze inwoners, ondernemers en organisaties worden sneller geholpen en de systemen zijn daarin faciliterend

Doel

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Doel

P3 DOEL 5.1: Integraal werken binnen de beleidsdomeinen

Terug naar navigatie - P3 THEMA 5: Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Doel - P3 DOEL 5.1: Integraal werken binnen de beleidsdomeinen

Integraal werken gaat om de afstemming en samenhang tussen verschillende elementen in de aanpak van vraagstukken. Dit betekent (domein overstijgend) samenwerken. 

Wat gaan we daarvoor in 2026 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Wat gaat het kosten?
Exploitatie Rekening 2024 Begroting 2025 incl.wijz. Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Lasten
140 Integrale aanpak sociaal domein 46.417 181.982 217.333 167.300 91.663 91.663
150 Inkomensvoorziening 4.716.455 4.759.216 4.877.259 4.877.259 4.877.259 4.877.259
152 Armoedebeleid 1.187.114 1.130.422 1.334.766 1.385.541 1.386.235 1.350.497
155 Sociale werkvoorziening 134.662 80.361 82.290 82.290 82.290 82.290
157 Participatiebudget 734.383 789.465 851.741 851.741 851.741 851.741
163 Volksgezondheid 1.050.365 1.112.894 1.278.176 1.201.084 1.194.490 1.194.490
164 Wet maatschappelijke ondersteuning 5.627.355 4.957.129 6.345.404 6.337.740 6.337.634 6.337.634
170 Oekraine crisis 1.867.134 3.292.807 207.559 101.930 101.930 101.930
181 Jeugd specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) 4.682.887 4.002.766 5.216.791 5.216.791 5.216.791 5.216.791
182 Jeugdhulp Lokaal (vrij toegankelijke hulp) 1.604.723 1.640.902 1.735.553 1.765.989 1.698.084 1.698.084
183 Zorg en veiligheid 208.144 239.418 181.736 181.736 181.736 181.736
285 Kwijtschelding gemeentebelastingen 2.333 1.116 1.143 1.143 1.143 1.143
Totaal Lasten 21.861.971 22.188.478 22.329.751 22.170.544 22.020.996 21.985.258
Baten
150 Inkomensvoorziening 3.858.800 4.327.090 4.427.052 4.427.052 4.427.052 4.427.052
152 Armoedebeleid 8.289 33.157 33.953 33.953 33.953 33.953
157 Participatiebudget 457.898 352.920 361.390 361.390 361.390 361.390
163 Volksgezondheid 279.937 269.179 199.659 0 0 0
164 Wet maatschappelijke ondersteuning 347.964 118.308 121.147 121.147 235.452 346.731
170 Oekraine crisis 3.226.168 3.292.807 207.559 101.930 101.930 101.930
Totaal Baten 8.179.055 8.393.461 5.350.760 5.045.472 5.159.777 5.271.056

Verschillenanalyse

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Verschillenanalyse

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 2025.

Product Verschil Toelichting
140 Integrale aanpak sociaal domein

lasten €50.000
(nadeel)

Amendement 'Onderzoek ontmoetingsplaatsen in onze kernen'
Tijdens de begrotingsraad op 4 nov 2025 heeft de raad een amendement aangenomen waarin €50.000 beschikbaar gesteld wordt voor 'Onderzoek ontmoetingsplaatsen in onze kernen'. Dit budget is beschikbaar gesteld om de mogelijkheden om te komen tot een optimaal netwerk binnen de gemeente van sociaalmaatschappelijke ontmoetingsplaatsen te onderzoeken. Dekking voor dit onderzoek zijn de vrijgekomen middelen door de onderbesteding aan de realisatie inwonerspas (Programma 3, product 152 armoedebeleid).
150 Inkomensvoorziening

lasten €118.043
(nadeel)

De hogere lasten in 2026 hebben een aantal oorzaken. De reguliere inflatie laat een stijging van €114.000 zien. Daarbij komt een verschil van €68.000 door de wijziging van de doorberekening van de werkorganisatie. Daar staat tegenover dat de geraamde uitgaven aan Algemene Bijstand voor 2026 zijn verlaagd met €60.000 (na de eerdere inflatie hierop van €91.000) op basis van een actuele prognose.

baten €99.962
(voordeel)

De geraamde baten 2026 zijn hoger dan in 2025 door de reguliere inflatiestijging.
152 Armoedebeleid

lasten €254.344
(nadeel)

Naast de reguliere inflatieverhoging worden de hogere lasten in 2026 veroorzaakt door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de inleiding (leeswijzer) een algemeen geldende tekst.

lasten €50.000
(voordeel)

Amendement 'Onderzoek ontmoetingsplaatsen in onze kernen'
Tijdens de begrotingsraad op 4 nov 2025 heeft de raad een amendement aangenomen waarin €50.000 beschikbaar gesteld wordt voor 'Onderzoek ontmoetingsplaatsen in onze kernen' (Programma 3, product 140 Integrale aanpak sociaal domein). Dit budget is beschikbaar gesteld om de mogelijkheden om te komen tot een optimaal netwerk binnen de gemeente van sociaalmaatschappelijke ontmoetingsplaatsen te onderzoeken. Dekking voor dit onderzoek zijn de vrijgekomen middelen door de onderbesteding aan de realisatie inwonerspas (Programma 3, product 152 armoedebeleid).

157 Participatiebudget

lasten €62.276
(nadeel)

De lasten voor 2026 zijn hoger dan in de begroting 2025 door een hogere doorberekening van de werkorganisatie. Hierover staat in de inleiding (leeswijzer) een algemeen geldende tekst.
163 Volksgezondheid

lasten €165.282
(nadeel)

De begrote lasten voor 2026 zijn hoger dan in 2025 door een aantal oorzaken. Naast de reguliere inflatie is in de begroting van de GGD het budget voor Veilig Thuis, overgeheveld van de contracttaken naar de basistaken. Daardoor is dit budget, van bijna €180.000 in onze begroting verhuisd van het product Zorg en Veiligheid naar dit product Volksgezondheid. Daar staat tegenover dat we in 2026 minder GALA-gelden verwachten te ontvangen. Deze lagere baten laten op deze plek ook een lager budget aan lasten zien. Dit is namelijk budgettair neutraal (zie ook de baten).

baten €69.520
(nadeel)

De te ontvangen gelden voor de Specifieke Uitkering GALA zijn in 2026 bijna €70.000 lager dan in 2025. Ditzelfde verschil is ook te zien bij de lasten, aangezien dit budgettair neutraal is.

164 Wet maatschappelijke ondersteuning

lasten €1.388.275
(nadeel)

De geraamde lasten voor de ondersteuning bij de huishouding voor het jaar 2026, zijn fors verhoogd op basis van een geactualiseerde prognose. In het Najaarsbericht 2025 zullen we de lasten voor 2025 ook moeten verhogen. Daarboven op komt dat de lasten voor 2026 met 5% stijgen (o.b.v. de afgesproken OVA-index), terwijl onze eigen inflatie 2,4% is voor het jaar 2026. Voor deze kostenpost betekent dit per saldo een verschil van €1.025.000. Daarnaast is de doorberekening van de werkorganisatie voor 2026 € 300.000 hoger dan voor 2025 (zie toelichting in Leeswijzer), en zijn alle andere directe budgetten met de reguliere inflatie van 2,4% gestegen, wat per saldo ook een flink verschil is ten opzichte van 2025.
170 Oekraïne crisis Per saldo €0

Voor het jaar 2026 hebben we tot nu toe alleen de kapitaallasten van de aanschaf van de units en het Torenplein begroot. De andere lasten, die van leefgelden etc, worden in het Najaarsbericht 2026 geraamd, dan is daar beter inzicht op. De baten zijn gelijk aan de lasten, omdat we vanuit het Rijk een vergoeding ontvangen voor de opvang van de Oekraïners.

181 Jeugd specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp)     lasten €1.214.025
(nadeel)

 Op basis van een actualisatie van de lasten voor 2025, zijn ook de verwachte lasten voor 2026 flink verhoogd. Naast de reguliere indexering van 2,4% is het budget voor 2026 extra met € 855.000 verhoogd. De actualisatie voor 2025 wordt nog opgevoerd in het Najaarsbericht 2025. 

182 Jeugdhulp lokaal (vrij toegankelijke hulp)

lasten €94.651
(nadeel)

De lasten voor het Jeugdteam zijn in 2026 naar verwachting €68.000 lager door een besparing naar aanleiding van de nieuwe verordening Jeugdwet, segment B. Daar staat tegenover dat de doorberekening van de werkorganisatie voor 2026 hogere lasten van € 125.000 laat zien. Hierover staat in de inleiding (leeswijzer) een algemeen geldende tekst. Het overige verschil wordt veroorzaakt door de reguliere inflatieverhoging.

183 Zorg en veiligheid    

lasten €57.682
(voordeel)

Het verschil in lasten heeft 2 oorzaken. Ten eerste is het budget voor Veilig Thuis, uitgevoerd door de GGD, verhuisd naar het product Volksgezondheid, omdat het vanaf 2026 een basistaak is voor de GGD (hiervoor een contracttaak, met aparte facturering). Dit betreft hier een 'voordeel' van bijna €180.000. Daar staat een hogere bijdrage aan de werkorganisatie tegenover. Enerzijds is er een uitbreiding van personeel geweest op dit terrein, en daarnaast is er een mutatie geweest in het gehanteerde uurtarief. Hierover is in de leeswijzer een algemene tekst opgenomen.

 

Reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Reserves
Stand reserves per 31-12 Rekening 2024 Begroting 2025 Begroting 2026 Begroting 2027 Begroting 2028 Begroting 2029
Bestemmingsreserve Asielzoekers 0 28.636 28.636 28.636 28.636 28.636
Bestemmingsreserve Inflatiearmoede 356.105 312.205 277.305 242.405 207.505 207.505
Bestemmingsreserve Innovatie Sociaal Domein (onderdeel van Reserve Sociaal Domein) 35.130 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Opvang Ontheemden 1.359.003 1.359.003 1.359.003 1.359.003 1.359.003 1.359.003
Bestemmingsreserve Sociaal Domein 0 532.860 532.860 532.860 532.860 532.860
Totaal reserves 1.750.239 2.232.705 2.197.805 2.162.905 2.128.005 2.128.005
25-nov-2025

Toelichting reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Toelichting reserves

Reserve asielzoekers (nieuw)
Bij de resultaatbestemming van de jaarrekening 2024 (raadsbesluit september 2025) is een nieuwe reserve Asielzoekers gevormd ad €28.636. Dit zijn de ontvangen rijksgelden (decembercirculaire 2024) voor de Spreidingswet (opvang asielzoekers). Dit betreft een nieuwe taak vanuit het rijk. 

Bestemmingsreserve Inflatiearmoede
In de raad van december 2022 is deze reserve ingesteld waaraan toen, vooruitlopend op de inhoudelijke uitwerking van besteding van deze gelden, €200.000 is toegevoegd. In 2024 is het armoedebeleidsplan vastgesteld (raad juli 2024). Om daar invulling aan te geven wordt in 2025 €43.900 en in 2026 t/m 2028 €34.900 per jaar onttrokken aan deze reserve. Dit is bestemd voor het menstruatieuitgiftepunt, aandacht voor levensgebeurtenissen, kleding- en voedselbank, netwerkbijeenkomst sociale partners, monitoring en evaluatie en maatwerkbudget.

Reserve Innovatie Sociaal Domein
Deze (sub)reserve maakt deel uit van de reserve Sociaal Domein. Per eind 2024 is deze reserve leeg. 

Reserve Sociaal Domein
Conform het besluit bij de Jaarrekening 2019 wordt het saldo tussen begrote en werkelijke kosten van het Sociaal domein vereffend in de reserve Sociaal domein. Hierdoor loopt de gemeente minder risico als de uitgaven op het Sociaal Domein hoger uitvallen dan begroot. Per eind 2024 was deze reserve leeg. Bij de bestemming van het rekeningresultaat 2024 (raadsbesluit september 2025) is aan deze reserve €532.860 toegevoegd om toekomstige tegenvallers binnen het Sociaal domein op te kunnen vangen.