Jaarrekening 2024

De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor geeft.

Bij het opstellen van de jaarrekening wordt het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Bij dit stelsel wordt aan het eind van het dienstjaar rekening gehouden met de nog te ontvangen en nog te betalen bedragen die betrekking hebben op het dienstjaar. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.

Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij anders is vermeld worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt.

Voor de baten van de Algemene Uitkering wordt uitgegaan van de decembercirculaire van het desbetreffende jaar.

De in de jaarrekening opgenomen rechtmatigheidsverantwoording is opgesteld op basis van de kaders zoals besloten in de financiële verordening en op basis van de kadernota rechtmatigheid. Dat betekent dat:
•    De rechtmatigheidsverantwoording toeziet op de financiële rechtmatigheid van baten, lasten, balansmutaties alsmede de baten en lasten inzake de specifieke uitkeringen op grond van art. 17 Financiële-verhoudingswet;
•    De financiële rechtmatigheid het voorwaardencriterium, het begrotingscriterium en het misbruik & oneigenlijk gebruik criterium omvat:
•    Voor het voorwaardencriterium bestaat de norm uit het normenkader zoals door de raad is vastgesteld;
•    Voor het begrotingscriterium geldt dat alle overschrijdingen van lasten en investeringskredieten onrechtmatig, waarbij voor een aantal scenario’s in de financiële verordening is beschreven wanneer deze overschrijdingen acceptabel zijn. Voor over -en onderschrijdingen van baten, onderschrijdingen van lasten en onderschrijdingen van investeringskredieten geldt dat deze als onrechtmatig zijn aangemerkt indien ze niet tijdig aan de raad zijn gemeld;
•    Ten aanzien van het M&O criterium is de nota M&O beleid van onze organisatie leidend bij het voorkomen en opsporen van misbruik en oneigenlijk gebruik. Omdat alleen bij misbruik sprake is van een onrechtmatigheid zijn eventuele gevallen van misbruik (mits cumulatief met andere fouten of onduidelijkheden boven de verantwoordingsgrens) opgenomen in de rechtmatigheidsverantwoording.
•    De rechtmatigheidsverantwoording is opgesteld binnen de kaders van de kadernota rechtmatigheid 2024 van de Commissie BBV alsmede onze eigen financiële verordening. Dit betekent dat:
•    Een verantwoordingsgrens van 3% van de werkelijke lasten (inclusief toevoegingen aan de reserves) is gehanteerd waarboven cumulatieve fouten en onduidelijkheden in de rechtmatigheidsverantwoording worden opgenomen;
•    Een rapporteringstolerantie van €50.000 is gehanteerd waarboven fouten en onduidelijkheden in de paragraaf bedrijfsvoering worden opgenomen.

Immateriële vaste activa

De gemaakte kosten voor het sluiten van geldleningen en disagio (koersnadeel) mogen worden geactiveerd of direct ten laste van de exploitatie gebracht. Bij agio (berekende winst) is deze keuze er niet, deze moet direct ten gunste van de exploitatie gebracht. De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen.  Immateriële vaste activa worden annuïtair afgeschreven.

Afschrijvingsbeleid immateriële vaste activa

Materiële vaste activa

Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het jaar na ingebruikneming annuïtair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur. Op grondbezit wordt niet afgeschreven. Wanneer een bestemmingsreserve beschikbaar is voor de verkrijging/vervaardiging van een kapitaalgoed, wordt deze ingezet ter dekking van de jaarlijkse kapitaallasten. 

In december 2020 is de nota waardering vaste activa, afschrijving en rente geactualiseerd. De hierin genoemde afschrijvingstermijnen zijn met ingang van 2021 van toepassing. Dit afschrijvingsbeleid is onderdeel van de Financiële verordening gemeente Wormerland.

De afschrijvingstermijnen in de onderstaande lijst worden gehanteerd voor nieuwe investeringen. Voor bestaande activa wordt de afschrijvingstermijn individueel bepaald op basis van de reële te verwachten levensduur.

Afschrijvingsbeleid materiële vaste activa met economisch nut

Activa met economisch nut en een verkrijgingsprijs van minder dan € 10.000 worden niet geactiveerd, uitgezonderd gronden en terreinen. Gronden en terreinen worden altijd geactiveerd. Het gaat hier over investeringen die verhandelbaar zijn en kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Voorbeelden hiervan zijn: auto’s, gebouwen, computers.
Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven.

De volgende materiële vaste activa met economisch nut worden annuïtair afgeschreven in:

 
Afschrijvingsbeleid materiële vaste activa met maatschappelijk nut

Dit zijn voorzieningen die duidelijk een maatschappelijk nut dienen, maar geen eigen middelen genereren en niet kunnen worden verhandeld. Voorbeelden hiervan zijn bruggen en wegen.

De volgende materiële vaste activa met maatschappelijk nut met een aanschafprijs boven de € 10.000 worden annuïtair afgeschreven in:

Financiële vaste activa:

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen, gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen worden gewaardeerd tegen verkrijgingswaarde of vervaardigingsprijs (conform artikel 63 lid 1 van de BBV). De verkrijgingswaarde is de prijs waarvoor het aandeel of obligatie oorspronkelijk is uitgegeven (onafhankelijk van de koers).

Voorraden
Er zijn geen voorraden op de balans aanwezig.

Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingswaarde of vervaardigingsprijs (conform artikel 63 lid 1 van de BBV). Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen.

Liquide middelen en overlopende posten
Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.

Voorzieningen
Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de (ex-)wethouders en hun partners is tegen de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsegalisatievoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de geformuleerde kwaliteitseisen. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het kwaliteitsbeleid uiteengezet.

Vaste schulden
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.

De vooruit ontvangen subsidies zijn verantwoord onder de overlopende passiva.

In de beleidsnota “Waardering van vaste activa, afschrijving en rente” zijn de kaders vastgelegd hoe de gemeente Wormerland omgaat met investeringen. Hierin staat onder ander beschreven hoe de gemeente Wormerland zijn investeringen afschrijft en hoe rente wordt toegerekend aan investeringen (=rekenrente). In december 2020 is deze beleidsnota voor het laatst geactualiseerd. De rekenrente wordt jaarlijks bepaald bij het opstellen van de Kadernota. In de Kadernota 2024 is de rekenrente vastgesteld op 1,5%. 

In 2024 zijn geen verminderde investeringen/bijdragen van derden geweest.

Toelichting:
Vorderingen op openbare lichamen
De vordering op openbare lichamen van €7.636.933 betreft hoofdzakelijk een vordering in het kader van het btw-compensatiefonds over 2024. Dit bedrag ontvangen we jaarlijks rond 1 juli van het jaar erna.
 
Uitzettingen in 's Rijks schatkist met rentetypische looptijd <1 jaar
De uitzetting in 's Rijks schatkist van €11.700.000 betreft de overtollige liquide middelen die we hadden uitstaan bij het ministerie op 31 december 2024. Deze saldi zijn echt momentopnamen, welke dagelijks kunnen wijzigen.
 
Overige vorderingen
De overige vorderingen betreffen belastingvorderingen in beheer bij Cocensus, vorderingen van sociale zaken en overige vorderingen in beheer bij de gemeente.

In het volgende overzicht staan per dienstjaar de debiteurensaldi per eind 2024 weergegeven, uitgesplitst in debiteuren in eigen beheer (exclusief vorderingen openbare lichamen), belastingdebiteuren en debiteuren sociale zaken.

Overige uitzettingen
De overige uitzettingen betreffen de gelden in het Revolving Fund. Deze gelden zijn beschikbaar voor het verstrekken van leningen in het kader van Volkshuisvesting, Startersleningen en Duurzaamheidsleningen. Het saldo per eind 2024 in het Revolving Fund is €165.650 lager dan eind 2023. Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door in 2024 verstrekte leningen minus aflossingen van reeds bestaande leningen. 

In de balans worden de positieve saldi vermeld aan de activazijde en de negatieve saldi aan de passivazijde.

Schatkistbankieren
Op 15 december 2013 is de wet Verplicht schatkistbankieren van kracht geworden. Dit houdt in dat decentrale overheden hun overtollige geld op de bankrekening (boven een bepaald drempelbedrag) moeten overboeken op een speciale bankrekening van het Ministerie van Financiën (de schatkist). Als we dit geld weer nodig hebben kunnen we het weer terugboeken. We ontvangen ook rente op deze schatkistbankrekening. Het doel hiervan is het verlagen van de EMU-schuld van de collectieve sector. Doordat de decentrale overheden hun tijdelijk overtollige gelden aanhouden in de schatkist, wordt de externe financieringsbehoefte van het Rijk verminderd. 

Drempelbedrag
Het drempelbedrag is het minimumbedrag (afhankelijk van de omvang van de decentrale overheid) dat gemiddeld per kwartaal buiten de schatkist mag worden gehouden. Het drempelbedrag is bedoeld om het dagelijks kasbeheer te vereenvoudigen; niet elke laatste euro hoeft in de schatkist te worden aangehouden. In principe hoeven dus alleen de liquide middelen in de schatkist te worden aangehouden die boven het drempelbedrag uitgaan. 
Voor de gemeente Wormerland was het drempelbedrag in 2024 €1.000.000. In 2024 hebben we deze bedragen niet overschreden. In onderstaande tabel ziet u de benutting van het drempelbedrag schatkistbankieren gedurende de vier kwartalen van 2024. 

Overlopende activa
I.v.m. voorfinanciering uitkeringen met specifiek doel: nog te ontvangen bedragen van het Rijk
De hieronder genoemde uitkeringen hebben betrekking op uitkeringen van het Rijk met een specifiek bestedingsdoel. Op onderstaande regelingen zijn kosten gemaakt in 2024 of eerder die we nog terugkrijgen van het Rijk.

*Specifieke uitkering Sport: de beginbalans 2023 was 'nog te ontvangen van het Rijk', dus is verantwoord op de activakant van de balans. Het eindsaldo van 2024 is een 'nog te betalen aan het Rijk' en is daarom verantwoord op passivazijde van de balans.

I.v.m. voorfinanciering uitkeringen met specifiek doel: nog te ontvangen bedragen van overige Nederlandse overheidslichamen
De hieronder genoemde uitkeringen hebben betrekking op uitkeringen van overige overheden (alle overheden, behalve Rijk) met een specifiek bestedingsdoel. Op onderstaande regelingen zijn kosten gemaakt in 2024 of eerder die we nog terugkrijgen van de diverse (semi-)overheden.

Overige nog te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen die t.l.v. volgende begrotingsjaren komen

Hieronder vallen de transitorische baten (bedragen die we in 2025 nog verwachten te ontvangen voor zaken die betrekking hebben op 2024), de nog te ontvangen inkomsten 2024 en vooruitbetaalde kosten over 2025. Hieronder vallen ook de voorgefinancierde projectkosten welke we in de toekomst weer terugverdienen. Hieronder een specificatie van deze balanspost.

De vaste passiva is onderverdeeld in het Eigen Vermogen (Reserves), de Voorzieningen en de Langlopende schulden. Hieronder volgen de specificaties van deze balansposten.

Eigen Vermogen
Het eigen vermogen is onderverdeeld in de reserves en het resultaat na bestemming.

Algemene reserve
De voornaamste functie van de algemene reserve is de bufferfunctie. Deze functie heeft als rol om fluctuaties in de exploitatiesfeer in de toekomst te kunnen opvangen; de voordelige resultaten van jaarrekeningen worden toegevoegd, terwijl nadelige saldi eraan onttrokken kunnen worden. Daarnaast dient de Algemene reserve ter afdekking van de risico's. In het beleidskader 'Risicomanagement en weerstandsvermogen Wormerland' is vastgelegd dat het weerstandsratio minimaal 1,0 moet zijn (voldoende) maar dat we streven naar een ratio van 1,5 (ruim voldoende). Deze ratio geeft de verhouding weer tussen de risico's en de beschikbare middelen om die risico's af te dragen indien ze zich voordoen. Belangrijk uitgangspunt is dat de Algemene Reserve niet als algemeen (incidenteel) dekkingsmiddel ingezet kan worden zolang de hoogte van de Algemene Reserve onvoldoende is (< ratio 1). Zie voor de uitgebreide toelichting in de paragraaf 'Weerstandsvermogen en risicobeheersing' in deze Jaarrekening.

Overige bestemmingsreserves

Egalisatiereserve Algemene uitkering
Deze reserve is bedoeld om grilligheden in de hoogte van de algemene uitkering te ondervangen. Begrotingseffecten van wijzigingen van de hoogte van de algemene uitkering worden opgeheven door inzet van deze reserve (het zogenaamde 'Schommelfonds'). Door de schommelingen in de Algemene Uitkering te kunnen opvangen wordt gezorgd dat negatieve bijstellingen in circulaires niet direct van invloed zijn op de begroting van de beleidsprogramma's. Gezien de slechte financiële situatie is het meerjarig reserveren van gelden algemene uitkering ingezet ter gedeeltelijke dekking van het begrotingstekort. Het schommelfonds heeft alleen op een lopend jaar nog een egaliserend effect. De begrote algemene uitkering is altijd de stand van septembercirculaire. Het verschil (positief of negatief) van de decembercirculaire t.o.v. de septembercirculaire kan geëgaliseerd worden in deze reserve.

Nog uit te voeren werken
Deze reserve is ingesteld om beschikbaar gestelde gelden voor projecten die aan het eind van enig boekjaar nog niet zijn afgerond te reserveren voor de afronding in de jaren daarna.

Brandweerkazerne Wormer
Deze reserve is ingesteld om de jaarlijkse kapitaallasten van de opstallen van de brandweerkazerne in Wormer te kunnen dekken, zodat deze niet op de jaarlijkse exploitatie drukken.

Verkiezingen
Middels deze reserve worden onregelmatige uitgaven in de diverse jaren gelijk verdeeld over de jaren. Het ene jaar zijn er immers geen verkiezingen, het volgende jaar zijn het er één of twee. Door deze reserve blijven de jaarlijkse lasten voor de exploitatie gelijk, namelijk het gemiddelde benodigde bedrag.

Opstellen omgevingsplan
Het doel van deze reserve is de pieken in de uitgaven met betrekking tot het opstellen van het omgevingsplan te voorkomen zodat de jaarlijkse lasten voor de exploitatie gelijk blijven.

Sociaal Domein
Het doel van deze reserve is de tekorten binnen het sociaal domein op te kunnen vangen. Zodoende loopt de gemeente minder risico als de uitgaven op het Sociaal Domein hoger uitvallen dan begroot.

Innovatie Sociaal Domein
Deze reserve is een sub-reserve van de reserve 'Sociaal Domein'. Er is besloten een gedeelte (oorspronkelijk €150.000) hieruit af te zonderen en speciaal te bestemmen voor innovatie.

Fonds Volkshuisvesting
Uit deze reserve zijn leningen verstrekt aan de woningstichting in het kader van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting en aan particulieren in de vorm van Startersleningen.

Ontwikkelingsfonds
Het ontwikkelingsfonds is ingesteld om financieel negatieve bouwplannen mogelijk te maken. De reserve is gevormd door financieel positieve bouwplannen te reserveren.

Monumentenzorg
Deze reserve is gecreëerd als buffer om externe adviezen etc. uit te kunnen betalen. In de toekomst zullen wellicht nieuwe objecten onderzocht worden alsook bouwhistorische onderzoeken van bestaande rijks- en provinciale monumenten. Indien er meer subsidie vertrekt wordt dan begroot is, dan zal dit gedekt worden uit deze reserve.

Gymuitrusting gymzalen: 
Tot en met 2023 was er een voorziening voor de gymnastiekinrichting in de gymzalen die de gemeente beheert. Om een voorziening te hebben is het verplicht een beheerplan te hebben. Vanaf 2020 was er geen meerjarenplan (beheerplan) meer. Zonder beheerplan is er geen grond meer om deze voorziening te mogen behouden. Bij de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2023 is er in plaats van deze voorziening een reserve ingesteld. Jaarlijks wordt er een vast bedrag toegevoegd aan deze reserve en worden de werkelijke kosten onttrokken. 

Onderhoud vaarwegen
Deze reserve is bedoeld voor het baggeren van het binnenstedelijk gebied. Omdat dit meestal in de winter gebeurt, en daarom het ene jaar de uitgaven voornamelijk in het 'oude' boekjaar komen, en de volgende keer in het 'nieuwe' boekjaar, is er een aantal jaren geleden voor gekozen het beschikbare budget uit de jaarlijkse exploitatie naar een reserve door te sluizen, zodat er geen pieken en dalen in de werkelijke uitgaven komen.

Fonds duurzaamheidsleningen
Deze reserve is ingesteld voor het verstrekken van duurzaamheidsleningen.

Speelplaatsen
Jaarlijks wordt een regulier bedrag aan deze reserve toegevoegd en de uitgaven van het desbetreffende jaar worden er aan onttrokken. Hierdoor worden schommelingen in de exploitatie voorkomen.

Duurzame vervanging openbare verlichting
In 2015 is door de Raad tot deze reserve besloten om over een periode van 15 jaar de openbare verlichting in zijn geheel te kunnen vervangen door duurzamere verlichting.

Zaanbrug
Deze reserve is bedoeld als dekkingsmiddel voor de afschrijvingslasten van de Zaanbrug. De hoogte van deze reserve moet daarom gelijk zijn aan de werkelijke kosten van de Zaanbrug. Vanaf het jaar volgend op het jaar dat de Zaanbrug gereed is zal elk jaar het gedeelte vrijvallen uit deze reserve wat gelijk is aan de afschrijvingslast van de burg.

Duurzaamheid
De reserve is ingesteld om een bijdrage te leveren aan de ambities gesteld in het Nationale Energieakkoord uit 2013 (16% duurzame opwekking in 2023 en/of 1,5% energiebesparing per jaar). Het Klimaatakkoord uit 2019 is een initiatief van het kabinet en bouwt voort op het Energieakkoord uit 2013. Het doel van het Klimaatakkoord is vermindering van de uitstoot van broeikassen. Concreet ligt er een claim op de gelden in de reserve Duurzaamheid voor de jaarlijkse duurzaamheidsinitiatieven en in het collegeprogramma 2022-2026 is vanaf 2023 een structurele invulling gegeven aan een 2e duurzaamheidsmanager waarvan het jaar 2023 gedekt wordt uit de Duurzaamheidsreserve (€25.000). Ook uit het collegeprogramma 2022-2026 ligt er een claim op deze reserve in verband met het 2e Wijkuitvoeringsplan (€50.000) en de uitbreiding van de energie-infrastructuur (€30.000).

Blijversleningen
Op 14 maart 2017 heeft de raad van de gemeente Wormerland de ‘Verordening Blijverslening Wormerland 2017’ vastgesteld. De Blijverslening is een lening met lage rente aan inwoners van Wormerland om aanpassingen te financieren die de inwoner in staat stelt om langer thuis te blijven wonen.  In ruim zes jaar is er slechts één keer gebruik gemaakt van deze regeling. Wegens dit gebrek aan belangstelling heeft de raad november 2023 (1e begrotingswijziging 2024) deze regeling ingetrokken. Deze reserve bevat €150.631 per eind 2023. Dit was het maximum te verstrekken bedrag dat beschikbaar was voor het verstrekken van blijversleningen. Deze reserve valt vrij in 2024.

Egalisatiereserve leges omgevingsvergunningen
In het Najaarsbericht 2024 is deze reserve opgeheven omdat deze reserve niet voldeed aan de regelgeving van maximale kostendekkendheid. Het spreiden van hoge legesinkomsten over meerdere jaren is niet toegestaan. We moeten dus de baten van de forse projecten in het jaar nemen dat ze opgelegd worden. In de begroting 2025 is deze methodiek al verwerkt en zijn de mutaties op de reserve verwijderd. Er stond echter nog een saldo per 31 december 2023 op de reserve die nu in 2024 ook wordt vrijgegeven (€331.019). 

Bestuurlijke toekomst
Voor het traject 'Bestuurlijke toekomst Wormerland' zijn in het collegeprogramma 2022-2026 gelden gereserveerd voor dit proces. 

Inflatiearmoede
Vooruitlopend op de inhoudelijke uitwerking van regelingen tot bestrijding van inflatiearmoede is in de raad van december 2022 een eerste reservering gedaan door storting van €200.000 in deze reserve 'Inflatiearmoede'. Tot de vaststelling door de raad van de inhoudelijke uitwerking van regelingen om de inflatiearmoede te bestrijden heeft de raad het college de ruimte geboden om uit deze gelden een maatwerkbudget van €50.000 (volgens de regels van de bijzondere bijstand) aan te houden voor om in acute, schrijnende of noodsituaties incidentele inwonersondersteuning te kunnen bieden. Daarnaast zijn ook de ontvangen rijksgelden energietoeslag aan deze reserve toegevoegd en worden de werkelijke energietoeslagen onttrokken uit deze reserve.

Egalisatiereserve voorziening pensioenen wethouders
De verplichte hoogte van de voorziening Pensioenen wethouders fluctueert (door actuariële berekeningen, wijzigingen in rekenrente, wijzigingen in wetgeving rond pensioenleeftijd, toetreden nieuwe wethouders e.d.). Dit zorgt voor schommelingen op de exploitatie. Om begrotingsrust te creëren heeft de raad (juli 2023) een Egalisatiereserve ingesteld en het vrijgevallen bedrag uit de voorziening van 2022 toegevoegd aan deze nieuwe reserve. Het doel van deze reserve is om toekomstige mutaties op de (verplichte) voorziening te egaliseren. 

Veilig wonen (politieke ambtsdragers)
De veiligheid van decentrale bestuurders is een vereiste voor het goed functioneren van het openbaar bestuur. Per 1 oktober 2023 is de werkgeversverantwoordelijkheid voor hun veiligheid daarom verscherpt in een wijziging van de Regeling rechtspositie decentrale politieke ambtsdragers. Ten behoeve van een veilige woonplek krijgen decentrale bestuurders een beveiligingsadvies op maat aangeboden. Gemeenten dienen op basis van de nieuwe regeling het beveiligingsadvies altijd over te nemen en de uitvoering van de veiligheidsmaatregelen te bekostigen. Voor de uitvoering van deze regeling ontvangt de gemeente €7.062 per jaar voor de periode 2023 tot en met 2026 (septembercirculaire 2023). We reserveren deze gelden door ze toe te voegen aan de nieuw in te stellen Reserve ‘Veilig wonen (politieke ambtsdragers)’ (besluit Najaarsbericht 2023, raad dec 2023). De werkelijk gemaakte kosten onttrekken we aan deze reserve.

Collegewissel
Deze reserve is nieuw gevormd in 2023 (raad dec 2023). Het doel van deze reserve is (gedeeltelijke) dekking van kosten bij vertrek/vervanging van collegeleden. De kosten die gepaard gaan met collegewisselingen fluctueren enorm. Per wisseling van collegelid zijn de kosten ook zeer verschillend (afhankelijk van leeftijd vertrekkende leden, ervaring van nieuwe leden en eventuele verhuiskosten). Door het jaarlijks €5.000 toevoegen (vanaf 2024) aan deze reserve worden de kosten van deze wisselingen verspreid over de jaren (begrotingsrust). De kosten die te maken hebben met collegewisselingen worden verantwoord op het product 'College' in Programma 6. Deze kosten mogen volgens raadsbesluit (Najaarsbericht 2023, raad dec 2023) zonder nieuw raadsbesluit gedekt worden uit deze reserve. Daarnaast is er in het Najaarsbericht 2023 een extra reservering gedaan van €100.000 voor personele aangelegenheden en het gebruik van bestaande personele regelingen (vervroegd pensioen). 

Onderhoud beeldende kunst in de openbare ruimte
In november 2019 is het amendement ‘Beeldende kunst’ aangenomen. In dit amendement is aangenomen dat niet bestede onderhoudsgelden gereserveerd blijven en niet zullen vrijvallen in het rekeningresultaat. Tot 2023 reserveerden we deze gelden in de reserve Nog uit te voeren werken. In november 2023 (begrotingsraad) is hiervoor een aparte reserve 'Onderhoud beeldende kunst in de openbare ruimte' voor ingesteld zodat deze reservering beter zichtbaar is.

Bijdrage fietstunnel N515
Bij de overname van circa 52 km wegen van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) in 2024 zijn er gelden meegekomen als bijdrage voor de fietstunnel onder de N515 (€ 87.500)(raadsbesluit 11 juni 2024). Deze gelden zijn toegevoegd in 2024 aan de nieuw gevormde reserve. De gemeente had al een reservering van €70.000 staan voor deze fietstunnel onder de N515 in de Reserve 'Nog uit te voeren werken'. Om alle gereserveerde gelden voor deze fietstunnel bij elkaar te houden zijn deze gelden in 2024 (Najaarsbericht 2024) verplaatst van de Reserve 'Nog uit te voeren werken' naar de nieuwe Reserve 'Bijdrage fietstunnel N515'. 

Bruggen en kunstwerken (HHNK)
Bij de overname van circa 52 km wegen van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) in 2024 zijn er ook gelden meegekomen als bijdrage gepland onderhoud kunstwerken (€280.161). Deze gelden zijn gereserveerd in deze nieuw gevormde reserve (raadsbesluit 11 juni 2024).

Opvang ontheemden
Als we meer of minder (Rijks-)gelden ontvangen dan we kosten maken voor de opvang van ontheemden vereffenen we dit in deze reserve zonder separaat raadsbesluit. Het doel van deze reservering is om niet-declarabele kosten i.v.m ontheemden te kunnen dekken. Over de besteding van deze gelden is wel een raadsbesluit vereist. Deze reserve is ingesteld in de raad van december 2024 (bij het Najaarsbericht 2024).

De reserves waarvan de totale toevoeging of onttrekking groter is dan €25.000 worden hieronder toegelicht:

Het verloop van de voorzieningen in 2024 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

Toelichting per voorziening
Hieronder volgt een toelichting op de aard en reden van iedere voorziening:

Meerjarenonderhoudsplan (MOP) gebouwen
Voor de gemeentelijke panden zijn allemaal afzonderlijke onderhoudsplannen opgesteld. In 2019 zijn deze MOPs geactualiseerd, en hebben op dit moment een looptijd tot en met 2040. Iedere 4 jaar zullen deze MOPs weer opnieuw tegen het licht worden gehouden, en waar nodig budgetten worden bijgesteld.

Bruggen en kunstwerken
Deze voorziening is ingesteld bij de begroting 2018 naar aanleiding van het nieuwe beheerplan Civieltechnische kunstwerken en dient om schommelingen in onderhoudswerkzaamheden te egaliseren. De bruggen en duikers zijn opnieuw geïnspecteerd in 2021. Dit geeft een gewijzigd onderhoudsprogramma 2021-2024 met als resultaat een kostenverhoging vanaf 2021. De gemiddelde onderhoudskosten zijn gestegen met €72.333, van €108.371 naar €180.704 (Kadernota 2021).
Vanaf 2024 is de jaarlijkse toevoeging verder gestegen i.v.m. areaaluitbreiding als gevolg van overname wegenbeheer van het Hoogheemraadschap sinds de zomer van 2024. Hierdoor stijgt de jaarlijkse toevoeging aan de voorziening in 2024 met €85.267 en vanaf 2025 met €170.534 (structureel). De toevoeging conform begroting in 2024 komt hiermee op €265.971. De werkelijk gemaakte kosten in 2024 zijn uit deze voorziening betaald (€98.876).

Voorziening onderhoud wegen (i.v.m. overname beheer van HHNK)
Sinds de zomer van 2024 is het beheer van wegen overgenomen van het Hoogheemraadschap. Voor onderhoud van wegen hebben we bij deze overdracht gelden ontvangen voor wegenonderhoud. Van deze gelden is een voorziening gevormd in 2024. De werkelijk gemaakte kosten in 2024 zijn uit deze voorziening betaald (€161.602).

Pensioenen wethouders
De omvang van deze voorziening dient gelijk te zijn aan de toekomstige pensioenverplichtingen van de huidige en de gewezen wethouders. Dit geldt voor zowel de reeds pensioengerechtigde wethouders als de nog niet pensioengerechtigde wethouders. Hiervoor wordt per persoon door een extern bureau een actuariële waardeberekening opgesteld waarin rekening wordt gehouden met verwachte levensduur, de eventuele partner, de (variabele) pensioengerechtigde leeftijd en de te hanteren rekenrente. Daarmee is zichtbaar voor welk bedrag oud- en zittende wethouders pensioen hebben opgebouwd. Een vertrokken wethouder kan op elk moment verzoeken om de waarde van zijn pensioen over te dragen aan een ander pensioenfonds. Dit maakt de pensioenverplichtingen direct opeisbaar en dienen daarom in een voorziening aanwezig te zijn op grond van het Besluit begroting en verantwoording (BBV). Er zijn ook organisaties die gemeenten de mogelijkheid bieden zich hiervoor te verzekeren. Deze optie zou weliswaar incidentele toevoegingen en onttrekkingen in de voorziening voorkomen, maar zorgt voor een structurele last in de exploitatie en dient dan ook gedekt te worden met structurele baten. Dit laatste is de motivatie om de pensioenverplichting in een voorziening te reserveren en de grote, niet beïnvloedbare, fluctuaties te accepteren. Vanaf 2023 is er een reserve ingesteld om fluctuaties in deze voorziening te egaliseren.

Wachtgelden (voormalig) wethouders
Begin 2022 waren er geen betalingsverplichtingen, daarom was de voorziening leeg. Als gevolg van de verkiezingen in maart 2022 is er een nieuw college gevormd met als gevolg wachtgeldverplichtingen in verband met de vertrekkende collegeleden. Deze voorziening wordt (verplicht) gevormd met de maximale wachtgeldverplichtingen. Wachtgeldverplichtingen zijn afhankelijk van het inkomens van de voormalige wethouders. Periodiek beoordelen we de hoogte van de voorziening en laten we vrijvallen wat de maximale verplichting overschrijdt.

Verlofsparen
Volgens de CAO hebben medewerkers vanaf 2022 de mogelijkheid om opgebouwde bovenwettelijke verlofuren om te zetten naar verlofsparen. Deze verlofspaaruren kunnen op een later moment worden gebruikt om bijvoorbeeld een sabbatical te nemen. Het hebben van deze voorziening is een verplichting.

Vervroegd pensioen (RVU)
Het doel van deze voorziening is te voldoen aan de verplichting om voor personeel die met vervroegd pensioen gaat geld te reserveren. Het besluit om met vervroegd pensioen te gaan moet voor het eind van het jaar liggen. De werkelijke datum van het vervroegd pensioen is niet van belang. We zijn verplicht direct een voorziening te maken voor de gehele looptijd van het vervroegd pensioen (dus tot aan de AOW-gerechtigde leeftijd). 

Egalisatie riolering
Deze voorziening is in 2014 nieuw gevormd, en is ontstaan uit een verplichting van het BBV om deze gelden voortaan in een voorziening beschikbaar te houden in plaats van in een egalisatiereserve. Deze voorziening heeft als doel om de ontvangen rioolheffingen en de daarbij behorende uitgaven voor riolering te egaliseren. Deze gelden mogen niet voor andere zaken worden gebruikt.

Egalisatie afval
Deze voorziening is eveneens in 2014 nieuw gevormd, en is ontstaan uit een verplichting van het BBV om deze gelden voortaan in een voorziening beschikbaar te houden in plaats van in een egalisatiereserve. Deze voorziening heeft als doel om de ontvangen afvalstoffenheffingen en de daarbij behorende uitgaven voor afval te egaliseren. Deze gelden mogen niet voor andere zaken worden gebruikt.

De toevoegingen en onttrekkingen groter dan € 25.000 worden hieronder toegelicht per voorziening:

A. Voorzieningen ter egalisering van de kosten (onderhoudsvoorzieningen)

B. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

C. Voorzieningen voor bijdragen aan toekomstige investeringen waarvoor een heffing wordt geheven

De balanspost 'Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer' bestaat uit langlopende leningen en waarborgsommen. In de tabellen hieronder zijn  de leningen en waarborgsommen gespecificeerd.

Toelichting leningen:
Alle langlopende leningen zijn bij de Bank Nederlandse Gemeenten afgesloten. De totale rentelast voor het jaar 2024 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt: €205.064. 

De Vlottende Passiva zijn gesplitst in de 'Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar' en de 'Overlopende passiva. Hieronder volgen specificaties van beiden.

De vlottende schulden bestaan uit kasgeldleningen, bank- en girosaldi en overige schulden.

Kasgeldleningen
Per eind 2024 hadden we geen kasgeldlening lopen.

Liquide middelen
De post liquide middelen (negatieve banksaldi) is samen met de saldi aan de debetzijde (positieve banksaldi) van de balans uiteengezet in de Liquide middelen onder de Vlottende Activa. Totale negatieve banksaldi per eind 2024 bedroeg €483.

Overige schulden
De post overige schulden betreft facturen die betrekking hebben op 2024 maar begin 2025 zijn betaald. Hieronder volgt een uitsplitsing van de overige schulden in crediteuren, schulden aan openbare lichamen, te betalen pensioenpremies, te betalen belastingen en sociale premies.

Overige Vooruitontvangen bedragen die t.b.v. de volgende begrotingsjaren komen
Hieronder vallen voornamelijk de vooruitontvangen voorschotten op projecten.

*In de jaarrekening 2023 stonden deze op de balanspost 'Overige vooruitontvangen bedragen die t.b.v. de volgende begrotingsjaren komen'. Vanaf 2024 zijn deze ondergebracht in de balanspost 'I.v.m. voorfinanciering uitk. met specifiek doel: ontvangen van het Rijk'.

Voorschotbedragen ontvangen van Europese, Rijks- en overige Nederlandse overheidslichamen 
In onderstaande tabellen ziet u een overzicht van voorschotten die we van diverse overheidsinstellingen hebben ontvangen. Deze gelden mogen we nog uitgeven of moeten worden terugbetaald in de komende begrotingsjaren. Deze voorschotten zijn onderverdeeld in 3 categorieën: de Europese Unie, Rijksoverheden en Overige Nederlandse overheden. Dit zijn allen uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel.

*In de jaarrekening 2023 stonden deze op de balanspost 'Overige vooruitontvangen bedragen die t.b.v. de volgende begrotingsjaren komen'.

*Specifieke uitkering Sport: de beginbalans 2024 was 'nog te ontvangen van het Rijk', dus is verantwoord op de activakant van de balans. Het eindsaldo van 2024 is een 'nog te betalen aan het Rijk' en is daarom verantwoord op passivazijde van de balans.

Verplichtingen die een volgend jaar tot betaling komen
Hieronder vallen de transitorische lasten (zaken waarvoor we in 2025 nog facturen verwachten, van zaken die in 2024 zijn uitgevoerd), de transitorische rente (rente over het jaar 2024, welke we in 2025 moeten betalen) en de overige nog te betalen kosten. Hieronder volgt een uitsplitsing van deze balanspost.

Aan de passivazijde van de balans is buiten de balanstelling het bedrag vermeld waarvoor aan diverse rechtspersonen borgstellingen of garantstellingen zijn verleend, als ook de langlopende contracten van materiële omvang.

De gewaarborgde geldleningen zijn als volgt samengesteld:

Er zijn in 2024 geen betalingen door de gemeente Wormerland verricht in verband met deze garantstellingen.

Langlopende contracten van materiële omgang

Hieronder volgt een overzicht van langlopende contracten van substantiële aard. Dit overzicht is niet uitputtelijk.

Hieronder ziet u een overzicht van de investeringskredieten. 

Onderstaand treft u een overzicht aan van de baten en lasten, samengevat per programma. De verschillen tussen realisatie en begroting zijn verklaard bij de programmaverantwoording.