Aanbiedingsbrief
Aan de raad van Wormerland,
In de Kadernota 2025-2028 is afgesproken om in het kader van Duurzaam Begrotingsevenwicht de Begroting 2025-2028 met een eerste begrotingswijziging in samenhang in november 2024 aan de gemeenteraad voor te leggen. Deze aanbiedingsparagraaf slaat op de conceptbegroting 2025-2028. In deze begroting zijn de onontkoombare uitgaven uit de Kadernota verwerkt. In de brief bij de eerste begrotingswijziging gaan wij nader in op de verdere uitgaven, m.n. de al eerder inzichtelijke noodzakelijke en wenselijke uitgaven vanuit de kadernota en uitgaven die sinds de vaststelling van de kadernota in zicht kwamen en de voorstellen vanuit het Duurzaam Begrotingsevenwicht.
Alle gemeenten hebben te maken met financiële problemen als gevolg van keuzes die het Rijk maakt. Gemeenten krijgen steeds meer taken vanuit het Rijk, maar minder inkomsten. De gemeenten staan met hun rug tegen de muur. Dit heeft ook gevolgen voor de begroting van de gemeente Wormerland. Daarom is het college van Wormerland in april 2024 met het project Duurzaam Begrotingsevenwicht gestart. Het doel is het in balans brengen van taken die we (wettelijk) moeten uitvoeren en het geld dat we kunnen uitgeven. En hiermee zorgen voor een goede dienstverlening en goede voorzieningen voor inwoners, ondernemers en instellingen.
De gemeenteraad is in juni 2024 actief betrokken bij het opstellen van de benodigde kaders om te komen tot keuzevoorstellen die laten zien waar en hoe taken anders kunnen, welke taken we niet meer oppakken, en wat daarvan de gevolgen voor onze inwoners, ondernemers en instellingen zijn. Deze kaders zijn bij de Kadernota vastgesteld. Uit deze kaders vloeien keuzevoorstellen voort om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting voor de gemeente Wormerland. Daar waar het de bevoegdheid van de raad betreft worden deze in de 1e begrotingswijziging voor besluitvorming aangeboden bij de Begrotingsraad in november 2024. Dit vergelijkbaar als vorig jaar bij de begroting 2024 met daarbij tegelijkertijd de 1e begrotingswijziging 2024.
Naast het in balans brengen van de begroting is het ook belangrijk om regionaal en landelijk continue het gesprek met het Rijk te voeren over de financiële onderlinge verhoudingen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) praat namens ons met de regering. Het doel is om als gemeenten meer geld te krijgen om onze inwoners, ondernemers en instellingen goede dienstverlening te bieden. Ook doen wij in opdracht van de gemeenteraad een beroep op onze partners van de gemeenschappelijke regeling om naar aanleiding van de financieel zware tijd bij de gemeenten ook een bijdrage wordt verwacht van de gemeenschappelijke regelingen.
Ook na de eerste begrotingswijziging 2025 ziet het financiële toekomstbeeld voor de gemeente Wormerland er zorgelijk uit. De tekorten zijn zo hoog dat zonder extra rijksbijdragen geen structureel sluitende begroting kan worden gepresenteerd in de komende jaren. Niet alleen lokaal beleid staat onder druk, maar ook de wettelijke taken zijn niet uit te voeren met de huidige Rijksmiddelen. Het scenario dat het rijk niet met de benodigde financiën over de brug komt om onze taken uit te voeren heeft verstrekkende gevolgen. Te denken valt aan stagnatie van woningbouwprojecten, verslechterde zorg, sluiten van lokale voorzieningen, verpaupering van de openbare ruimtes, versobering subsidieverstrekking, enz. Kortom, het raakt alle inwoners op allerlei vlakken die de leefbaarheid in ons dorp bepalen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) lobbyt namens alle gemeenten in Den Haag om niet in dit doomscenario terecht te komen. De VNG is de stem van de gemeentes om bij het rijk duidelijk te maken wat de consequenties zijn van hun financieel beleid.
Het goede nieuws is dat wij u een sluitend begrotingsvoorstel voorleggen voor het jaar 2025 en dat daarmee de lopende dienstverlening kan worden voortgezet en er ook nog gehoor kan worden gegeven aan nieuwe noodzakelijke en gewenste uitgaven die gericht zijn op maatschappelijke voorzieningen die van belang zijn voor de lokale samenleving die wij als gemeentebestuur goed willen bedienen. Voor de jaren na 2025 zijn wij, samen met de andere gemeenten, sterk afhankelijk van een nieuwe regering en het parlement.
Het college wens de raad goede beraadslagingen en een breed gedragen uitkomst in besluiten toe.
Wormerland, 24 september 2024
Het college van Wormerland,
de secretaris, de burgemeester,
E. van der Linden A.J. Michel - de Jong