Programma 3 - Sociaal domein

Wat is onze visie?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Wat is onze visie?

Iedereen in Wormerland mag en kan meedoen, dat is de ambitie van het programma Sociaal Domein. We werken aan bestaanszekerheid, gezond leven en opgroeien en aan maatschappelijke ondersteuning met daar waar mogelijk zorg op maat.
Het is belangrijk dat onze inwoners verbonden (kunnen) zijn met de samenleving en zich gesteund voelen bij het vervullen van zorgtaken. In de dorpsgemeenschappen gaat veel zorg naar elkaar uit. Wie zorg of hulp nodig heeft, krijgt zo snel mogelijk – en zo nodig op maat – een goede oplossing. We zorgen ervoor dat inwoners die ondersteuning nodig hebben dit gemakkelijk en dichtbij vinden. We sluiten aan bij de leefwereld van inwoners om bij hun situatie passende ondersteuning te kunnen bieden. Integraal beleid en een goed op elkaar afgestemde uitvoering zijn hiervoor essentieel. Het gaat dan niet alleen om de wettelijke taken binnen het sociaal domein, maar ook om de samenhang met bijvoorbeeld sport, cultuur, onderwijs, omgeving en economie.

We ontwikkelen een integraal beleidskader met vier centrale thema’s. Dit werken we in de komende jaren uit om de voorwaarden te scheppen voor een integrale uitvoering:

1.    Voor en met elkaar
Dit thema richt zich op ondersteuning van de sociale betrokkenheid van de dorpsgemeenschappen, op zo goed en lang mogelijk thuis kunnen wonen van kwetsbare inwoners, en op mantelzorgondersteuning.

2.    Iedereen kan meedoen
Dit thema richt zich onder andere op armoede- en schuldenproblematiek en op het verlichten van eenzaamheid.

3.    De kracht van preventie
Dit thema richt zich op het bevorderen van een gezonde leefstijl en op een sterke basis voor jeugd.

4.    Passende ondersteuning en zorg
Dit thema richt zich op de ontwikkeling van passende hulp voor inwoners, de ontwikkeling van de Integrale Toegang en samenwerking met onze partners.

Programma 3: Doelenboom
Thema Doel Acties 2024
P3 1. Voor en met elkaar P3 1.1 Ons aanbod effectiever maken door te sturen op resultaat en in te zetten op preventie 1.1.1 - Subsidies verhogen met meer dan inflatie (Kadernota 2024)
P3 1.2 Ondersteunen lang thuis wonen 1.2.1 - Aanpak wachtlijsten hulp in de huishouding
1.2.2 - Opstellen woonzorgvisie
P3 2. Iedereen kan meedoen P3 2.1 Inflatiearmoede bestrijden 2.1.1 - Plan armoede afronden
P3 2.2 Aanpak laaggeletterdheid 2.2.1 - Regionale aanpak plan van aanpak laaggeletterdheid vaststellen.
P3 2.3 Schuldenproblematiek aanpakken 2.3.1 - Beleidsplan schuldhulpverlening t/m 2025 vaststellen
P3 2.4 Verlichten van eenzaamheid 2.4.1 - Voortzetten van preventieve huisbezoeken inclusief extra aandacht voor valpreventie vanaf 2023 gecombineerd
P3 2.5 Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt 2.5.1 - Regionaal harmoniseren en actualiseren Social Return On Investment 2023-2025
2.5.2 - Implementatie breed offensief
2.5.3 - Versterken regionale samenwerking met de arbeidsmarktregio
P3 2.6 Toepassen menselijke maat 2.6.1 - Maatwerkondersteuning met financiële middelen uit de toeslagenaffaire
P3 3. Preventie P3 3.1 Bevorderen gezonde leefstijl 3.1.1 - Sportakkoord 2022 loopt tot 2026
P3 3.2 Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd 3.2.1 - Inzet gezinscoaches verbreden
3.2.2 - Voeren van maatschappelijk debat van speciaal naar normaal
3.2.3 - Ondersteunen van medeopvoeders
3.2.4 - Inzetten buurtgezinnen
3.2.5 - Effectieve inzet van middelen
P3 4. Passende zorg en ondersteuning P3 4.1 Mantelzorg ondersteunen 4.1.1 - We gaan vanaf 2024 het respijthuis structureel voortzetten
4.1.2 - We gaan vanaf 2024 buddy's voor mensen met dementie werven en opleiden
4.1.3 - Dementievriendelijke gemeente worden.
4.1.4 - Beschermd wonen van Zaanstad naar WL 2023 Loopt tot 2026, wet is uitgesteld.
P3 4.2 Jeugdhulp 4.2.1 - Hervormingsagenda jeugd
4.2.2 - Overgang jeugdwet 2024 2025
4.2.3 - Evaluatie Jeugdteam en voorbereiding aanbesteding
P3 5. Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein P3 5.1 Integraal werken binnen de beleidsdomeinen 5.1.1 - Uitvoeren van beleidsnota ‘koers sociaal domein’
HEBBEN WE DE GEPLANDE DOELEN UIT DE BEGROTING 2024 GEREALISEERD?

P3 1. Voor en met elkaar

Terug naar navigatie - P3 1. Voor en met elkaar - Toelichting

Veel inwoners voelen zich met elkaar verbonden en zien naar elkaar om. Dit noemen we ook wel sociale betrokkenheid. Deze betrokkenheid en het behouden ervan of zelfs het vergroten, is belangrijk. Als mensen elkaar kennen en zich met elkaar verbonden voelen, is de kans groter dat zij rekening willen houden met en zich willen inzetten voor elkaar. Met een goede sociale betrokkenheid snijdt het mes aan twee kanten. Je verbonden voelen met je naasten draagt bij aan mentale gezondheid. Bij een groep horen en sociale contacten hebben, vinden veel mensen fijn. En het kan eenzaamheid tegengaan. Daarnaast kan verbondenheid een laagdrempelig vangnet vormen met oog voor elkaar.


De drie speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van de onderlinge sociale betrokkenheid
•    Inwoners kunnen zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen
•    Versterken mantelzorgondersteuning

Onze doelen voor 2024

Terug naar navigatie - P3 1. Voor en met elkaar - Onze doelen voor 2024

P3 1.1 Ons aanbod effectiever maken door te sturen op resultaat en in te zetten op preventie

Terug naar navigatie - P3 1. Voor en met elkaar - Onze doelen voor 2024 - P3 1.1 Ons aanbod effectiever maken door te sturen op resultaat en in te zetten op preventie

Veel inwoners voelen zich met elkaar verbonden en zien naar elkaar om. Dit noemen we ook wel sociale betrokkenheid. Deze betrokkenheid en het behouden ervan of zelfs het vergroten, is belangrijk. Als mensen elkaar kennen en zich met elkaar verbonden voelen, is de kans groter dat zij rekening willen houden met en zich willen inzetten voor elkaar.

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 1.2 Ondersteunen lang thuis wonen

Terug naar navigatie - P3 1. Voor en met elkaar - Onze doelen voor 2024 - P3 1.2 Ondersteunen lang thuis wonen

De gemeente ondersteunt inwoners in het faciliteren om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Dit is het hoofddoel van de Wet maatschappelijke ondersteuning van 2015. De gemeente doet dit op twee manieren. 1. via de maatwerkvoorzieningen waarvoor een indicatie nodig is (dagbesteding, begeleiding, hulp bij het huishouden, hulpmiddelen, woningaanpassingen, trapliften, aanvullend openbaar vervoer, enzovoorts). 2. Via voorliggende voorzieningen (mantelzorgondersteuning, inzet vrijwilligers, tafeltje dekje, Belbus, enzovoorts). Deze voorliggende voorzieningen worden meestal door de welzijnsorganisaties georganiseerd.

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2. Iedereen kan meedoen

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Toelichting

Mee kunnen doen heeft te maken met thema 1: ‘Voor en met elkaar’. Het vraagt om verbindingen tussen inwoners onder elkaar en tussen (maatschappelijke) organisaties en inwoners waarbij men respect heeft voor elkaar, naar elkaar omkijkt en voor elkaar zorgt. We gaan uit van inwoners die er zelf voor kunnen zorgen dat ze meedoen. Maar we weten dat er soms (tijdelijk) grenzen zitten aan de zelfredzaamheid. We weten ook dat niet alle problemen te voorkomen of op te lossen zijn en dat er mensen zijn die te maken hebben met een beperking. Ook zijn er mensen die niet volledig zichzelf kunnen zijn omdat anderen ze dan niet accepteren. Daarom zetten wij ons in voor inwoners die, op sommige gebieden, niet of niet volledig mee kunnen doen. 

Het kan bijvoorbeeld gaan om bemiddeling naar passend werk, het (beter) leren lezen en schrijven, een openbare ruimte geschikt maken voor rolstoelen of een bijdrage leveren aan de acceptatie van diversiteit in seksualiteit en gender.
De twee speerpunten zijn:
•    Het ondersteunen van inwoners die (tijdelijk) financieel niet zelfredzaam zijn en/of schulden hebben.
•    Effectieve aanpak van eenzaamheid.

Onze doelen voor 2024

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024

P3 2.1 Inflatiearmoede bestrijden

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.1 Inflatiearmoede bestrijden

De hoge inflatie is over de afgelopen periode wel gedaald maar het aantal mensen (en kinderen) die in armoede verkeren stijgt nog steeds. De belangrijkste oorzaken zijn nog steeds de hoge energieprijzen en de stijging van de kosten van levensmiddelen. Dit raakt de mensen met een laag inkomen extra hard. Bovendien wonen mensen met lagere inkomens vaker in slechter geïsoleerde huurwoningen: dat betekent meer stoken om het warm te houden. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2.2 Aanpak laaggeletterdheid

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.2 Aanpak laaggeletterdheid

Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruiken van een computer of smartphone. In het dagelijks leven moeten mensen vaak lezen, schrijven, rekenen of omgaan met de computer. Een gebrek aan basisvaardigheden kan grote nadelen hebben. Met de arbeidsmarktregio is in 2020 een regionaal plan Aanpak Laaggeletterdheid opgesteld. Wij maken samen met het onderwijs en de bibliotheek, een lokale vertaling van dit plan waarin taalstimulering op het werk en binnen het gezin centraal staat. Ook het herkennen van laaggeletterdheid door hulp- en dienstverleners krijgt aandacht.

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2.3 Schuldenproblematiek aanpakken

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.3 Schuldenproblematiek aanpakken

We willen dat inwoners die onder de armoedegrens leven en/of schulden hebben weer grip krijgen op hun situatie, volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving en uiteindelijk (weer) zelfredzaam worden. We werken aan het voorkomen van schulden en armoede onder inwoners, met speciale aandacht voor jongeren. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2.4 Verlichten van eenzaamheid

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.4 Verlichten van eenzaamheid

Eenzaamheid overkomt jong en oud. Eenzaamheid komt in lichte of sterke mate voor. Je kunt je af en toe eenzaam voelen of voor lange tijd. Hoe eenzaamheid voelt en wat het met je doet, is voor iedereen anders. Een veelgebruikte definitie van eenzaamheid is: ‘’het subjectief (persoonlijk) ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties’’. Het kan dus gaan om het aantal contacten en/of de kwaliteit van de contacten. Bestrijding van eenzaamheid ligt op twee domeinen: volksgezondheid en welzijn. De eerste is belegd bij GGD ZaWa en de tweede is belegd bij Welzijn Wonen Plus. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2.5 Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.5 Stimuleren van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Het stimuleren van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt geschiedt met ondersteunende maatregelen die als doel hebben mensen actief en naar vermogen te laten participeren in de arbeidsmarkt. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 2.6 Toepassen menselijke maat

Terug naar navigatie - P3 2. Iedereen kan meedoen - Onze doelen voor 2024 - P3 2.6 Toepassen menselijke maat

Het gaat met name om het bewustzijn te vergroten bij zowel diegenen die de regelgeving uitvoeren als bij diegenen die het beleid opstellen. De aanbevelingen uit het rekenkamercommissierapport ‘Voor de inwoners’ nemen we hierin mee. Daarnaast worden organisatiebreed ambassadeurs getraind in het toepassen van de doorbraakmethode door instituut publieke waarden.

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 3. Preventie

Terug naar navigatie - P3 3. Preventie - Toelichting

Het is belangrijk dat we problemen zoveel mogelijk voorkomen. Of dat ze zo klein mogelijk blijven en/of in een vroeg stadium worden gesignaleerd. Dit is goed voor de inwoner(s) waar het om gaat. Maar ook voor de samenleving. Volgens een rapport van de VNG zitten hier drie gedachten achter:
•    Preventie is efficiënter en goedkoper dan achteraf problemen oplossen.
•    In een inclusieve samenleving kunnen alle inwoners meedoen. Preventief werken helpt daarbij.
•    De maatschappij kan er last van hebben als iemand zich niet volgens de geldende normen gedraagt.
De gemeente werkt onder meer samen met inwoners, vrijwilligers, het onderwijs en professionele hulpverleners aan preventie.
De twee speerpunten zijn:
•    Het bevorderen van een gezonde leefstijl.
•    Een sterke basis voor de jeugd.

Onze doelen voor 2024

Terug naar navigatie - P3 3. Preventie - Onze doelen voor 2024

P3 3.1 Bevorderen gezonde leefstijl

Terug naar navigatie - P3 3. Preventie - Onze doelen voor 2024 - P3 3.1 Bevorderen gezonde leefstijl

Bij een gezonde leefstijl denken wij aan gezond eten, goed voor jezelf zorgen, voldoende bewegen, sociale contacten en een zinvolle besteding van je dag hebben. Met een gezonde leefstijl kun je de gezondheid beïnvloeden. Daarbij is gezondheid meer dan ‘niet ziek zijn’. Gezondheid gaat ook over veerkracht, meedoen in de maatschappij, zingeving van het leven en over de omgeving waarin je leeft. Inwoners zijn zelf verantwoordelijk voor hoe ze leven. Maar ook de maatschappij heeft belang bij mensen met een gezonde leefstijl. Zo vergroot een gezonde leefstijl het mee kunnen doen in de maatschappij. En het verlaagt de maatschappelijke kosten (bijvoorbeeld zorgkosten en uitkeringen).

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 3.2 Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Terug naar navigatie - P3 3. Preventie - Onze doelen voor 2024 - P3 3.2 Jeugdhulp; een sterke basis voor de jeugd

Een sterke basis wil zeggen: een omgeving waarin kinderen gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. Uiteraard met hun ouders. Maar er zijn allerlei medeopvoeders. Bijvoorbeeld, familie, buren, kinderopvangmedewerkers, leerkrachten, jongerenwerkers, en cultuur- en sportbegeleiders. Samen zorgen zij voor een sterke basis waar kinderen, jongeren en hun ouders gestimuleerd worden. En gesteund als het even wat moeilijker is. Het versterken van de sociale basis is opgenomen als opgave in de hervormingsagenda jeugd en een meerjarenplan wat niet alleen jeugd betreft maar het gehele sociaal domein bestrijkt. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 4. Passende zorg en ondersteuning

Terug naar navigatie - P3 4. Passende zorg en ondersteuning - Toelichting

Vrijwel alle inwoners hebben op een bepaald moment in hun leven behoefte aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Inwoners die niet in staat zijn om dit te organiseren, worden geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing.

Het ontvangen van passende ondersteuning klinkt simpel. Maar hier zit een hele wereld achter. Het is belangrijk om te bepalen hoe je denkt over en kijkt naar deze ondersteuning. Dit zorgt ervoor dat we allerlei verschillende processen inrichten volgens dezelfde doelen en uitgangspunten. Onderstaande punten zijn hierbij voor ons heel belangrijk. Ze gelden voor de gemeentelijke processen (bijvoorbeeld beleidsontwikkeling, dienstverlening en inkoop). Maar ook voor de werkzaamheden van onze partners waarmee wij een inkoop- of een subsidierelatie hebben.

De twee speerpunten zijn:
•    Het bieden van passende ondersteuning volgens onze visie.
•    Een soepele overgang van 18- naar 18+.

Onze doelen voor 2024

Terug naar navigatie - P3 4. Passende zorg en ondersteuning - Onze doelen voor 2024

P3 4.1 Mantelzorg ondersteunen

Terug naar navigatie - P3 4. Passende zorg en ondersteuning - Onze doelen voor 2024 - P3 4.1 Mantelzorg ondersteunen

In de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat de ondersteuning van mantelzorgers als wettelijke taak genoemd. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 4.2 Jeugdhulp

Terug naar navigatie - P3 4. Passende zorg en ondersteuning - Onze doelen voor 2024 - P3 4.2 Jeugdhulp

Jongeren en hun gezinnen kunnen op een bepaald moment in hun leven behoefte hebben aan ondersteuning. Zij weten dit meestal voor zichzelf en elkaar te organiseren door het in schakelen van hun eigen netwerk en/of professionele hulp- en zorgverleners. Wanneer het niet lukt om dit zelfstandig te organiseren, worden zij geholpen bij het vinden en mogelijk ook bij het krijgen van een passende oplossing. Samen met de jongere en het gezin wordt de hulpvraag in beeld gebracht. Er is een aanbod aan lokale, vrij toegankelijke voorzieningen. Wanneer dit niet toereikend is, is er specialistische jeugdhulp. De behoefte aan ondersteuning loopt soms door tot na het bereiken van 18-jarige leeftijd. Hier ondersteunen wij bij indien nodig op maat. 

Geplande acties voor 2024 met het behaalde restultaat

P3 5. Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein

Terug naar navigatie - P3 5. Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Toelichting

In 2023 is er een nieuw plan voor het sociaal domein vastgesteld. Dit gaat om het integraal beleidskader - Koers sociaal domein 2023-2026 ‘Samen voor elkaar’. In dit plan staan de aandachtspunten van de gemeente voor het sociaal domein beschreven en laten we zien hoe we dit domein vorm willen geven. De verbinding met de inwoners staat voorop en we bekijken vraagstukken steeds meer in samenhang. Veel heeft met elkaar te maken. 

•    We willen een betere dienstverlening leveren: digitaal en fysiek
•    Onze inwoners, ondernemers en organisaties worden sneller geholpen en de systemen zijn daarin faciliterend

Onze doelen voor 2024

Terug naar navigatie - P3 5. Verbeteren dienstverlening Sociaal Domein - Onze doelen voor 2024

Wat heeft het gekost?

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Wat heeft het gekost?
Exploitatie Rekening 2023 Begroting 2024 incl.wijz. Rekening 2024 Afwijking budget 2024
Lasten
140 Integrale aanpak sociaal domein 18.898 85.224 46.417 -38.807
150 Inkomensvoorziening 4.247.893 3.998.512 4.716.455 717.943
152 Armoedebeleid 1.102.887 1.270.680 1.187.114 -83.566
155 Sociale werkvoorziening 92.573 78.401 134.662 56.261
157 Participatiebudget 444.481 712.774 734.383 21.609
163 Volksgezondheid 0 1.052.492 1.050.365 -2.127
164 Wet maatschappelijke ondersteuning 5.139.246 5.038.548 5.627.355 588.807
170 Oekraine crisis 2.368.791 4.485.611 1.867.134 -2.618.477
181 Jeugd specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp) 4.525.350 3.804.637 4.682.887 878.250
182 Jeugdhulp Lokaal (vrij toegankelijke hulp) 1.815.004 1.677.868 1.604.723 -73.145
183 Zorg en veiligheid 0 206.146 208.144 1.998
285 Kwijtschelding gemeentebelastingen 1.937 1.089 2.333 1.244
Totaal Lasten 19.757.060 22.411.982 21.861.971 -550.011
Baten
150 Inkomensvoorziening 3.319.366 3.452.649 3.858.800 406.151
152 Armoedebeleid 33.875 32.348 8.289 -24.059
157 Participatiebudget 275.508 368.962 457.898 88.936
163 Volksgezondheid 0 279.937 279.937 0
164 Wet maatschappelijke ondersteuning 122.317 115.423 347.964 232.541
170 Oekraine crisis 5.332.930 4.485.611 3.226.168 -1.259.443
Totaal Baten 9.083.995 8.734.930 8.179.055 -555.875

Verschillenanalyse

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Verschillenanalyse

Hieronder leest u een toelichting van de verschillen groter dan €25.000 van de producten ten opzichte van de (geactualiseerde) begroting 2024.

Product Verschil Baten/Lasten
Toelichting
140 Integrale aanpak sociaal domein

€38.807
(voordeel)

lasten

De in 2024 ontvangen rijksgelden voor het Robuust rechtbeschermingssysteem zijn niet uitgegeven. Deze gelden zijn onderdeel van de zogenaamde POK-middelen (Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag). Daarnaast is er op het budget voor 'Systeemleren en verst.onderst.wijkteams' €17.145 overgebleven.

150 Inkomensvoorziening

 €717.943
(nadeel)

lasten

In 2024 heeft de trend die zich al in 2023 aftekende, zich verder voortgezet. De instroom in de bijstand blijft toenemen en de toegenomen inzet van loonkostensubsidies leidt tot verdere druk op de budgetten. Bovendien dragen de periodieke bijstandsindexaties ook bij aan de kostenstijging, omdat de bijstandsuitkering structureel meegroeit met het minimumloon (totale stijging van 6,97% in 2024 van het minimumloon).

€406.151
(voordeel)

baten

De verhoging van de rijksvergoedingen WWB, IOAZ en LKS hebben als reden dat het Rijk met terugwerkende kracht de rijksbijdrage vaststelt. Daar we in 2023 aanzienlijk meer hebben uitgegeven aan bijstand, loonkostensubsidie en IOAW is de rijksvergoeding hoger voor 2024.

152 Armoedebeleid

€83.566
(voordeel)

lasten

Energietoeslag
Deze overschrijding bestaat uit een voordeel op de betaalde energietoeslag aan inwoners met een laag inkomen. De kosten waren €28.800 lager dan begroot. Deze kosten worden onttrokken aan de reserve armoedebeleid en hebben daarom geen effect op het rekeningsaldo.

Bijzondere bijstand
Het verstrekken van energietoeslag als eenmalige financiële prikkel heeft als neveneffect een voordeel op het budget incidentele bijstand. Een aantal inwoners hebben met deze financiële impuls naast hun energiekosten ook andere onvoorziene kosten kunnen betalen. Hierdoor hebben ze geen beroep hoeven doen op bijzondere bijstand. Dit verklaart de afname van de uitgaven aan bijzondere bijstand. 

€24.059
(nadeel)

baten

Er is in 2024 aanzienlijk minder teruggevorderd aan bijstand. Een verklaring hiervoor is dat er aanzienlijk minder bijstand in de vorm van een lening wordt verstrekt, waardoor terugvordering niet meer noodzakelijk is.

155 Sociale werkvoorziening

€56.261
(nadeel)

lasten

Er is een significante stijging in de loonkosten aan Werkom. Dit heeft twee oorzaken. Ten eerste zorgt de jarenlange verhoogde instroom van mensen in de bijstand tot meer aanmeldingen bij Werkom. Een andere oorzaak van deze stijging is dat er meer ambtelijke capaciteit op arbeidsbemiddeling is.

157 Participatiebudget

€88.936
(voordeel)

baten

Dit betreft hoofdzakelijk de afrekening van de specifieke uitkering voor inburgering 2022 en 2023.

164 Wet maatschappelijke ondersteuning

€588.807
(nadeel)

lasten

De babyboomgeneratie is de groep mensen die geboren is tussen 1945 en 1955. Van deze relatief grote groep wordt de eerste lichting in 2025 80 jaar. 80 jaar is de leeftijd dat veel mensen extra zorg nodig hebben. Door dit effect van vergrijzing zullen de kosten in 2024 en ook de jaren erna systematisch blijven stijgen.

€232.541
(voordeel)

baten

De inkomsten zijn hoger dan begroot. De voornaamste oorzaak hiervan is dat we in 2022 en 2023 PGB hebben betaald welke Zaanstad betaald had moeten worden. Dit hebben we in 2024 terugontvangen van de gemeente Zaanstad (€212.000). Daarnaast ontvingen we meer eigen bijdrage WMO (€18.000)

170 Oekraïnecrisis

€1.359.034
(voordeel)

lasten/baten

Bij het product 'Oekraïnecrisis' salderen we bij de verklaring van het verschil de lasten en de baten. We maken in deze toelichting onderscheid in de declaratie van de kosten voor opvang, leefgeld en transitiekosten. 

Opvangkosten
Vanaf het begin dat de vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland aankwamen, zorgden we direct voor opvang. Voor de opvangkosten (zoals leefgelden, huur, energie...enz) ontvangen we een normbedrag per beschikbaar bed per nacht van het rijk. De opvang hebben we relatief goedkoop kunnen organiseren in 2022, 2023 en 2024. We ontvingen meer rijksgelden dan we kosten hadden. Het overschot van 2022 en 2023 is bij de bestemming van het rekeningresultaat van 2023 conform raadsbesluit in de Algemene Reserve gestort. Bij het Najaarsbericht 2024 (raad dec 2024) is een nieuwe reserve Opvang ontheemden ingesteld om toekomstige niet-declareerbare kosten voor opvang van ontheemden uit te kunnen dekken. Conform dat besluit is het overschot aan Oekraïnegelden van 2024 (€1.359.034) in deze reserve gestort. Dit betekent dat dit overschot geen effect heeft op het rekeningresultaat 2024.

Leefgeld
Ontheemden uit Oekraïne ontvangen leefgeld (voor eten, kleding en andere persoonlijke uitgaven). Tot en met 2023 moesten gemeenten deze leefgelden uit het normbedragen betalen. Vanaf 2024 worden deze gelden apart afgerekend met het rijk. De betaalde leefgelden zijn 100% declarabel en hebben geen effect op het rekeningresultaat. 

Transitiekosten
Transitiekosten zijn kosten gemaakt die gemaakt worden voor het geschikt maken of realiseren van gebouwen voor de opvang van ontheemden, zoals de woonunits op de Poelweg. Deze transitiekosten zijn 100% declarabel en hebben geen effect op het rekeningresultaat.

181 Jeugd specialistisch (niet vrij toegankelijke hulp)

€878.250
(nadeel)

lasten

We zien een forse overschrijding van de gemaakte kosten in 2024 ten opzichte van de begroting. We kunnen deze kosten nu nog niet duiden. We komen in een later raadsbericht bij u terug met de cijfers achter deze stijging. Ook zullen we een klankbordgroep plannen om vragen over de cijfers te beantwoorden. 

182 Jeugd Lokaal (vrij toegankelijke hulp)

€73.145
(voordeel)

lasten

Bij het uitvoeren van het kostprijsonderzoek i.v.m. de aanbesteding van het Jeugdteam bleek dat er dubbele kosten waren begroot voor coördinatie van het jeugdteam. Deze kosten zijn niet gefactureerd in 2024. Dit is de grootste oorzaak van het voordeel in 2024 op het product 'Jeugd Lokaal' (€44.413). 
Daarnaast is er in 2024 minder gebruik gemaakt van de inzet van familiegroepsplannen. Deze ontwikkeling volgen we en stellen indien nodig het budget in 2025 bij naar beneden.
Tot slot zijn er voor de uitvoering van de lokale actielijnen van de hervormingsagenda zijn er in 2024 acties uitgezet die doorlopen en pas in 2025 worden gefactureerd.

 

Reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Reserves
Stand reserves per 31-12 Rekening 2023 Begroting 2024 incl. wijz. Rekening 2024
Bestemmingsreserve Opvang Ontheemden - - 1.359.003
Bestemmingsreserve Inflatiearmoede 776.555 321.867 356.105
Bestemmingsreserve Sociaal Domein - 500.000 -
Bestemmingsreserve Innovatie Sociaal Domein (onderdeel van Reserve Sociaal Domein) 85.130 35.130 35.130
Totaal reserves 861.685 856.997 1.750.239
11-aug-2025

Toelichting reserves

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Toelichting reserves

Reserve Inflatiearmoede
In de decemberraad 2022 is deze reserve ingesteld waaraan toen, vooruitlopend op de inhoudelijke uitwerking van besteding van deze gelden, €200.000 is toegevoegd. Vervolgens heeft het college via 2 amendementen de bevoegdheid gekregen om hiervan tot een bedrag van €50.000 aan maatwerkbudget uit te kunnen geven om (financiële) ondersteuning te kunnen bieden aan inwoners en aan sociaalmaatschappelijke activiteiten, organisaties en instellingen.

Daarnaast zijn er in 2023 en 2024 (rijks-)gelden voor de energietoeslag toegevoegd aan deze reserve. In 2024 waren de te betalen energietoeslagen begroot op €450.000. De werkelijke energietoeslagen in 2024 waren €421.200. Deze werkelijke energietoeslagen zijn onttrokken aan de reserve.  Er wordt €28.800 minder uit de reserve gehaald dan begroot voor energietoeslag. Vanaf 2025 zijn er geen gelden meer gereserveerd voor energietoeslagen en is deze reserve beschikbaar voor de uitvoering van het Armoedebeleidsplan welke de raad in 2024 heeft vastgesteld.

In 2024 zijn ook de werkelijke kosten voor het 'Noodfonds Inflatiearmoede' onttrokken (€19.562). Deze kosten waren begroot op €25.000. Er wordt hierdoor dus €5.438 minder uit de reserve gehaald dan begroot voor 'Noodfonds Inflatiearmoede'.

Reserve Sociaal Domein
Conform het besluit bij de Jaarrekening 2019 wordt het saldo tussen begrote en werkelijke kosten van het Sociaal domein vereffend in de reserve Sociaal domein. Hierdoor loopt de gemeente minder risico als de uitgaven op het Sociaal Domein hoger uitvallen dan begroot. 

Per eind 2023 was deze reserve leeg. De raad heeft op 9 juli 2024 (bij de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2023) €500.000 toegevoegd aan de reserve Sociaal domein.  In 2024 is deze €500.000 weer uit de reserve gehaald ter gedeeltelijke dekking van het tekort in 2024 op het Sociaal domein. Het tekort op het Sociaal Domein in 2024 is €1.151.023. Dit tekort op het Sociaal Domein is niet gelijk aan het tekort van Programma 3. De baten en lasten die al met andere reserves zijn vereffend tellen daarin niet mee. Zo tellen verschillen als gevolg van Inflatiearmoede en de Oekraïnecrisis niet mee omdat deze elk met hun eigen reserve zijn vereffend.

Reserve Innovatie Sociaal Domein
Deze (sub)reserve maakt deel uit van de reserve Sociaal Domein. Dit saldo is niet meer vrij besteedbaar want de raad heeft in de begrotingsraad in november 2023 (1e begrotingswijziging 2024) deze reserve volledig ingezet ten behoeve van de Hervormingsagenda jeugd (€50.000 in 2024 en €35.130 in 2025). In 2024 is €50.000 onttrokken.

Kengetallen

Terug naar navigatie - Programma 3 - Sociaal domein - Kengetallen

Dit zijn de verplichte indicatoren vanuit de BBV.  

Omschrijving Rekening 2023 Begroting 2024 Rekening 2024
Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15-64 jaar (Bron: LISA) n.b. 520 n.b.
% Jongeren met een delict voor rechter in de leeftijd 12-21 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in Tel)* n.b. 1 n.b.
% Kinderen in uitkeringsgezin tot 18 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in Tel)* n.b. n.b.* n.b.
% netto arbeidsparticipatie van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking (Bron: CBS) n.b. 73% n.b.
% werkeloze jongeren in de leeftijd 16-22 jaar (Bron: Verwey Jonker Instituut – Kinderen in Tel)* n.b. n.b.* n.b.
Aantal personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners (Bron: CBS) n.b. 250 n.b.
Aantal lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners in de leeftijd van 15-64 jaar (Bron: CBS) n.b. 0,88** n.b.
% jongeren met jeugdhulp van alle jongeren tot 18 jaar (Bron: CBS) n.b. 13 n.b.
% jongeren met jeugdbescherming van alle jongeren tot 18 jaar (Bron: CBS) n.b. ,07* n.b.
% jongeren met jeugdreclassering van alle jongeren in de leeftijd van 12-23 jaar (Bron: CBS) n.b. n.b.* n.b.
Aantal cliënten met maatwerkarrangement WMO per 10.000 inwoners (Bron: GMSD) 360 n.b. 380

*Merendeel van de cijfers vanuit het CBS is voor 2022 en 2023 nog niet beschikbaar
**Cijfers van CBS wijken af doordat onze administratie voor re-integratie niet volledig gekoppeld is aan het CBS.